Reuters
Almanya’da Toplumsal Demokrat Parti (SDP), Hristiyan Birlik partilerini (CDU/CSU) az farkla geride bırakarak seçimleri kazandı. Fakat Angela Merkel’den başbakanlık koltuğunu kimin devralacağı belirsizliğini koruyor.
Siyasi güç istikrarlarını değiştiren seçim sonuçları şiddetli ve uzun soluklu koalisyon pazarlıklarına işaret ediyor. Meclis’te oluşan yeni sandalye dağılımı da Yeşiller Partisi ve liberal Hür Demokratlar Partisi’ni (FDP) koalisyon hükümetini kurma sürecinin anahtar partileri haline getiriyor.
Seçimlerle bir arada Merkel daha sonrası periyoda adım atmaya hazırlanan Almanya, sancılı bir başlangıç yapmış oldu.
Seçimlerde aday olmayan ve siyasete veda etmeye hazırlanan Merkel, emeklilik planlarını bir süre daha ertelemek zorunda kalacak üzere görünüyor.
Getty Images Sandıktan birinci çıkan Toplumsal Demokrat Parti’nin başbakan adayı Olaf Scholz
Liderlik uğraşı
Seçimlerden galip çıkmış olsa da SPD hükümeti tek başına kuracak kâfi oy oranına sahip değil. Üstelik başbakan adayı Maliye Bakanı Olaf Scholz olan SPD, hükümeti kurma savındaki tek parti de değil.
Seçimden ikinci çıkan CDU/CSU pes etmiyor. Merkel’in liderliğinde 16 yıldır iktidarda olan CDU/CSU, seçmenin merkez partilerden oluşan yeni ve istikrarlı bir koalisyon istediğini savunarak, Yeşiller ve FDP ile görüşeceğini söylüyor ve hükümeti kendisi kurmak istiyor.
Lakin CDU/CSU’nun tarihinin en makus seçim kararınu almış olması niçiniyle, başbakan adayı Armin Laschet’in bu argümanı kamuoyunda tartışmalı görülüyor.
Siyasi gözlemciler, seçimlerde SPD, Yeşiller ve FDP’nin oy oranlarını arttırdıklarına dikkat çekerken oy kaybetmiş, seçmen dayanağı gerilemiş CDU/CSU’nun liderliğinde bir koalisyonun, halkın değişim beklentilerine karşılık vermeyeceğine dikkat çekiyor.
BBC
BBC
İster Scholz ister Laschet olsun, her iki başbakan adayının da hükümeti kurabilmek için hem Yeşiller Partisi birebir vakitte Hür Demokrat Parti’yi ikna etmesi gerekiyor.
Seçim kararında oluşan parlamento aritmetiği, SPD’nin sadece Yeşiller ile ya da sırf FDP ile koalisyon kurmasına imkan vermiyor. Tıpkı durum CDU/CSU için de geçerli.
Bu da hem Yeşilleri birebir vakitte FDP’yi koalisyon hükümeti kurma sürecinin belirleyici siyasi aktörleri haline getiriyor.
Getty Images Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock
Getty Images FDP başkanı Chrstian Lindner
Her iki parti de, koalisyonun kilidini oluşturan anahtarın ellerinde olduğunun farkında. FDP, daha yakın olduğu CDU/CSU liderliğinde, Yeşiller ise bir fazlaca önceliği örtüşen SDP liderliğindeki bir koalisyon hükümetine daha sıcak bakıyor.
Siyasi parti idareleri içinde başşehir Berlin’de birinci temaslar başlamış durumda. Taraflar birinci vakit içinderda, gayrıresmi temaslarla karşılıklı olarak nabız yokluyor.
Bu süreçte öne çıkan koalisyon senaryoları şu biçimde:
SPD, Yeşiller ve FDP’nin üçlü koalisyonu
SPD’nin, Yeşiller ve Hür Demokratlarla oluşturacağı üçlü koalisyon seçeneği en epeyce konuşulan alternatiflerden. Üç partinin renklerini yansıtıyor olması niçiniyle bu koalisyon hükümeti “Trafik Işığı Koalisyonu” olarak isimlendiriyor.
SPD ve Yeşillerin geleceğe dair vizyonları, siyaset maksatları büyük ölçüde örtüşüyor. Her ikisi de taban fiyatı artırmayı, daha fazla yatırım yapmayı, borçlanma frenini esnetip, kamu borçlanmasını sürdürmeyi, en zenginlerden daha fazla vergi alınmasını savunuyor. Global ısınmaya karşı kuvvetli adımlar atmak isteyen iki parti, takvim konusunda ve ayrıntılarda görüş farklılıklarına sahip. Yeşiller, kömür santrallerinin bir an evvel kapatılmasını istiyor. Scholz, Yeşillerin tersine kömüre 2038 yılından evvel veda edilmesine sıcak bakmıyor.
Lakin siyasi kulislerde maliye bakanlığı üzere kilit bir bakanlığın kendisine verilmesi halinde FDP’nin de kimi durumlarını yumuşatabileceği belirtiliyor. Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’da federal kabinenin en değerli bakanlıklarından birini maliye bakanlığı oluşturuyor.
Lakin taraflar koalisyon programında anlaşsa bile, süreçte hükümet içerisinde krizler yaşanabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
CDU/CSU, Yeşiller ve FDP’nin üçlü koalisyonu
Partilerin renkleri niçiniyle bu koalisyon hükümeti “Jamaika Koalisyonu” olarak isimlendiriliyor.
Liberaller, iktisat siyasetleri niçiniyle CDU/CSU liderliğindeki koalisyon hükümetine daha sıcak bakıyorlar. Bu niçinle Laschet’in FDP’yi ikna etmesi daha kolay gözüküyor.
Getty Images Tarihinin en berbat seçim kararınu alan CDU/CSU’nun başbakan adayı Armin Laschet
Yeşiller Partisi’nin iklim muhafaza konusundaki tezli maksatları, iktisat siyasetleri ve vergi konusundaki talepleri ise CDU/CSU’yu zorlayabilecek başlıklar olarak görülüyor. tıpkı vakitte CDU/CSU’nun iktidarda kalabilmek için Yeşiller’e daha fazla ödün verme eğiliminde olabileceği yorumları yapılıyor.
Lakin Yeşiller büyük ödünler koparsa bile, hükümetin işbaşı yapmasının akabinde, taraflar içinde iktisat, iklim, mali ve toplumsal siyasetler alanında tansiyonlar yaşaması kaçınılmaz olarak görülüyor.
Yeşillerin, 2035 yılına gelindiğinde gücün yüzde yüzünü yenilenebilir güçten elde etme gayesi, tarafların uzlaşma sağlaması güç bahisler içinde yer alıyor.
2017 seçimlerinden daha sonra CDU/CSU, Yeşiller ve FDP içinde üçlü koalisyon hükümetinin kurulması için aylar süren ağır pazarlıklar yürütülmüştü. Lakin görüşmeler FDP’nin çekilmesiyle çökmüş, liberaller ağır tenkitlere maksat olmuştu. Bunun akabinde CDU/CSU yeni hükümeti, SPD ile kurmuştu. Siyasi gözlemciler FDP’nin bu sefer elinin kuvvetli olduğunu, birebir vakitte iktidarda olma fırsatını kaçırmak istemediğini belirtiliyorlar.
Büyük koalisyon
SPD’nin CDU/CSU ile bir daha bir “Büyük Koalisyon” hükümeti kurması mümkün, çünkü her iki partinin meclisteki sandalye sayıları çoğunluk için kâfi. Fakat iki parti de en azından şimdilik bu senaryoya sıcak bakmıyor.
SPD’nin başbakan adayı Scholz, halkın değişim beklentisine dikkat çekerek yeni bir siyasi başlangıç yapılması gerektiğini savunuyor. Scholz’a nazaran, seçimde CDU/CSU’nun önemli oy kaybetmesi, buna rağmen SPD, Yeşiller ve FDP’nin oy oranlarını artırması, seçmenin SPD liderliğinde bir üçlü koalisyon kurulmasını istediği manasına geliyor.
Laschet’e göre ise Almanya’nın muhtaçlığı olan, merkezdeki demokratik partilerin, istikrarlı bir koalisyon hükümeti kurması.
Jamaika Koalisyonu’na öncelik veren Laschet, FDP başkanı Chrstian Lindner ile birinci görüşmesini yaptı bile. CDU kaynakları Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock ile de görüşme planlandığını deklare etti.
Şu an için hem SPD tıpkı vakitte CDU/CSU büyük koalisyona soğuk bakıyor. Lakin 2017’deki durumun yinelanması halinde, öbür partilerle koalisyon müzakerelerinin başarısız olması durumunda, iki büyük parti tekrar müzakere masasına oturmak zorunda kalabilir.
Almanya’da Toplumsal Demokrat Parti (SDP), Hristiyan Birlik partilerini (CDU/CSU) az farkla geride bırakarak seçimleri kazandı. Fakat Angela Merkel’den başbakanlık koltuğunu kimin devralacağı belirsizliğini koruyor.
Siyasi güç istikrarlarını değiştiren seçim sonuçları şiddetli ve uzun soluklu koalisyon pazarlıklarına işaret ediyor. Meclis’te oluşan yeni sandalye dağılımı da Yeşiller Partisi ve liberal Hür Demokratlar Partisi’ni (FDP) koalisyon hükümetini kurma sürecinin anahtar partileri haline getiriyor.
Seçimlerle bir arada Merkel daha sonrası periyoda adım atmaya hazırlanan Almanya, sancılı bir başlangıç yapmış oldu.
Seçimlerde aday olmayan ve siyasete veda etmeye hazırlanan Merkel, emeklilik planlarını bir süre daha ertelemek zorunda kalacak üzere görünüyor.
Getty Images Sandıktan birinci çıkan Toplumsal Demokrat Parti’nin başbakan adayı Olaf Scholz
Liderlik uğraşı
Seçimlerden galip çıkmış olsa da SPD hükümeti tek başına kuracak kâfi oy oranına sahip değil. Üstelik başbakan adayı Maliye Bakanı Olaf Scholz olan SPD, hükümeti kurma savındaki tek parti de değil.
Seçimden ikinci çıkan CDU/CSU pes etmiyor. Merkel’in liderliğinde 16 yıldır iktidarda olan CDU/CSU, seçmenin merkez partilerden oluşan yeni ve istikrarlı bir koalisyon istediğini savunarak, Yeşiller ve FDP ile görüşeceğini söylüyor ve hükümeti kendisi kurmak istiyor.
Lakin CDU/CSU’nun tarihinin en makus seçim kararınu almış olması niçiniyle, başbakan adayı Armin Laschet’in bu argümanı kamuoyunda tartışmalı görülüyor.
Siyasi gözlemciler, seçimlerde SPD, Yeşiller ve FDP’nin oy oranlarını arttırdıklarına dikkat çekerken oy kaybetmiş, seçmen dayanağı gerilemiş CDU/CSU’nun liderliğinde bir koalisyonun, halkın değişim beklentilerine karşılık vermeyeceğine dikkat çekiyor.
BBC
BBC
- Almanya seçimleri: Toplumsal Demokratlar seçimleri kazandı, Merkel’in partisi tarihinin en düşük oyunu aldı, gözler koalisyon pazarlıklarında
- BBC Avrupa Editörü Adler: Almanya’da seçim sonuçları hudutlu değişime işaret ediyor
İster Scholz ister Laschet olsun, her iki başbakan adayının da hükümeti kurabilmek için hem Yeşiller Partisi birebir vakitte Hür Demokrat Parti’yi ikna etmesi gerekiyor.
Seçim kararında oluşan parlamento aritmetiği, SPD’nin sadece Yeşiller ile ya da sırf FDP ile koalisyon kurmasına imkan vermiyor. Tıpkı durum CDU/CSU için de geçerli.
Bu da hem Yeşilleri birebir vakitte FDP’yi koalisyon hükümeti kurma sürecinin belirleyici siyasi aktörleri haline getiriyor.
Getty Images Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock
Getty Images FDP başkanı Chrstian Lindner
Her iki parti de, koalisyonun kilidini oluşturan anahtarın ellerinde olduğunun farkında. FDP, daha yakın olduğu CDU/CSU liderliğinde, Yeşiller ise bir fazlaca önceliği örtüşen SDP liderliğindeki bir koalisyon hükümetine daha sıcak bakıyor.
Siyasi parti idareleri içinde başşehir Berlin’de birinci temaslar başlamış durumda. Taraflar birinci vakit içinderda, gayrıresmi temaslarla karşılıklı olarak nabız yokluyor.
- Yeşiller Partisi tarihinin en yeterli seçim kararınu genç seçmenler yardımıyla aldı
Bu süreçte öne çıkan koalisyon senaryoları şu biçimde:
SPD, Yeşiller ve FDP’nin üçlü koalisyonu
SPD’nin, Yeşiller ve Hür Demokratlarla oluşturacağı üçlü koalisyon seçeneği en epeyce konuşulan alternatiflerden. Üç partinin renklerini yansıtıyor olması niçiniyle bu koalisyon hükümeti “Trafik Işığı Koalisyonu” olarak isimlendiriyor.
SPD ve Yeşillerin geleceğe dair vizyonları, siyaset maksatları büyük ölçüde örtüşüyor. Her ikisi de taban fiyatı artırmayı, daha fazla yatırım yapmayı, borçlanma frenini esnetip, kamu borçlanmasını sürdürmeyi, en zenginlerden daha fazla vergi alınmasını savunuyor. Global ısınmaya karşı kuvvetli adımlar atmak isteyen iki parti, takvim konusunda ve ayrıntılarda görüş farklılıklarına sahip. Yeşiller, kömür santrallerinin bir an evvel kapatılmasını istiyor. Scholz, Yeşillerin tersine kömüre 2038 yılından evvel veda edilmesine sıcak bakmıyor.
- Olaf Scholz kimdir, Toplumsal Demokrat siyasetçi partisini nasıl seçimde birinci sıraya taşıdı?
Lakin siyasi kulislerde maliye bakanlığı üzere kilit bir bakanlığın kendisine verilmesi halinde FDP’nin de kimi durumlarını yumuşatabileceği belirtiliyor. Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’da federal kabinenin en değerli bakanlıklarından birini maliye bakanlığı oluşturuyor.
Lakin taraflar koalisyon programında anlaşsa bile, süreçte hükümet içerisinde krizler yaşanabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
CDU/CSU, Yeşiller ve FDP’nin üçlü koalisyonu
Partilerin renkleri niçiniyle bu koalisyon hükümeti “Jamaika Koalisyonu” olarak isimlendiriliyor.
Liberaller, iktisat siyasetleri niçiniyle CDU/CSU liderliğindeki koalisyon hükümetine daha sıcak bakıyorlar. Bu niçinle Laschet’in FDP’yi ikna etmesi daha kolay gözüküyor.
Getty Images Tarihinin en berbat seçim kararınu alan CDU/CSU’nun başbakan adayı Armin Laschet
Yeşiller Partisi’nin iklim muhafaza konusundaki tezli maksatları, iktisat siyasetleri ve vergi konusundaki talepleri ise CDU/CSU’yu zorlayabilecek başlıklar olarak görülüyor. tıpkı vakitte CDU/CSU’nun iktidarda kalabilmek için Yeşiller’e daha fazla ödün verme eğiliminde olabileceği yorumları yapılıyor.
Lakin Yeşiller büyük ödünler koparsa bile, hükümetin işbaşı yapmasının akabinde, taraflar içinde iktisat, iklim, mali ve toplumsal siyasetler alanında tansiyonlar yaşaması kaçınılmaz olarak görülüyor.
Yeşillerin, 2035 yılına gelindiğinde gücün yüzde yüzünü yenilenebilir güçten elde etme gayesi, tarafların uzlaşma sağlaması güç bahisler içinde yer alıyor.
2017 seçimlerinden daha sonra CDU/CSU, Yeşiller ve FDP içinde üçlü koalisyon hükümetinin kurulması için aylar süren ağır pazarlıklar yürütülmüştü. Lakin görüşmeler FDP’nin çekilmesiyle çökmüş, liberaller ağır tenkitlere maksat olmuştu. Bunun akabinde CDU/CSU yeni hükümeti, SPD ile kurmuştu. Siyasi gözlemciler FDP’nin bu sefer elinin kuvvetli olduğunu, birebir vakitte iktidarda olma fırsatını kaçırmak istemediğini belirtiliyorlar.
Büyük koalisyon
SPD’nin CDU/CSU ile bir daha bir “Büyük Koalisyon” hükümeti kurması mümkün, çünkü her iki partinin meclisteki sandalye sayıları çoğunluk için kâfi. Fakat iki parti de en azından şimdilik bu senaryoya sıcak bakmıyor.
SPD’nin başbakan adayı Scholz, halkın değişim beklentisine dikkat çekerek yeni bir siyasi başlangıç yapılması gerektiğini savunuyor. Scholz’a nazaran, seçimde CDU/CSU’nun önemli oy kaybetmesi, buna rağmen SPD, Yeşiller ve FDP’nin oy oranlarını artırması, seçmenin SPD liderliğinde bir üçlü koalisyon kurulmasını istediği manasına geliyor.
Laschet’e göre ise Almanya’nın muhtaçlığı olan, merkezdeki demokratik partilerin, istikrarlı bir koalisyon hükümeti kurması.
Jamaika Koalisyonu’na öncelik veren Laschet, FDP başkanı Chrstian Lindner ile birinci görüşmesini yaptı bile. CDU kaynakları Yeşiller’in başbakan adayı Annalena Baerbock ile de görüşme planlandığını deklare etti.
Şu an için hem SPD tıpkı vakitte CDU/CSU büyük koalisyona soğuk bakıyor. Lakin 2017’deki durumun yinelanması halinde, öbür partilerle koalisyon müzakerelerinin başarısız olması durumunda, iki büyük parti tekrar müzakere masasına oturmak zorunda kalabilir.