ABD istihbaratı hazırladığı bir raporda, iklim değişikliğinin milletlerarası alanda tansiyonlara yol açacağı değerlendirmesinde bulundu.
Birinci olma özelliği taşıyan ‘İklim Değişikliği ile ilgili Ulusal İstihbarat Tahmini’, iklimin 2040 yılına kadar ulusal güvenlik üstündeki tesirini inceledi.
Rapora göre, ülkeler nasıl çaba edileceği konusunda uyuşmazlık yaşayacak ve iklim değişikliğinin tesirleri en çok ahenk sağlamakta zorlanacak olan fakir ülkelerde hissedilecek.
Rapor ayrıyeten, fütürist jeo-mühendislik teknolojilerinin kimi ülkeler tarafınca tek başına kullanılmaya başlanması durumunda ortaya çıkabilecek riskler konusunda da uyarıyor.
27 sayfalık kıymetlendirme, ABD’deki 18 istihbarat kuruluşunun toplu görüşünü yansıtıyor.
Rapor, işbirliği yapmayan, tehlikeli rekabete ve istikrarsızlığa gerçek giden bir dünya portresi çiziyor. Raporun, Kasım ayında Glasgow’da ülkelerin uzlaşma arayacağı ve ABD Lideri Joe Biden’ın da katılacağı COP26 İklim Tepesi’nden hemilk evvel yayımlanması dikkat çekti.
Rapora bakılırsa, ülkeler ekonomilerini muhafazaya ve yeni teknoloji geliştirmede avantajlı pozisyona geçmeye çalışacaklar.
20’den çok ülkenin toplam ihracat gelirlerinin %50’sinden çoksının fosil yakıtlara bağlı olduğu hatırlatılan raporda, birtakım ülkelerin tedbir almaya direnebileceği kaydediliyor.
Raporda, “Fosil yakıt gelirlerindeki düşüş, iklimin tesirlerini daha ağır hissedeceği varsayım edilen Orta Doğu ülkelerini daha da zorlayacaktır” deniyor.
Rapor yakın bir vakitte, iklim değişikliğinin etkisinin dünya çapında hissedileceği konusunda uyarıyor.
En riskli ülkeler
ABD istihbarat kuruluşları; güç, besin, su ve sıhhatin bilhassa risk altında olduğu 11 ülke ve 2 bölge tanımlıyor. Rapora göre bu ülke ve bölgeler daha fakirler ve şartlara ahenk sağlama konusunda daha az yetenekli olma eğilimindeler, bu da istikrarsızlık ve iç çatışma risklerini artırıyor. Sıcak hava dalgaları ve kuraklıkların, elektrik arzını zora sokabileceği kaydediliyor.
11 ülkeden beşi Güney ve Doğu Asya’da – Afganistan, Burma, Hindistan, Pakistan ve Kuzey Kore – dördü Orta Amerika ve Karayipler’de – Guatemala, Haiti, Honduras ve Nikaragua. Öbür ülkeler ise Kolombiya ve Irak. Orta Afrika ve Pasifik’teki küçük devletler de risk altında.
İstikrarsızlık, bilhassa mülteci akınları halinde kendini gösterebilir ve bu ABD’nin güney sonuna baskı yaratabilir.
Kuzey Kutbu problemli alan haline gelebilir
Kuzey Kutbu, buzulların erimesi niçiniyle daha erişilebilir hale geldiğinden, muhtemelen tansiyonun yükseleceği yerlerden biri olacak.
Buzulların erimesi, yeni nakliye yolları açabilir ve balık stoklarına erişim sağlayabilir, fakat beraberinde ordular bölgede ilerledikçe yanılgı riski de ortaya çıkabilir.
Suya erişim de bir sorun olacak. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da, yüzey su kaynaklarının yaklaşık %60’ı birden çok ülkenin sonlarına giriyor.
Pakistan ve Hindistan’ın uzun müddettir devam eden su problemleri var. Raporda, Mekong Irmağı havzasının Çin ile Kamboçya ve Vietnam içinde meselelere niye olabileceği ihtarında bulunuluyor.
Bir ülkenin iklim değişikliği ile uğraş için jeo-mühendisliği kullanmaya kendi başına karar vermesi rapora göre bir öteki risk kaynağı.
Avustralya, Çin, Hindistan, Rusya, İngiltere ve ABD’nin yanı sıra birkaç AB ülkesindeki araştırmacılar farklı teknikleri inceliyorlar lakin bu konularda epey az düzenleme var.
Rapor, bu kasvetli gelecekten kaçınılmasının kimi yolları olduğunu söylüyor. Çığır açan teknolojilerin kullanması bunlardan biri.
Rapor, iklimin artık güvenlik siyasetlerinin merkezi bir modülü olduğunun ve mevcut problemleri derinleştirmenin yanı sıra yenilerini de yaratacağının bir işareti.
Daha evvel Ulusal İstihbarat Kurulu’nda çalışan İklim ve Güvenlik Merkezi Lideri Erin Sikorsky BBC’ye verdiği demeçte, “Hükümetler, iklim değişikliğinin daha evvel hiç olmadığı kadar ulusal güvenliği şekillendirdiğini giderek artan bir halde kabul ediyor” dedi.
Birinci olma özelliği taşıyan ‘İklim Değişikliği ile ilgili Ulusal İstihbarat Tahmini’, iklimin 2040 yılına kadar ulusal güvenlik üstündeki tesirini inceledi.
Rapora göre, ülkeler nasıl çaba edileceği konusunda uyuşmazlık yaşayacak ve iklim değişikliğinin tesirleri en çok ahenk sağlamakta zorlanacak olan fakir ülkelerde hissedilecek.
Rapor ayrıyeten, fütürist jeo-mühendislik teknolojilerinin kimi ülkeler tarafınca tek başına kullanılmaya başlanması durumunda ortaya çıkabilecek riskler konusunda da uyarıyor.
27 sayfalık kıymetlendirme, ABD’deki 18 istihbarat kuruluşunun toplu görüşünü yansıtıyor.
Rapor, işbirliği yapmayan, tehlikeli rekabete ve istikrarsızlığa gerçek giden bir dünya portresi çiziyor. Raporun, Kasım ayında Glasgow’da ülkelerin uzlaşma arayacağı ve ABD Lideri Joe Biden’ın da katılacağı COP26 İklim Tepesi’nden hemilk evvel yayımlanması dikkat çekti.
Rapora bakılırsa, ülkeler ekonomilerini muhafazaya ve yeni teknoloji geliştirmede avantajlı pozisyona geçmeye çalışacaklar.
20’den çok ülkenin toplam ihracat gelirlerinin %50’sinden çoksının fosil yakıtlara bağlı olduğu hatırlatılan raporda, birtakım ülkelerin tedbir almaya direnebileceği kaydediliyor.
Raporda, “Fosil yakıt gelirlerindeki düşüş, iklimin tesirlerini daha ağır hissedeceği varsayım edilen Orta Doğu ülkelerini daha da zorlayacaktır” deniyor.
Rapor yakın bir vakitte, iklim değişikliğinin etkisinin dünya çapında hissedileceği konusunda uyarıyor.
En riskli ülkeler
ABD istihbarat kuruluşları; güç, besin, su ve sıhhatin bilhassa risk altında olduğu 11 ülke ve 2 bölge tanımlıyor. Rapora göre bu ülke ve bölgeler daha fakirler ve şartlara ahenk sağlama konusunda daha az yetenekli olma eğilimindeler, bu da istikrarsızlık ve iç çatışma risklerini artırıyor. Sıcak hava dalgaları ve kuraklıkların, elektrik arzını zora sokabileceği kaydediliyor.
11 ülkeden beşi Güney ve Doğu Asya’da – Afganistan, Burma, Hindistan, Pakistan ve Kuzey Kore – dördü Orta Amerika ve Karayipler’de – Guatemala, Haiti, Honduras ve Nikaragua. Öbür ülkeler ise Kolombiya ve Irak. Orta Afrika ve Pasifik’teki küçük devletler de risk altında.
İstikrarsızlık, bilhassa mülteci akınları halinde kendini gösterebilir ve bu ABD’nin güney sonuna baskı yaratabilir.
Kuzey Kutbu problemli alan haline gelebilir
Kuzey Kutbu, buzulların erimesi niçiniyle daha erişilebilir hale geldiğinden, muhtemelen tansiyonun yükseleceği yerlerden biri olacak.
Buzulların erimesi, yeni nakliye yolları açabilir ve balık stoklarına erişim sağlayabilir, fakat beraberinde ordular bölgede ilerledikçe yanılgı riski de ortaya çıkabilir.
Suya erişim de bir sorun olacak. Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da, yüzey su kaynaklarının yaklaşık %60’ı birden çok ülkenin sonlarına giriyor.
Pakistan ve Hindistan’ın uzun müddettir devam eden su problemleri var. Raporda, Mekong Irmağı havzasının Çin ile Kamboçya ve Vietnam içinde meselelere niye olabileceği ihtarında bulunuluyor.
Bir ülkenin iklim değişikliği ile uğraş için jeo-mühendisliği kullanmaya kendi başına karar vermesi rapora göre bir öteki risk kaynağı.
Avustralya, Çin, Hindistan, Rusya, İngiltere ve ABD’nin yanı sıra birkaç AB ülkesindeki araştırmacılar farklı teknikleri inceliyorlar lakin bu konularda epey az düzenleme var.
Rapor, bu kasvetli gelecekten kaçınılmasının kimi yolları olduğunu söylüyor. Çığır açan teknolojilerin kullanması bunlardan biri.
Rapor, iklimin artık güvenlik siyasetlerinin merkezi bir modülü olduğunun ve mevcut problemleri derinleştirmenin yanı sıra yenilerini de yaratacağının bir işareti.
Daha evvel Ulusal İstihbarat Kurulu’nda çalışan İklim ve Güvenlik Merkezi Lideri Erin Sikorsky BBC’ye verdiği demeçte, “Hükümetler, iklim değişikliğinin daha evvel hiç olmadığı kadar ulusal güvenliği şekillendirdiğini giderek artan bir halde kabul ediyor” dedi.