Kayhan Karaca / Strasbourg
Afganistan’dan kitlesel göç mümkünlüğü Avrupa Birliği (AB) ortasında panik ve bölünme yarattı. Almanya ve Fransa komşu ve transit ülkelerde tahlil üzerine çalışmaya başladı.
Taliban güçlerinin Afganistan’da denetimi ele geçirmesi Avrupa Birliği (AB) ortasında yeni bir sığınmacı krizi korkusu yarattı. AB ülkeleri Afganistan’dan muhtemel ve kitlesel göçe karşı nasıl hareket edecekleri konusunda çabucak hemen ortak siyaset oluşturabilmiş değiller. Ankara ile Mart 2016’da 6 milyar euro karşılığında gerçekleştirilen mutabakatla sonlandırılan Suriyeli sığınmacı krizine emsal bir senaryoyu bir daha yaşamak istemeyen AB, Afganistan kaynaklı potansiyel bir göç krizine karşı “yerel çözüm” arayışına başladı. Almanya ve Fransa’nın önümüzdeki günlerde bu alanda ortak teşebbüs başlatmaları bekleniyor.
Macron deklare etti
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Afganistan’daki son gelişmeler hakkında halka sesleniş konuşmasında, muhtemel bir göç krizine karşı AB bünyesinde “düzensiz göçle uğraşa, müşterek müdafaa kriterlerine ve dayanışmaya dayalı yanıt” oluşturulmasını savunduklarını söylemiş oldu. Bu mevzuda başta Almanya olmak üzere başka Avrupa devletleriyle ortak teşebbüs başlatacaklarını belirten Macron, teşebbüs kapsamında Afgan sığınmacıların transit olarak kullandığı yahut ağırlandığı Pakistan, Türkiye ve İran ile AB içinde iş birlikleri inşa edilmesi fikrini gündeme getirdi. Önerilecek iş birliğinin Afganistan’dan gelecek göçe kalkan olmaları karşılığında bu ülkelere mali ve teknik yardım biçiminde gerçekleşeceği yorumları yapılıyor.
Merkel “yerel çözüm” dedi
Almanya Başbakanı Angela Merkel de Afganistan’dan muhtemel kitlesel sığınmacı akınına karşı “yerel tahliller buluması gerektiğini” söylemiş oldu. 2015’te yaşanan göç krizinden ders alınması gerektiğini belirten Merkel, Afgan sığınmacılar için Afganistan’a komşu ülkelerde tahlil üretilmesini savundu. Merkel ve seçim kampanyasında olan partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) “ihtiyacı olan her Afgan göçmene Almanya’nın kucak açmaya hazır olduğu” iletisi gönderilmemesi gerektiğini savunuyor. Almanya 2015 krizinde 1 milyondan fazla Suriyeliye mesken sahipliği yapmıştı.
Viyana’dan şok teklif
AB ortasında Suriyeli sığınmacılar krizinde ön cephede yer alan Yunanistan Afgan göçüne mutlaka sıcak bakmazken, göçmenler konusunda Avrupa’da radikal telaffuz ve siyasetleriyle bilinen Avusturya hükümetinden şok bir teklif geldi. Avusturya İçişleri Bakanı Karl Nehammer, Afgan sığınmacı adayları ve AB’de iltica müracaatları reddedilmiş sistemsiz Afgan göçmenler için AB’nin Afganistan’a komşu ülkelerde “kamplar” oluşturmasını önerdi. Ülkesinin iltica başvurusu reddedilen Afganları hudut dışı etmeye devam edeceğini belirten Nehammer, “Bir Afgan’ın bugün Avusturya’ya gelmesi için hiç bir niye yok” biçiminde konuştu.
Son senelerda Afrika üzerinden kitlesel göçe maruz kalan İtalya’da Başbakan Mario Draghi, yalnızca “ülkesine hizmet etmiş Afganları almaya hazır oldukları” bildirisi veriyor.
Macaristan, Polonya, Baltık devletleri, Danimarka, Hollanda ve Belçika üzere ülkelerde hükümetler ve bilhassa de sağ ve çok sağcı partiler Afganistan’dan kitlesel sığınmacı kabulüne sıcak bakmıyor.
AB ortasındaki genel eğilim, birinci etapta Afganistan’da değişik alanlarda AB ülkelerine çalışmış Afganlara, akabinde da Afganistan’daki gelişmelere göre insan hakları aktivistleri, bayan hakları savunucuları ve aydınlara iltica hakkı tanınması tarafında.
Türkiye’nin rolü
AB kurumlarında ise Afganistan kaynaklı bir insani krizi engellemek emeliyle, “Afganistan ile Avrupa içindeki yol üzerinde bulunan Türkiye üzere ülkelerle sıkı iş birliği yapılması” fikri ağır basıyor. AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İspanyol televizyonuna yaptığı açıklamada, “Çok sayıda Afgan Avrupa’ya gelebilmek için Türkiye üzerinden geçmeyi deneyecek. Bu çerçevede Türkiye fazlaca kıymetli bir rol oynayacak” sözlerini kullandı. Borrell AB’nin Taliban’la görüşmesini de savunuyor.
Avrupa Parlamentosu (AP) Lideri David Sassoli de AB ülkelerinin “baskı görme riski olan tüm Afganlara iltica hakkı tanımak için elinden geleni yapması gerektiğini” söylemiş oldu.
AB genelindeki sol ve çevreci partiler ise Afganistan kaynaklı bir göçe memleketler arası insani hukuk açısından yaklaşılmasını savunuyor. Fransa’da sol ve çevreci partiler tarafınca yönetilen biroldukca kentin belediye lideri, Afgan sığınmacıları ağırlamaya hazır olduklarını bildirdi.
Sığınmacılar konusunda uzman sivil toplum kuruluşları da Taliban rejiminden kaçan Afganların İran, Pakistan ve Orta Asya’da otoriter rejimler tarafınca yönetilen ülkelere gitmek istemeyeceğini söylüyor.
İltica müracaatlarında Afganlar ikinci sırada
AB ülkelerine 2020’de 471 bin 300 iltica müracaatında bulunulmuş, Suriyeliler yüzde 15,2 ile birinci sırada, Afganlar ise yüzde 10,6 ile ikinci sırada yer almıştı.
2014-2020 devrinde göç ve dış sonlarının korunmasına 10 milyar euro harcayan AB, 2021-2027 periyodu bütçesinde bu alan için 22 milyar 700 milyon euro ayırdı.
© Deutsche Welle Türkçe
Afganistan’dan kitlesel göç mümkünlüğü Avrupa Birliği (AB) ortasında panik ve bölünme yarattı. Almanya ve Fransa komşu ve transit ülkelerde tahlil üzerine çalışmaya başladı.
Taliban güçlerinin Afganistan’da denetimi ele geçirmesi Avrupa Birliği (AB) ortasında yeni bir sığınmacı krizi korkusu yarattı. AB ülkeleri Afganistan’dan muhtemel ve kitlesel göçe karşı nasıl hareket edecekleri konusunda çabucak hemen ortak siyaset oluşturabilmiş değiller. Ankara ile Mart 2016’da 6 milyar euro karşılığında gerçekleştirilen mutabakatla sonlandırılan Suriyeli sığınmacı krizine emsal bir senaryoyu bir daha yaşamak istemeyen AB, Afganistan kaynaklı potansiyel bir göç krizine karşı “yerel çözüm” arayışına başladı. Almanya ve Fransa’nın önümüzdeki günlerde bu alanda ortak teşebbüs başlatmaları bekleniyor.
Macron deklare etti
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Afganistan’daki son gelişmeler hakkında halka sesleniş konuşmasında, muhtemel bir göç krizine karşı AB bünyesinde “düzensiz göçle uğraşa, müşterek müdafaa kriterlerine ve dayanışmaya dayalı yanıt” oluşturulmasını savunduklarını söylemiş oldu. Bu mevzuda başta Almanya olmak üzere başka Avrupa devletleriyle ortak teşebbüs başlatacaklarını belirten Macron, teşebbüs kapsamında Afgan sığınmacıların transit olarak kullandığı yahut ağırlandığı Pakistan, Türkiye ve İran ile AB içinde iş birlikleri inşa edilmesi fikrini gündeme getirdi. Önerilecek iş birliğinin Afganistan’dan gelecek göçe kalkan olmaları karşılığında bu ülkelere mali ve teknik yardım biçiminde gerçekleşeceği yorumları yapılıyor.
Merkel “yerel çözüm” dedi
Almanya Başbakanı Angela Merkel de Afganistan’dan muhtemel kitlesel sığınmacı akınına karşı “yerel tahliller buluması gerektiğini” söylemiş oldu. 2015’te yaşanan göç krizinden ders alınması gerektiğini belirten Merkel, Afgan sığınmacılar için Afganistan’a komşu ülkelerde tahlil üretilmesini savundu. Merkel ve seçim kampanyasında olan partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) “ihtiyacı olan her Afgan göçmene Almanya’nın kucak açmaya hazır olduğu” iletisi gönderilmemesi gerektiğini savunuyor. Almanya 2015 krizinde 1 milyondan fazla Suriyeliye mesken sahipliği yapmıştı.
Viyana’dan şok teklif
AB ortasında Suriyeli sığınmacılar krizinde ön cephede yer alan Yunanistan Afgan göçüne mutlaka sıcak bakmazken, göçmenler konusunda Avrupa’da radikal telaffuz ve siyasetleriyle bilinen Avusturya hükümetinden şok bir teklif geldi. Avusturya İçişleri Bakanı Karl Nehammer, Afgan sığınmacı adayları ve AB’de iltica müracaatları reddedilmiş sistemsiz Afgan göçmenler için AB’nin Afganistan’a komşu ülkelerde “kamplar” oluşturmasını önerdi. Ülkesinin iltica başvurusu reddedilen Afganları hudut dışı etmeye devam edeceğini belirten Nehammer, “Bir Afgan’ın bugün Avusturya’ya gelmesi için hiç bir niye yok” biçiminde konuştu.
Son senelerda Afrika üzerinden kitlesel göçe maruz kalan İtalya’da Başbakan Mario Draghi, yalnızca “ülkesine hizmet etmiş Afganları almaya hazır oldukları” bildirisi veriyor.
Macaristan, Polonya, Baltık devletleri, Danimarka, Hollanda ve Belçika üzere ülkelerde hükümetler ve bilhassa de sağ ve çok sağcı partiler Afganistan’dan kitlesel sığınmacı kabulüne sıcak bakmıyor.
AB ortasındaki genel eğilim, birinci etapta Afganistan’da değişik alanlarda AB ülkelerine çalışmış Afganlara, akabinde da Afganistan’daki gelişmelere göre insan hakları aktivistleri, bayan hakları savunucuları ve aydınlara iltica hakkı tanınması tarafında.
Türkiye’nin rolü
AB kurumlarında ise Afganistan kaynaklı bir insani krizi engellemek emeliyle, “Afganistan ile Avrupa içindeki yol üzerinde bulunan Türkiye üzere ülkelerle sıkı iş birliği yapılması” fikri ağır basıyor. AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İspanyol televizyonuna yaptığı açıklamada, “Çok sayıda Afgan Avrupa’ya gelebilmek için Türkiye üzerinden geçmeyi deneyecek. Bu çerçevede Türkiye fazlaca kıymetli bir rol oynayacak” sözlerini kullandı. Borrell AB’nin Taliban’la görüşmesini de savunuyor.
Avrupa Parlamentosu (AP) Lideri David Sassoli de AB ülkelerinin “baskı görme riski olan tüm Afganlara iltica hakkı tanımak için elinden geleni yapması gerektiğini” söylemiş oldu.
AB genelindeki sol ve çevreci partiler ise Afganistan kaynaklı bir göçe memleketler arası insani hukuk açısından yaklaşılmasını savunuyor. Fransa’da sol ve çevreci partiler tarafınca yönetilen biroldukca kentin belediye lideri, Afgan sığınmacıları ağırlamaya hazır olduklarını bildirdi.
Sığınmacılar konusunda uzman sivil toplum kuruluşları da Taliban rejiminden kaçan Afganların İran, Pakistan ve Orta Asya’da otoriter rejimler tarafınca yönetilen ülkelere gitmek istemeyeceğini söylüyor.
İltica müracaatlarında Afganlar ikinci sırada
AB ülkelerine 2020’de 471 bin 300 iltica müracaatında bulunulmuş, Suriyeliler yüzde 15,2 ile birinci sırada, Afganlar ise yüzde 10,6 ile ikinci sırada yer almıştı.
2014-2020 devrinde göç ve dış sonlarının korunmasına 10 milyar euro harcayan AB, 2021-2027 periyodu bütçesinde bu alan için 22 milyar 700 milyon euro ayırdı.
© Deutsche Welle Türkçe