Felat Bozarslan/Van
“Ağabey, bu hudutlar çizildiğinden beri kaçakçılık var. Sonlar olduğu surece devam edecek.”
Bu kelamlar, Türkiye’nin İran hududundaki bir göçmen kaçakçılığı organizasyonu arasında yer alan ve isminin Baver olduğunu söyleyen şahsa ilişkin. 32 yaşındaki Baver, işinin tabiatı gereği saklılığa hayli değer veriyor. Buluşma teklifimizi güvenlik sebebi öne sürülerek reddediyor. Fakat, tanıdığı bir aracının vasıtasıyla manzara, fotoğraf ve sesinin kaydedilmemesi kuralıyla, WhatsApp üzerinden sesli görüşmeyi kabul ediyor. İran hududunun hangi noktasında kaçakçılık yaptığını açıklamıyor. Zira çalıştığı yerin deşifre olması demek, bütün tertibin çökmesi demek. Bu da sonda yeni bir kaçak yolu bulma zorunluluğunu bir arada getiriyor. O niçinle, kendi tabiriyle sonda kurdukları “tezgâhın” bozulmasını istemiyor. Huzursuz, telaşlı ve kuşkucu bir ses tonuyla konuşan Baver, polisin dikkatini çekmek istemediği için biraz önlemli olması gerektiğini söylüyor çünkü son günlerde İran sonundaki kentlerde güvenlik güçlerinin en epey odaklandığı bahis göçmen kaçakçılığı. Operasyonlar ve önlemler her zamankinden daha fazla. 2021’in başından bugüne kadar İran sonundaki göçmen kaçakçılığı ile ilgili 920 bireye isimli süreç yapılmış. Baver o şahıslardan biri olmak istemediğini söylüyor.
Göçmen kodu “misafir”
Baver, göçmen yahut sığınmacılardan “misafir” olarak bahsediyor. Zira kaçakçılık jargonunda bu sözleri kullanmak sakıncalı. Güvenlik güçlerinin telefon dinlemelerinden kaçmak için irtibatı WhatsApp, Telegram yahut bunlara misal programlarla sağlıyorlar. Fakat bir daha de birbirleriyle konuştukları vakit şifreli sözler kullanıyorlar. Türkiye’ye geçirdikleri göçmenin jargondaki şifresi “misafir”. Lakin, kaçakçılık hayatlarına o kadar tesir etmiş ki şifreli sözler günlük hayatlarında da lisanlarına pelesenk olmuş. Baver’in kaçakçılık tertibindeki işi çok değerli. İran’dan getirilen ve hudut köylerine yerleştirilen “misafir”lerini Van’daki inançlı bölgeye nakletmek onun sorumluluğunda.
“Bizden daha sonra çocuklarımız da kaçakçılık yapacak”
Baver, yaptığı şeyin makûs bir iş olmadığını düşünüyor. O, ülkelerinde sıkıntı durumda kalan, hayati tehlike altında olan insanlara yardımcı oldukları görüşünde. Bunun karşılığında para kazandığını da inkâr etmiyor. Fakat, ne kadar kazandığını açıklamıyor. Bölgede göçmen kaçakçılığı yapan kaç kişi olduğu sorusuna da, “binlerce” halinde cevap veriyor.
“Niye berbat bir iş olsun ki? Uyuşturucu getirmiyoruz, silah getirmiyoruz. Güya biz şayet olmazsak bu iş yapılmayacak mı? Bu çark daima sürüp gidecek. Ağabey, bu sonlar çizildiğinden beri kaçakçılık var. Hudutlar olduğu surece devam edecek. Biz yapmazsak, diğerleri yapacak. Evvelden dedelerimiz yapardı, bizden daha sonra çocuklarımız yapacak. Ne kadar tedbir alınırsa alınsın, kaçakçı öbür bir yol kesinlikle bulur. Zira dedelerimizden beri burada yaşıyoruz ve her karışını, herkesten yeterli biliyoruz.”
Kaçakçılık ağı nasıl işliyor?
Baver, tertibin küçük bir kısmında rol alıyor. halbuki tertip Afganistan’dan Pakistan’a, oradan İran, Türkiye ve Avrupa’ya kadar uzanan geniş bir kaçakçı ağını bünyesinde barındırıyor. Pekala, Afganistan’dan çıkan bir göçmen nasıl Avrupa’ya kadar ulaştırılıyor? İran sonundaki DW Türkçe grubu, bölgedeki güvenlik yetkilileri ve lokal kaynaklardan aldığı ayrıntıları derleyerek, Afganistan’dan çıkan bir göçmenin Avrupa’ya nasıl ulaştığının adım adım yol haritasını çıkardı.
İstanbul’a teslim fiyatı 1500 dolar
Göçmen kaçakçılığının ana merkezlerinden biri Afganistan. Başşehir Kabil’den çıkmak isteyen göçmen, kendi kentindeki kaçakçıyla, tanıdık bir kişinin referansıyla bağlantıya geçiyor. Bir göçmenin Afganistan-İstanbul içindeki transfer ücreti her şey dâhil bin 500 dolar. Geçen sene 600 ile 800 dolar içinde seyreden fiyatlar, Taliban krizi ve Türkiye’nin hudut güvenliği siyasetini değiştirmesine paralel biçimde artmış durumda. Kaçakçı asla parayı elden teslim almıyor. Tertibin bu kısmında parayı alan ve her ülkede bulunan garantörler devreye giriyor. Para, döviz ofislerine teslim ediliyor, “hawala” sistemi ile kayıtlara girmeden o ülkedeki garantöre teslim ediliyor. Paranın ödenmesi konusunda göçmenler, kaçakçı ve garantör içinde itimada dayalı bir alaka var, çünkü kaçakçılık sırasında hiç bir para kayıtlara geçmiyor.
Birinci durak Belucistan
İkinci teslim noktası İran sonu
Afganistan-Pakistan sonunu yürüyerek geçen göçmen küme, hudutta kendilerini bekleyen kaçakçıyla buluşup, Belucistan’a giriyor. Belucistan’a giriş noktası ile İran hududu içinde uzun bir aralık olduğu için bu transferi üç yahut dört farklı kaçakçı sağlıyor. Belucistan’da göçmenleri alan son kaçakçı, onları İran hududunun sıfır noktasında daha evvelinde belirlenen yerlere bırakıyor. Yürüyerek İran topraklarına giren göçmenler, İranlı kaçakçı ile buluşuyor. Kaçakçı, yeni gelen göçmenleri kendi köyüne gdolayıyor. ondan sonrasında bir araç, İran-Pakistan hududunun sıfır noktasındaki köyleri tek tek gezerek göçmenleri topluyor ve 10 saatlik seyahatin akabinde Tahran’a getiriyor. Hudut geçişleri, güvenlik denetiminin daha az olduğu geceleri yapılıyor. Afganistan’da parayı alan garantör, geçişi teyit ettikten daha sonra tertipte yer alan her kaçakçıya hissesini, “hawala” sistemi ile gönderip, sistemden çıkarıyor.
İran hudut muhafızlarının göçmen kaçakçılığında rolü var mı?
Otobüslerle Tahran’a getirilen göçmenler, gidecekleri rotaya göre iki kümeye ayrılıyor. Bu kümelerin güzergâhları Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine denk gelen Maku ve Van’a denk gelen Khoy kentlerine uzanıyor. Her rotanın başka kaçakçısı var çünkü her iki kentin kaçakçılık tertibini o kentin kaçakçıları yapıyor. Khoy ve Maku’nun kaçakçıları Tahran’dan aldıkları göçmenleri evvel kendi kentlerine, daha sonra da daha küçük araçlarla Türkiye hududuna en yakın İran köylerine getiriyor. Göçmenler, burada kaçakçılık yapan ve İran hudut muhafızlarıyla bağlantıları olan hudut köylülerine teslim ediliyor. Bölgede ulaştığımız bir Türk güvenlik yetkilisi de İran hudut muhafızları ile kaçakçılık tertipleri içinde epey önemli ilişkiler olduğunu teyit ediyor.
Türkiye’ye giriş beş farklı rota ve 10’dan fazla köyden yapılıyor
Sonun İran tarafındaki köylerde bir yahut iki gece bekletilen göçmenler, sıraları geldiği vakit 40 yahut 50’şer kişilik kümeler halinde Türkiye hududundan geçiriliyor. Türkiye tarafındaki kaçakçı gelen kümeleri alarak köyüne gdolayıyor. Göçmen kaçakçıları, İran ve Türkiye içinde, Doğubayazıt, Çaldıran, Özalp ve Saray olmak üzere beş başka rota kullanıyor. Göçmen kaçakçılığı bu rotalar üzerinde bulunan 10’dan fazla köyden yapılıyor. Karanlık çökünce başlayan geçişler, hava aydınlanıncaya kadar devam ediyor. Mahallî kaynaklar, sevkiyat olan gecelerde bir noktadan en az 25 ila 30 kümenin geçtiğini belirtiyor.
“Ağabey, bu hudutlar çizildiğinden beri kaçakçılık var. Sonlar olduğu surece devam edecek.”
Bu kelamlar, Türkiye’nin İran hududundaki bir göçmen kaçakçılığı organizasyonu arasında yer alan ve isminin Baver olduğunu söyleyen şahsa ilişkin. 32 yaşındaki Baver, işinin tabiatı gereği saklılığa hayli değer veriyor. Buluşma teklifimizi güvenlik sebebi öne sürülerek reddediyor. Fakat, tanıdığı bir aracının vasıtasıyla manzara, fotoğraf ve sesinin kaydedilmemesi kuralıyla, WhatsApp üzerinden sesli görüşmeyi kabul ediyor. İran hududunun hangi noktasında kaçakçılık yaptığını açıklamıyor. Zira çalıştığı yerin deşifre olması demek, bütün tertibin çökmesi demek. Bu da sonda yeni bir kaçak yolu bulma zorunluluğunu bir arada getiriyor. O niçinle, kendi tabiriyle sonda kurdukları “tezgâhın” bozulmasını istemiyor. Huzursuz, telaşlı ve kuşkucu bir ses tonuyla konuşan Baver, polisin dikkatini çekmek istemediği için biraz önlemli olması gerektiğini söylüyor çünkü son günlerde İran sonundaki kentlerde güvenlik güçlerinin en epey odaklandığı bahis göçmen kaçakçılığı. Operasyonlar ve önlemler her zamankinden daha fazla. 2021’in başından bugüne kadar İran sonundaki göçmen kaçakçılığı ile ilgili 920 bireye isimli süreç yapılmış. Baver o şahıslardan biri olmak istemediğini söylüyor.
Göçmen kodu “misafir”
Baver, göçmen yahut sığınmacılardan “misafir” olarak bahsediyor. Zira kaçakçılık jargonunda bu sözleri kullanmak sakıncalı. Güvenlik güçlerinin telefon dinlemelerinden kaçmak için irtibatı WhatsApp, Telegram yahut bunlara misal programlarla sağlıyorlar. Fakat bir daha de birbirleriyle konuştukları vakit şifreli sözler kullanıyorlar. Türkiye’ye geçirdikleri göçmenin jargondaki şifresi “misafir”. Lakin, kaçakçılık hayatlarına o kadar tesir etmiş ki şifreli sözler günlük hayatlarında da lisanlarına pelesenk olmuş. Baver’in kaçakçılık tertibindeki işi çok değerli. İran’dan getirilen ve hudut köylerine yerleştirilen “misafir”lerini Van’daki inançlı bölgeye nakletmek onun sorumluluğunda.
“Bizden daha sonra çocuklarımız da kaçakçılık yapacak”
Baver, yaptığı şeyin makûs bir iş olmadığını düşünüyor. O, ülkelerinde sıkıntı durumda kalan, hayati tehlike altında olan insanlara yardımcı oldukları görüşünde. Bunun karşılığında para kazandığını da inkâr etmiyor. Fakat, ne kadar kazandığını açıklamıyor. Bölgede göçmen kaçakçılığı yapan kaç kişi olduğu sorusuna da, “binlerce” halinde cevap veriyor.
“Niye berbat bir iş olsun ki? Uyuşturucu getirmiyoruz, silah getirmiyoruz. Güya biz şayet olmazsak bu iş yapılmayacak mı? Bu çark daima sürüp gidecek. Ağabey, bu sonlar çizildiğinden beri kaçakçılık var. Hudutlar olduğu surece devam edecek. Biz yapmazsak, diğerleri yapacak. Evvelden dedelerimiz yapardı, bizden daha sonra çocuklarımız yapacak. Ne kadar tedbir alınırsa alınsın, kaçakçı öbür bir yol kesinlikle bulur. Zira dedelerimizden beri burada yaşıyoruz ve her karışını, herkesten yeterli biliyoruz.”
Kaçakçılık ağı nasıl işliyor?
Baver, tertibin küçük bir kısmında rol alıyor. halbuki tertip Afganistan’dan Pakistan’a, oradan İran, Türkiye ve Avrupa’ya kadar uzanan geniş bir kaçakçı ağını bünyesinde barındırıyor. Pekala, Afganistan’dan çıkan bir göçmen nasıl Avrupa’ya kadar ulaştırılıyor? İran sonundaki DW Türkçe grubu, bölgedeki güvenlik yetkilileri ve lokal kaynaklardan aldığı ayrıntıları derleyerek, Afganistan’dan çıkan bir göçmenin Avrupa’ya nasıl ulaştığının adım adım yol haritasını çıkardı.
İstanbul’a teslim fiyatı 1500 dolar
Göçmen kaçakçılığının ana merkezlerinden biri Afganistan. Başşehir Kabil’den çıkmak isteyen göçmen, kendi kentindeki kaçakçıyla, tanıdık bir kişinin referansıyla bağlantıya geçiyor. Bir göçmenin Afganistan-İstanbul içindeki transfer ücreti her şey dâhil bin 500 dolar. Geçen sene 600 ile 800 dolar içinde seyreden fiyatlar, Taliban krizi ve Türkiye’nin hudut güvenliği siyasetini değiştirmesine paralel biçimde artmış durumda. Kaçakçı asla parayı elden teslim almıyor. Tertibin bu kısmında parayı alan ve her ülkede bulunan garantörler devreye giriyor. Para, döviz ofislerine teslim ediliyor, “hawala” sistemi ile kayıtlara girmeden o ülkedeki garantöre teslim ediliyor. Paranın ödenmesi konusunda göçmenler, kaçakçı ve garantör içinde itimada dayalı bir alaka var, çünkü kaçakçılık sırasında hiç bir para kayıtlara geçmiyor.
Birinci durak Belucistan
İkinci teslim noktası İran sonu
Afganistan-Pakistan sonunu yürüyerek geçen göçmen küme, hudutta kendilerini bekleyen kaçakçıyla buluşup, Belucistan’a giriyor. Belucistan’a giriş noktası ile İran hududu içinde uzun bir aralık olduğu için bu transferi üç yahut dört farklı kaçakçı sağlıyor. Belucistan’da göçmenleri alan son kaçakçı, onları İran hududunun sıfır noktasında daha evvelinde belirlenen yerlere bırakıyor. Yürüyerek İran topraklarına giren göçmenler, İranlı kaçakçı ile buluşuyor. Kaçakçı, yeni gelen göçmenleri kendi köyüne gdolayıyor. ondan sonrasında bir araç, İran-Pakistan hududunun sıfır noktasındaki köyleri tek tek gezerek göçmenleri topluyor ve 10 saatlik seyahatin akabinde Tahran’a getiriyor. Hudut geçişleri, güvenlik denetiminin daha az olduğu geceleri yapılıyor. Afganistan’da parayı alan garantör, geçişi teyit ettikten daha sonra tertipte yer alan her kaçakçıya hissesini, “hawala” sistemi ile gönderip, sistemden çıkarıyor.
İran hudut muhafızlarının göçmen kaçakçılığında rolü var mı?
Otobüslerle Tahran’a getirilen göçmenler, gidecekleri rotaya göre iki kümeye ayrılıyor. Bu kümelerin güzergâhları Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine denk gelen Maku ve Van’a denk gelen Khoy kentlerine uzanıyor. Her rotanın başka kaçakçısı var çünkü her iki kentin kaçakçılık tertibini o kentin kaçakçıları yapıyor. Khoy ve Maku’nun kaçakçıları Tahran’dan aldıkları göçmenleri evvel kendi kentlerine, daha sonra da daha küçük araçlarla Türkiye hududuna en yakın İran köylerine getiriyor. Göçmenler, burada kaçakçılık yapan ve İran hudut muhafızlarıyla bağlantıları olan hudut köylülerine teslim ediliyor. Bölgede ulaştığımız bir Türk güvenlik yetkilisi de İran hudut muhafızları ile kaçakçılık tertipleri içinde epey önemli ilişkiler olduğunu teyit ediyor.
Türkiye’ye giriş beş farklı rota ve 10’dan fazla köyden yapılıyor
Sonun İran tarafındaki köylerde bir yahut iki gece bekletilen göçmenler, sıraları geldiği vakit 40 yahut 50’şer kişilik kümeler halinde Türkiye hududundan geçiriliyor. Türkiye tarafındaki kaçakçı gelen kümeleri alarak köyüne gdolayıyor. Göçmen kaçakçıları, İran ve Türkiye içinde, Doğubayazıt, Çaldıran, Özalp ve Saray olmak üzere beş başka rota kullanıyor. Göçmen kaçakçılığı bu rotalar üzerinde bulunan 10’dan fazla köyden yapılıyor. Karanlık çökünce başlayan geçişler, hava aydınlanıncaya kadar devam ediyor. Mahallî kaynaklar, sevkiyat olan gecelerde bir noktadan en az 25 ila 30 kümenin geçtiğini belirtiyor.