AB ile Macaristan içinde ‘eşcinsel zıddı kanun’ krizi büyüyor, AB Kurulu yaptırım için harekete geçiyor

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Yusuf Özkan-Lahey/Hollanda


Macaristan’da LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcılık içeren düzenleme niçiniyle Budapeşte idaresi ile Avrupa Birliği (AB) içinde yaşanan kriz derinleşiyor.




AB Komitesi, Macaristan’a karşı yaptırım için derhal harekete geçme kelamı verdi. Macaristan’ın AB ortasında oy hakkını kaybetmesi ve mali yardımlardan yoksun edilmesi mümkünlüğü bulunuyor.



Resmi gündemde yer almamasına karşın, Brüksel’deki AB başkanlar tepesinde en epeyce konuşulan konulardan birisi, Macaristan’daki eşcinsellik zıddı düzenlemeler oldu.



Hollanda Başbakanı Mark Rutte, AB bedellerini göz arkası etmekle suçladığı Macaristan Başbakanı Viktor Orban’a, “Burada yeriniz yok. 50. maddeyi işletin ve AB’den ayrılın” dedi.


Bir hemcinsiyle evli olan Lüksemburg Başbakanı Xavier Bettel’in yaptığı duygusal konuşma sırasında, biroldukca başkanın gözyaşlarını tutamadığı açıklandı.



Macaristan’da Perşembe günü yürürlüğe giren yeni yasal düzenleme ile 18 yaşından küçükler içinde eşcinselliği ve cinsiyet değişikliğini teşvik eden içerikler yasaklandı.



Orban’ın partisi Fidesz’in teklifiyle hayata geçirilen yasa kapsamında heteroseksüel olmayan cinsel içerikli kitap, sinema ve öteki medya eserleri ile “transseksüelliğin normalleştirildiği” reklamlara müsaade verilmeyecek.



AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen’in geri çekilmesini istediği düzenleme, Perşembe akşamı toplanan AB önderlerinin de, en çok konuştuğu mevzu oldu. Tepe sırasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile öbür AB başkanları içinde sert tartışmalar yaşandı.



Belçika Başbakanı Alexander De Croo’ya nazaran, “benzeri görülmemiş sertlikte bir tartışma” oldu. Tepeden sızan bilgilere göre, en sert reaksiyon Hollanda Başbakanı Mark Rutte’den geldi.



‘Macaristan’ın AB’de işi yok’



Tepe öncesi yaptığı açıklamada, “Bu maddeyi yürürlükten kaldırmazsa Macaristan’ın AB’de işi olmaz” diyen Rutte, toplantı sırasında Orban’ı, Avrupa’nın bedellerini hiçe saymakla suçladı. Hollanda Başbakanı, Orban’ın “utanmadan maddeyi savunmaya devam ettiğini” söylemiş oldu.



Maddede, eşcinsel haklarının pedofili ile muadil tutulduğunu söyleyen Rutte, “O kadar vahim ki, düşününce 100 yıl geriye gidiyorsunuz” diye konuştu.



Hollanda Başbakanı, “Eğer AB kıymetlerine uymayacaksanız bir seçenek daha var, 50. maddeyi işletin ve berabern ayrılın” dedi. Rutte, İngiltere’nin AB’den ayrılmasına yer hazırlayan Avrupa Antlaşması’nın 50. hususuna atıfta bulundu.



Bu unsur, AB’den ayrılmak isteyen üye devletlere, resmi prosedürün başlatılmasını talep etme hakkı tanıyor.



Dorukta, 2015 yılından bu yana bir hemcinsiyle evli olan Lüksemburg Başbakanı Xavier Bettel de, “İnsanların kitap okuyarak eşcinsel olacağını düşünen hiç kimse hayatı anlayamaz” dedi.


AB projesinin yalnızca para ve sübvansiyonla değil, beraberinde pahalar, haklar ve özgürlüklerle de ilgili olduğunu vurgulayan Bettel, şahsi hayatından örnekler vererek, çok duygusal bir konuşma yaptı.



Bu sırada biroldukca Avrupalı başkanın göz yaşlarını tutamadığı açıklandı. Hollanda Başbakanı Rutte, “her insanın gözünde yaşlar vardı. O sırada hayli az kişinin gözleri kuru kaldı” dedi.



Belçika Başbakanı De Croo da, doruğa yakasına taktığı gökkuşağı rozetiyle katıldı. Macaristan’ın son düzenleme ile “çizgiyi aştığını” savunan De Croo, “Eşcinsel olmak bir seçim değil lakin homofobik olmak bir seçimdir” diye konuştu.



Ortalarında AB Periyot Lideri Portekiz vilayet Almanya, Fransa ve İsveç’in de yer aldığı 17 üye ülke önderi, Macaristan’daki yasanın kabul edilemez olduğunu ve LGBTİ+ topluluğuna yönelik ayrımcılıkla çaba edeceklerini vurgulayan bir bildiri yayımladı.



Macaristan Başbakanı Orban ise, yasa konusunda geri adım atmayacaklarını söylemiş oldu. “Komünist Macaristan’ın özgürlük savaşçısı olduğunu” öne süren Orban, o periyotta eşcinsellerin hak ve özgürlükleri için de savaştığını savundu.



Macaristan Başbakanı, yasanın yalnızca ebeveynlere çocuklarını cinsel olarak nasıl yetiştirmek istediklerine karar verme imkanı tanıdığını söylemiş oldu.



Macaristan AB’den çıkabilir mi?



Tepede Polonya, Slovakya, Bulgaristan ve Slovenya önderleri Macaristan’a takviye verdiler.



Macaristan Adalet Bakanı Judit Varga da, Hollanda Başbakanı Rutte’yi, “siyasi şantaj yapmakla ve sömürge küstahlığı üslubuyla konuşmakla” suçlayarak, “Macaristan, AB’den ayrılmakla ilgilenmiyor lakin birliği ikiyüzlülerden kurtarmak istiyor” dedi.



AB Kurulu, LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcılık nedeni öne sürülerek Macaristan hakkında derhal harekete geçme kelamı verdi.



Şu anda kendisi ayrılma prosedürü talep etmediği sürece rastgele bir üyeyi AB’den çıkarmak mümkün değil. O niçinle Macaristan’a karşı yaptırımlar lakin Avrupa Adalet Divanı’na başvurmak ve ekonomik yardımların durdurulmasını kapsıyor.



Avrupa Adalet Divanı, Macaristan’daki yasanın AB bedellerine ters olduğuna karar verirse, Budapeşte idaresi yasa değişikliğine gitmek zorunda. Macaristan’ın, aleyhindeki cezai süreçler niçiniyle, AB ortasında oy kullanma hakkını kaybetmesi de kelam konusu.



Lakin bu tüzel süreç en az birkaç yıl süreceği için, AB Macaristan’a verilen AB fonlarının dondurulması daha caydırıcı bir yaptırım olarak bedellendiriliyor.



AB Komitesi, ekonomik yardımların kesilmesi seçeneğini de devreye sokmaya hazırlanıyor. Brüksel, para musluklarını kısarak, Orban hükümetine heri adım attırmayı planlıyor. Belçika Başbakanı De Croo, kurula sunulan Macaristan yatırım planının satır satır inceleneceğini belirterek, bunun sinyalini verdi.
 
Üst