Kazakistan’da yaşanan olayları kıymetlendiren Avrasya uzmanı Orhan Gafarlı, “Bu kadar silahın olduğu yerde hareketçilerin kazanacağını düşünmüyorum” yorumunu yaptı.
Daktilo1984 YouTube kanalında Berlin Duvarı programında İpek Maya Saygın’ın konuğu olan Avrasya uzmanı Orhan Gafarlı, Kazakistan’da gaz meblağlarının artmasıyla başlayan protestolar ve akabinde artan tansiyonu kıymetlendirdi. Hareketlerin birinci ve ikinci günlerinin birbirinden farklı olduğunu belirten Gafarlı, eylemcilere silah dağıtılmasının üstünde durdu ve “Bu kadar silahın olduğu yerde hareketçilerin kazanacağını düşünmüyorum” sözünü kullandı.
Gafarlı, kelamlarına “Kazakistan’da bir klan hengamesi görüyoruz. Ülkedeki bu oligarşik yapı hayli iç içe girdiği için güvenlikçi küme Nazarbayev’in mi yanında, bu kümeleri Rus istihbaratı mı denetim ediyor, silahları kim dağıttı üzere yanıtlanması gereken sorular var. Bu hadiselerde kısa vadede kazanan Rusya olacak ancak orta ve uzun vadede bilmiyoruz; Rusya, Putin daha sonrası periyotta ne yapacak?” diyerek devam etti.
“Kazakistan modeli o coğrafyada önerilen bir modeldi fakat işlemedi”
Kazakistan’daki idare sistemini açıklayan Gafarlı, “Kazakistan’da şöyleki bir model vardı: Cumhurbaşkanı Nazarbayev nazaranvinden ayrıldı, Güvenlik Kurulu isminde bir kurum kuruldu ve eski başkan Nazarbayev bu kurumun başına geçerek hâkim bir konuma geldi. Nazarbayev eski nazaranvini güvendiği birisine, Tokayev’e devretti ve kendisi sembolik başkan pozisyonuna geçerek klanlar ortası arbedeyi önlemeye çalıştı. Lakin bugün bu modelin işlemediğini görüyoruz. niye işlemediğine gelirsek, Nazarbayev demek ki yalnızca sembolik bir önder değilmiş. Eski KGB’nin, ordunun başında hâlâ Nazarbayev’in adamları vardı.
Bu model Eski Sovyet coğrafyasında epey konuşulan ve diğer ülkelerde de uygulanmak istenen bir modeldi, Rusya da bunu uygulamak istiyordu lakin bugün bu modelin işlemediğini gördüler,” dedi.
“Olaylar klanlar ortası bir hengameye dönüştü”
Karışıklıkların bugün geldiği boyutu pahalandıran Gafarlı, “Ülkede seçkinler içinde bir hengame vardı ve bunu aksiyonun birinci ve ikinci günlerinde izledik. Aksiyonlar gaz fiyatlarının yükselmesinin akabinde halkın sokağa çıkmasıyla başladı fakat ikinci gün sokakta silah dağıtıldı. Bu silahları kim dağıttı? Eski başbakan bir açıklamasında ‘Tokayev’i tanırım. Aksiyonların birinci gecesinde ‘bütün aksiyoncuları bastırın, ne isterlerse vereceğiz, bir bağlantı kuracağız buyruğu verdi’ dedi fakat ordu ve istihbaratın Tokayev’i dinlemediğini gördük. ‘Eylemcilere bu silahları kim dağıttı?’ sorusu çıkıyor ortaya. Kazakistan silahların rahatça elden ele gezebileceği bir ülke değil. Mevzuyu tartışan uzmanların yorumu şu: ‘Olaylar klanlar ortası bir arbedeye dönüştü. Nazarbayev’in yanındaki klanlar Tokayev’i devirmek istedi, Tokayev de bu sürece direndi. Nazarbayev’i bakılırsavinden aldı ve denetimi ele almaya çalıştı. Denetimi ele alamayacağını görür görmez de dedi ki ‘İçeride terrorist kümeler var, Kazakistan’a dışarıdan müdahale ediliyor. Ben yaptığımız muahedeye nazaran barış gücünü ülkeye davet ediyorum.’ Kazakistan o kadar karmaşık bir surece girdi ki kim kimin yanındadır anlamamız güçleşti.” tabirlerini kullandı.
Daktilo1984 YouTube kanalında Berlin Duvarı programında İpek Maya Saygın’ın konuğu olan Avrasya uzmanı Orhan Gafarlı, Kazakistan’da gaz meblağlarının artmasıyla başlayan protestolar ve akabinde artan tansiyonu kıymetlendirdi. Hareketlerin birinci ve ikinci günlerinin birbirinden farklı olduğunu belirten Gafarlı, eylemcilere silah dağıtılmasının üstünde durdu ve “Bu kadar silahın olduğu yerde hareketçilerin kazanacağını düşünmüyorum” sözünü kullandı.
Gafarlı, kelamlarına “Kazakistan’da bir klan hengamesi görüyoruz. Ülkedeki bu oligarşik yapı hayli iç içe girdiği için güvenlikçi küme Nazarbayev’in mi yanında, bu kümeleri Rus istihbaratı mı denetim ediyor, silahları kim dağıttı üzere yanıtlanması gereken sorular var. Bu hadiselerde kısa vadede kazanan Rusya olacak ancak orta ve uzun vadede bilmiyoruz; Rusya, Putin daha sonrası periyotta ne yapacak?” diyerek devam etti.
“Kazakistan modeli o coğrafyada önerilen bir modeldi fakat işlemedi”
Kazakistan’daki idare sistemini açıklayan Gafarlı, “Kazakistan’da şöyleki bir model vardı: Cumhurbaşkanı Nazarbayev nazaranvinden ayrıldı, Güvenlik Kurulu isminde bir kurum kuruldu ve eski başkan Nazarbayev bu kurumun başına geçerek hâkim bir konuma geldi. Nazarbayev eski nazaranvini güvendiği birisine, Tokayev’e devretti ve kendisi sembolik başkan pozisyonuna geçerek klanlar ortası arbedeyi önlemeye çalıştı. Lakin bugün bu modelin işlemediğini görüyoruz. niye işlemediğine gelirsek, Nazarbayev demek ki yalnızca sembolik bir önder değilmiş. Eski KGB’nin, ordunun başında hâlâ Nazarbayev’in adamları vardı.
Bu model Eski Sovyet coğrafyasında epey konuşulan ve diğer ülkelerde de uygulanmak istenen bir modeldi, Rusya da bunu uygulamak istiyordu lakin bugün bu modelin işlemediğini gördüler,” dedi.
“Olaylar klanlar ortası bir hengameye dönüştü”
Karışıklıkların bugün geldiği boyutu pahalandıran Gafarlı, “Ülkede seçkinler içinde bir hengame vardı ve bunu aksiyonun birinci ve ikinci günlerinde izledik. Aksiyonlar gaz fiyatlarının yükselmesinin akabinde halkın sokağa çıkmasıyla başladı fakat ikinci gün sokakta silah dağıtıldı. Bu silahları kim dağıttı? Eski başbakan bir açıklamasında ‘Tokayev’i tanırım. Aksiyonların birinci gecesinde ‘bütün aksiyoncuları bastırın, ne isterlerse vereceğiz, bir bağlantı kuracağız buyruğu verdi’ dedi fakat ordu ve istihbaratın Tokayev’i dinlemediğini gördük. ‘Eylemcilere bu silahları kim dağıttı?’ sorusu çıkıyor ortaya. Kazakistan silahların rahatça elden ele gezebileceği bir ülke değil. Mevzuyu tartışan uzmanların yorumu şu: ‘Olaylar klanlar ortası bir arbedeye dönüştü. Nazarbayev’in yanındaki klanlar Tokayev’i devirmek istedi, Tokayev de bu sürece direndi. Nazarbayev’i bakılırsavinden aldı ve denetimi ele almaya çalıştı. Denetimi ele alamayacağını görür görmez de dedi ki ‘İçeride terrorist kümeler var, Kazakistan’a dışarıdan müdahale ediliyor. Ben yaptığımız muahedeye nazaran barış gücünü ülkeye davet ediyorum.’ Kazakistan o kadar karmaşık bir surece girdi ki kim kimin yanındadır anlamamız güçleşti.” tabirlerini kullandı.