Avrupa Birliği Kurulu, AB prensiplerini ve mukavelelerini ihlal ettikleri sebebi öne sürülerek Macaristan ve Polonya hakkında yasal süreç başlattı.
Her iki ülke de LGBT haklarının ihlal edildiği yeni yasalar niçiniyle temel insan haklarını ve eşitlik unsurunu göz gerisi etmekle ve AB temel prensiplerini uygulamamakla suçlanıyor.
Kurul eşitlik ve insan haklarına hürmet gösterilmesi unsurunu Avrupa Birliği temel mukavelesinin en kıymetli ve ihlal edilemez unsurlarından biri olarak tanımlıyor.
Macaristan’da eşcinsellik ve pedofil cürümler tıpkı torba maddede
Macaristan’da geçen ay kabul edilen yeni yasa, çocukların sağlıklı ve itimat ortasında yetiştirilmesini münasebet göstererek pedofil hatalara verilecek cezaların ağırlaştırılmasını öngörmüş, fakat birebir taslak ortasında eşcinsellerin toplum ortasındaki haklarını kısıtlayan unsurları de yasalaştırmıştı.
Buna göre eşcinsellik konusunun kamuya açık bir biçimde ele alınması bile cürüm kapsamına giriyor. Televizyon programlarında, sinema ve içeriklerde eşcinselliğin gündeme getirilmesi cezai yaptırım öngörüyor. Ayrıyeten LGBT bireyleri destekleyen kurum ve kuruluşların reklam ve eğitim faaliyeti de yasak kapsamına giriyor.
Avrupa Kurulu Macaristan’ı ele aldığı Perşembe günkü sonucunda, kelam konusu yeni yasanın Avrupa Birliği’nde yürürlükte olan temel hakları altı hususta ihlal ettiğini saptıyor.
Avrupa Kurulu, Macaristan’da yayınlanan ve daha sonra yasaklanan “Masal Ülkesi her insanındir” ismindeki ve farklılıkların ele alındığı masal kitabının hükümet tarafınca yasaklanmasını da AB temel unsurlarının ihlalinde başlı başına bir münasebet olarak hatırlatıyor.
Macaristan’da göstericiler parlamentonun önünde balon uçurdu
Polonya’da LGBT+ eğilimlilerin giremeyecekleri bölgeler ilan edildi
Avrupa Kurulunun Polonya ile ilgili sonucu ise daha kapsamlı tenkitler içeriyor.
Polonya’da geçtiğimiz aylarda değişik vilayetlerde ve kentlerde lokal inisiyatiflerle “LGBT+ eğilimlilerin giremeyecekleri bölgeler” ilan edilmişti. Muhafazakâr ve çok sağ siyasetlerin kuvvetli olduğu bölgelerde gündeme getirilen bu uygulama Avrupa Kurulu tarafınca şiddetle eleştirilmiş ve Polonya hükümeti bu keyfi uygulamalar karşısında tedbirler almaya davet edilmişti.
Lakin Polonya hükümeti bu mevzuda hiç bir adım atmadı. Jaroslaw Kaczynski’nin önderi olduğu iktidardaki merkez sağ Hukuk ve Adalet Partisi(PIS) bu teşebbüsleri mahallî ve haklı teşebbüsler olarak tanımladı.
Polonya ile ilgili olarak ikinci ve daha kıymetli ihlal sonucu Polonya’da geçen yıl yürürlüğe giren yeni adalet yasası ile ilgili. Bu yeni yasaya nazaran Polonya’da yargıçların birtakım hukukî alanlarda Avrupa mahkemelerine başvurmaları yasaklanıyor.
Tıpkı yasa, adalet sisteminde iktidarın getirdiği kısıtlamaların uygulanabilmesi için “Hakimler Yüksek Kontrol Komisyonunun” kurulmasını öngörüyor. Bu komite gerektiğinde yargıçların dokunulmazlıklarını ortadan kaldırabiliyor.
Ulusal yasalar mı AB yasası mı temel alınmalı?
Avrupa Kurulu Polonya’daki adalet yasasının Avrupa hukuk devletinin temel taşlarından olan yargı bağımsızlığına katiyetle karşıt olduğunu tespit etmiş ve bu yasanın değiştirilmesini talep etmişti.
Yasa Budapeşte’de binlerce kişi tarafınca protesto edildi.
Polonya hükümeti de bu talebe, mevzuyu Polonya Anayasa Mahkemesine havale ederek cevap vermişti. Anayasa Mahkemesi beklendiği üzere dün hükümetin halini destekleyen bir karar aldı ve “Ulusal Yargının” birtakım alanlarda “Avrupa Birliği ilkelerinin” önüne geçebileceğini, zira bu mevzunun ulusal egemenlik konusu olduğunu saptadı.
Bu ise Avrupa Birliği açısından epey tehlikeli bir müddetcin başlaması manasına geliyor. Şayet Avrupa Birliği Polonya’nın bu halini kabul ederse, bu örnek öteki üye ülkelerde de yaygınlaşabilir ve her ülke hükümeti kendi siyasi haline göre ulusal seviyede farklı yasalar çıkarabilir.
Polexit’in miladı
Gözlemciler, Polonya Anayasa Mahkemesinin sonucunı Polonya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılması, yani “Polexit” sürecinin miladı olarak değerlendiriyorlar.
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen “Avrupa, toplumun bir modülünün, şahısların sevdiği biri yüzünden, yaşı yüzünden, siyasi görüşü yüzünden ya da dini inancı niçiniyle damgalanmasına aslı müsaade vermeyecektir” açıklamasını yaptı.
Polonya ve Macaristan ise kendi ulusal maddelerinin kendi ülkelerinde uygulanmasına karışılmasını “ulusal egemenlik” haklarının ihlali olarak görüyor.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban “AB’yi Macaristan’a karşı gibisi görülmemiş bir taarruza geçmekle” suçluyor.
İki ülke hakkında AB mevzuat ve unsurlarını ihlal suçlamasıyla başlatılan sürecin akabinde kanunlara nazaran Polonya ve Macaristan’ın suçlamalara cevap vermek için iki ay mühletleri var.
Şayet iki ülke ikna edici karşılık veremezse Kurul bu iki ülkeyi Avrupa Adalet Divanı’na sevk edecek.
Her iki ülke de LGBT haklarının ihlal edildiği yeni yasalar niçiniyle temel insan haklarını ve eşitlik unsurunu göz gerisi etmekle ve AB temel prensiplerini uygulamamakla suçlanıyor.
Kurul eşitlik ve insan haklarına hürmet gösterilmesi unsurunu Avrupa Birliği temel mukavelesinin en kıymetli ve ihlal edilemez unsurlarından biri olarak tanımlıyor.
Macaristan’da eşcinsellik ve pedofil cürümler tıpkı torba maddede
Macaristan’da geçen ay kabul edilen yeni yasa, çocukların sağlıklı ve itimat ortasında yetiştirilmesini münasebet göstererek pedofil hatalara verilecek cezaların ağırlaştırılmasını öngörmüş, fakat birebir taslak ortasında eşcinsellerin toplum ortasındaki haklarını kısıtlayan unsurları de yasalaştırmıştı.
Buna göre eşcinsellik konusunun kamuya açık bir biçimde ele alınması bile cürüm kapsamına giriyor. Televizyon programlarında, sinema ve içeriklerde eşcinselliğin gündeme getirilmesi cezai yaptırım öngörüyor. Ayrıyeten LGBT bireyleri destekleyen kurum ve kuruluşların reklam ve eğitim faaliyeti de yasak kapsamına giriyor.
Avrupa Kurulu Macaristan’ı ele aldığı Perşembe günkü sonucunda, kelam konusu yeni yasanın Avrupa Birliği’nde yürürlükte olan temel hakları altı hususta ihlal ettiğini saptıyor.
Avrupa Kurulu, Macaristan’da yayınlanan ve daha sonra yasaklanan “Masal Ülkesi her insanındir” ismindeki ve farklılıkların ele alındığı masal kitabının hükümet tarafınca yasaklanmasını da AB temel unsurlarının ihlalinde başlı başına bir münasebet olarak hatırlatıyor.
Macaristan’da göstericiler parlamentonun önünde balon uçurdu
Polonya’da LGBT+ eğilimlilerin giremeyecekleri bölgeler ilan edildi
Avrupa Kurulunun Polonya ile ilgili sonucu ise daha kapsamlı tenkitler içeriyor.
Polonya’da geçtiğimiz aylarda değişik vilayetlerde ve kentlerde lokal inisiyatiflerle “LGBT+ eğilimlilerin giremeyecekleri bölgeler” ilan edilmişti. Muhafazakâr ve çok sağ siyasetlerin kuvvetli olduğu bölgelerde gündeme getirilen bu uygulama Avrupa Kurulu tarafınca şiddetle eleştirilmiş ve Polonya hükümeti bu keyfi uygulamalar karşısında tedbirler almaya davet edilmişti.
Lakin Polonya hükümeti bu mevzuda hiç bir adım atmadı. Jaroslaw Kaczynski’nin önderi olduğu iktidardaki merkez sağ Hukuk ve Adalet Partisi(PIS) bu teşebbüsleri mahallî ve haklı teşebbüsler olarak tanımladı.
Polonya ile ilgili olarak ikinci ve daha kıymetli ihlal sonucu Polonya’da geçen yıl yürürlüğe giren yeni adalet yasası ile ilgili. Bu yeni yasaya nazaran Polonya’da yargıçların birtakım hukukî alanlarda Avrupa mahkemelerine başvurmaları yasaklanıyor.
Tıpkı yasa, adalet sisteminde iktidarın getirdiği kısıtlamaların uygulanabilmesi için “Hakimler Yüksek Kontrol Komisyonunun” kurulmasını öngörüyor. Bu komite gerektiğinde yargıçların dokunulmazlıklarını ortadan kaldırabiliyor.
Ulusal yasalar mı AB yasası mı temel alınmalı?
Avrupa Kurulu Polonya’daki adalet yasasının Avrupa hukuk devletinin temel taşlarından olan yargı bağımsızlığına katiyetle karşıt olduğunu tespit etmiş ve bu yasanın değiştirilmesini talep etmişti.
Yasa Budapeşte’de binlerce kişi tarafınca protesto edildi.
Polonya hükümeti de bu talebe, mevzuyu Polonya Anayasa Mahkemesine havale ederek cevap vermişti. Anayasa Mahkemesi beklendiği üzere dün hükümetin halini destekleyen bir karar aldı ve “Ulusal Yargının” birtakım alanlarda “Avrupa Birliği ilkelerinin” önüne geçebileceğini, zira bu mevzunun ulusal egemenlik konusu olduğunu saptadı.
Bu ise Avrupa Birliği açısından epey tehlikeli bir müddetcin başlaması manasına geliyor. Şayet Avrupa Birliği Polonya’nın bu halini kabul ederse, bu örnek öteki üye ülkelerde de yaygınlaşabilir ve her ülke hükümeti kendi siyasi haline göre ulusal seviyede farklı yasalar çıkarabilir.
Polexit’in miladı
Gözlemciler, Polonya Anayasa Mahkemesinin sonucunı Polonya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılması, yani “Polexit” sürecinin miladı olarak değerlendiriyorlar.
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen “Avrupa, toplumun bir modülünün, şahısların sevdiği biri yüzünden, yaşı yüzünden, siyasi görüşü yüzünden ya da dini inancı niçiniyle damgalanmasına aslı müsaade vermeyecektir” açıklamasını yaptı.
Polonya ve Macaristan ise kendi ulusal maddelerinin kendi ülkelerinde uygulanmasına karışılmasını “ulusal egemenlik” haklarının ihlali olarak görüyor.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban “AB’yi Macaristan’a karşı gibisi görülmemiş bir taarruza geçmekle” suçluyor.
İki ülke hakkında AB mevzuat ve unsurlarını ihlal suçlamasıyla başlatılan sürecin akabinde kanunlara nazaran Polonya ve Macaristan’ın suçlamalara cevap vermek için iki ay mühletleri var.
Şayet iki ülke ikna edici karşılık veremezse Kurul bu iki ülkeyi Avrupa Adalet Divanı’na sevk edecek.