sagliksal
Aktif Üye
Kış sebzelerinin tahminen de en sevileni olan ıspanak, bir fazlaca faydası ile sık sık gündeme gelirken kimi bazı tatsız haberlerin konusu da olabiliyor. ‘Ispanak yedi zehirlendi’ üzere başlıkların arkasında ise aslında öteki bir ot yatıyor. Yaklaşık bir ay evvel Giresun’da 6 kişinin Ispanak yedikten daha sonra Zehirlenme belirtileri gösterdi. Birebir işletmede çalıştığı belirlenen ve derhal tedaviye alınan 6 kişinin akabinde valilik ise halkı dikkatli olmaları konusunda uyardı. Ispanağa karşı kaygı yaratan bu olayın akabinde ise Vilayet Sıhhat Müdürü Dr. Muhammet Bulut, “Zehirli olan ıspanak değil, güzelavrat otu” açıklamasında bulundu.
Pekala zehirlenmelere sebep olan güzelavrat otu ile ıspanağı nasıl ayırt ederiz? Ispanak öbür hangi zehirli otlarla karıştırılabiliyor? Yalnızca ıspanaktan zehirlenmek mümkün mü? Güzelavrat otunun ıspanağın ortasına karışması ne üzere komplikasyonlar yaratır? Hürriyet’ten Gaye Kobal‘ın haberine göre, Toksikolog Dr. Aynur Şahin ve Besin Mühendisi Handan Doğan akıllardaki soru işaretlerini giderdi.
“Eczacılık ve tıpta büyük ehemmiyete sahip”
Son birkaç yıldır güzelavrat otu olarak da bilinen Atropa Belladonna bitkisinin yapraklarının sık sık ıspanak ile karıştırıldığını tabir eden Şahin, “Güzelavrat otu, ilaç üretiminde kullanılmakta olup, ötürüsıyla eczacılık ve tıp alanında büyük ehemmiyete sahip. Bitkinin yaprakları meskene meyvesinde atropin üzere moleküller ağır ölçüde olduğundan bitkinin kendisinin tüketilmesi kararı insanlarda zehirlenme tablosu meydana gelir” dedi.
“Kontrol dışı kullanması vefata bile sebep olabilir”
Doğan, güzelavrat otunun fazlaca güçlü bir zehir olduğunu belirterek, “İlaç sanayiinde epeyce küçük dozları gözbebeklerini büyütmek, kalbin çalışmasını hızlandırmak, birtakım hastalıkların tedavisinde ve ağrı kesicilerin içerisinde kullanılır. Uzmanların elinde denetimli biçimde kullanıldığında faydalı olan bu bitki hekim denetimi haricinde kullanmasında sindirim, hudut ve teneffüs sistemi rahatsızlıklarına niye olur ve ne yazık ki vefata kadar sebep olabilecek önemli sıhhat sorunlarına yol açar” sözlerini kullandı.
En önemli bulgular ne?
Şahin, güzelavrat otunun yaprağının ve meyvesinin tüketilmesi kararı meydana gelen klinik tabloya ‘antikolinerjik sendrom’ ismi verildiğini söyleyerek, bu sendromun esas bulguları içinde; şuur bulanıklığı, halüsinasyonlar görme, göz bebeklerinde büyüme, bulanık görme, idrar yapamama, ter bezlerinin çalışmamasına bağlı ciltte kuruluk, kızarıklık, ateş yükselmesi ve ayrıyeten çarpıntı ve tansiyon yüksekliği yer almakta olduğunu söylemiş oldu; şunları kaydetti:
“Bu tıp zehirlenmeye karşı ‘fizostigmin’ isminde bir panzehir bulunur. Kısa tesir mühletine sahip olmasından dolayı daha fazlaca tanıyı nihaileştirmek için kullanılır. Lakin ortaya çıkan bulguların ciddiyetine göre antikolinerjik sendromun tedavi seçeneği olarak da doktorlar tarafınca uygulanır.”
“Kökü olmayan ıspanağı almayın”
Ispanak ve güzelavrat otunu ayırt etmedeki en kıymetli farkın kökleri ve yaprak usulleri olduğunu söyleyen Doğan, “Güzelavrat otunun yaprakları kısa saplı, oval halli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni yaklaşık 10 cm, uzunluğu ise yaklaşık 30 cm’ye kadar uzamaktadır ve doruğu sivridir. Ispanak, güzelavrat otuna bakılırsa daha etli ve parlak, bombeli bir yapıya sahip. Alışveriş öncesi kesinlikle görsellerinin incelenmesini tavsiye ediyoruz. Pazardan alınan ıspanakların pembemsi kökleriyle birlikte alınması kıymetli bir püf nokta. Zira ıspanak esaslı bir yapıya sahipken, güzelavrat otu ise tek yapraklı olur” dedi.
Pekala zehirlenmelere sebep olan güzelavrat otu ile ıspanağı nasıl ayırt ederiz? Ispanak öbür hangi zehirli otlarla karıştırılabiliyor? Yalnızca ıspanaktan zehirlenmek mümkün mü? Güzelavrat otunun ıspanağın ortasına karışması ne üzere komplikasyonlar yaratır? Hürriyet’ten Gaye Kobal‘ın haberine göre, Toksikolog Dr. Aynur Şahin ve Besin Mühendisi Handan Doğan akıllardaki soru işaretlerini giderdi.
“Eczacılık ve tıpta büyük ehemmiyete sahip”
Son birkaç yıldır güzelavrat otu olarak da bilinen Atropa Belladonna bitkisinin yapraklarının sık sık ıspanak ile karıştırıldığını tabir eden Şahin, “Güzelavrat otu, ilaç üretiminde kullanılmakta olup, ötürüsıyla eczacılık ve tıp alanında büyük ehemmiyete sahip. Bitkinin yaprakları meskene meyvesinde atropin üzere moleküller ağır ölçüde olduğundan bitkinin kendisinin tüketilmesi kararı insanlarda zehirlenme tablosu meydana gelir” dedi.
“Kontrol dışı kullanması vefata bile sebep olabilir”
Doğan, güzelavrat otunun fazlaca güçlü bir zehir olduğunu belirterek, “İlaç sanayiinde epeyce küçük dozları gözbebeklerini büyütmek, kalbin çalışmasını hızlandırmak, birtakım hastalıkların tedavisinde ve ağrı kesicilerin içerisinde kullanılır. Uzmanların elinde denetimli biçimde kullanıldığında faydalı olan bu bitki hekim denetimi haricinde kullanmasında sindirim, hudut ve teneffüs sistemi rahatsızlıklarına niye olur ve ne yazık ki vefata kadar sebep olabilecek önemli sıhhat sorunlarına yol açar” sözlerini kullandı.
En önemli bulgular ne?
Şahin, güzelavrat otunun yaprağının ve meyvesinin tüketilmesi kararı meydana gelen klinik tabloya ‘antikolinerjik sendrom’ ismi verildiğini söyleyerek, bu sendromun esas bulguları içinde; şuur bulanıklığı, halüsinasyonlar görme, göz bebeklerinde büyüme, bulanık görme, idrar yapamama, ter bezlerinin çalışmamasına bağlı ciltte kuruluk, kızarıklık, ateş yükselmesi ve ayrıyeten çarpıntı ve tansiyon yüksekliği yer almakta olduğunu söylemiş oldu; şunları kaydetti:
“Bu tıp zehirlenmeye karşı ‘fizostigmin’ isminde bir panzehir bulunur. Kısa tesir mühletine sahip olmasından dolayı daha fazlaca tanıyı nihaileştirmek için kullanılır. Lakin ortaya çıkan bulguların ciddiyetine göre antikolinerjik sendromun tedavi seçeneği olarak da doktorlar tarafınca uygulanır.”
“Kökü olmayan ıspanağı almayın”
Ispanak ve güzelavrat otunu ayırt etmedeki en kıymetli farkın kökleri ve yaprak usulleri olduğunu söyleyen Doğan, “Güzelavrat otunun yaprakları kısa saplı, oval halli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni yaklaşık 10 cm, uzunluğu ise yaklaşık 30 cm’ye kadar uzamaktadır ve doruğu sivridir. Ispanak, güzelavrat otuna bakılırsa daha etli ve parlak, bombeli bir yapıya sahip. Alışveriş öncesi kesinlikle görsellerinin incelenmesini tavsiye ediyoruz. Pazardan alınan ıspanakların pembemsi kökleriyle birlikte alınması kıymetli bir püf nokta. Zira ıspanak esaslı bir yapıya sahipken, güzelavrat otu ise tek yapraklı olur” dedi.