Avrupa Birliği Komitesi’nin “nükleer güç ile doğal gazı “yeşil güce geçiş enerjisi” olarak tanımlayarak, desteklenecek güç biçimleri sınıflandırmasına dahil etmesi, AB ortasında yılın birinci krizini doğurdu. AB Periyot Lideri ve Nükleer güç üreticisi Fransa’nın aylar süren bastırması kararı “nükleer enerji” de yeşil listede yer aldı. Lakin Yeşiller ile koalisyona giden Almanya başta olmak üzere biroldukca ülke bu teklife karşı çıktı.
Avrupa Birliği Komitesi, 2021’in son saatlerinde, uzun müddettir beklenen ve iklim değişikliğiyle uğraşa yardımcı olacak yatırımların finansmanını kolaylaştırmayı amaçlayan, “Sınıflandırma (taxonomie) yasa tasarısı” taslak metnini deklare etti. Komite, Aralık ayı ortasında açıklanması beklenen tasarıyı kamuoyuna duyurmak için, bilhassa AB’nin iki büyük ülkesi Almanya ve Fransa içinde yaşanan görüş ayrılığı ve AB ortasındaki Yeşil partilerin direnişi niçiniyle, AB devir başkanlığının Fransa’ya geçeceği 31 Aralık gecesini beklemeyi tercih etti.
VOA Türkçe’nin haberine göre Kurul, AB üyesi 27 ülkeye gönderdiği taslak metinde “finansmanı sürdürülebilir güç yatırımları” listesine, nükleer güç ve doğal gazı da dahil etti. Komite, özel yatırımları sera gazlarının azaltılmasına katkıda bulunan faaliyetlere yönlendirmek gayesiyle; nükleer yahut doğal gaz santrallerinin finansmanının sürdürülebilir yatırımlar kategorisine alarak, “enerji maliyetini düşürmeyi ve AB’nin 2050 yılına kadar karbon nötrlüğü gayesine katkıda bulunmayı” hedefliyor.
“Doğal gaz ve nükleer gücün yenilenebilir güçlere geçişte oynayacağı bir rol var”
AB Komitesi taslak metinde bu sonucunı, “Doğal gaz ve nükleer gücün, temel olarak yenilenebilir güçlere dayalı bir geleceğe geçişi kolaylaştırmada oynayacağı bir rol var” diye açıklıyor. Kurul, bu iki güç modelini yeşil enerji” değil, “geçiş enerjisi” ismi verilen ikinci bir listede sınıflandırıyor ve “düşük karbon emisyonları” ile “alternatif teknoloji” sonları konulmasını öneriyor. Taslak metinde bu teklif, “Nükleer güç, istikrarlı bir güç kaynağı sağlayarak, kesintili yenilenebilir güç kaynaklarının dağıtımını kolaylaştırır ve bunların gelişmenine ziyan vermez” sözleriyle savunuluyor.
Nükleer güç ve doğal gazın listeye alınmasını savunanlar ise, halihazırda Kurul tarafınca etiketlenen yenilenebilir güçlerin (rüzgar, güneş, vb.), kendi başlarına elektrik muhtaçlıklarını karşılamayacağını tez ediyor.
Fransa ve Doğu Bloku ülkeleri bastırdı
Nükleer güç endüstrisini bir daha faaliyete geçirmek isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kasım ayında yeni bir EPR reaktör filosunun inşasını başlatma isteğini açıklayarak AB ortasında baskıyı artırdı. Polonya ve Çek Cumhuriyeti başta olmak üzere, kömür gücünü nükleer ile değiştirmek isteyen Doğu Avrupa başkentlerinden takviye alan Paris, “yükselen güç meblağları ve Rus gazına bağımlılık konusunda artan endişeye” dikkat çekerek, nükleer gücün sınıflandırmaya dahil edilmesine şiddetle karşı çıkan ülkelerin sayısını azaltma stratejisini izledi.
AB’de sert bölünme
AB Kurulu’nun taslağı açıklamasından daha sonrasında konuşan Lüksemburg Güç Bakanı Claude Turmes, bunun bir “provokasyon” olduğunu deklare etti. Turmes, taslak metindeki tekliflerin, sırf kömür ve linyit yakıtını yeşil etiketten hariç tuttuğunu, bunun dünyadaki gayretleri da tehlikeye sokan bir adım olduğunu savundu.
Avusturya Etraf Bakanı Leonore Gewessler de birebir eleştiriyi getirerek, nükleer enerjiyi iklim değişikliğiyle gayret için epeyce değerli ve hayli yavaş bir güç olarak tanımladı. İspanyol Ekolojik Geçiş Bakanı Teresa Ribera da, “taslak metnin ekoloji gayretini gerileten bir metin” olduğunu söylemiş oldu.
Almanya’da şok tesiri yarattı
AB Kurulu’nun sunduğu süreksiz taslak metin en sert yansıyı Almanya’dan gördü. Almanya, bu karardan birkaç saat evvel, 31 Aralık’ta tümüyle yenilenebilir güce geçiş sürecinde ülkedeki son 6 nükleer santralden 3’ünü devre dışı bıraktı. Geri kalan son 3 santralin ise yıl sonunda, 31 Aralık 2022’de kapatılacağı Almanya’da; bilhassa Yeşiller partisinden siyasetçiler ve çevreciler, AB Komisyonu’nun yılbaşı gecesi deklare ettiğı kararla “şoke” oldu.
Aralık ayında bakılırsav başı yapan yeni hükümet, 2030 yılına kadar Almanya’da elektriğin yüzde 80’inin yenilenebilir güç ile karşılanması gayesini ilan ederken, global ısınmayı 1,5 C derecenin altına çekebilmek için bundan daha sonra rüzgar ve güneş gücüne yük verileceğini duyurmuştu. AB Komisyonu’nun sonucunı, “kabul edilemez” olarak tanımlayan Yeşiller Partisi’nden İktisat ve İklim Korunması Bakanı Robert Habeck, Avrupa‘nın “kirli nükleer güce değil, pak ve yenilenebilir güce gereksinimi olduğunu” söylemiş oldu. Habeck, kurulun nükleer güç ve doğal gazın sürdürebilir olarak sınıflandırılması sonucunın, AB ülkelerinin çoğunluğu tarafınca kabul edilmesi halinde, hukuksal yollara başvurma tehdidinde bulundu.
Federal Hükümet sözcüsü Steffen Hebestreit, Başbakan Olaf Scholz’un da karardan rahatsızlık duyduğunu deklare etti. “Nükleer gücün sürdürebilir olduğu tezini reddediyoruz” diyen Hebestreit, Habeck’in yanısıra Avusturya hükümetinin de gündeme getirdiği tüzel itiraz mümkünlüğünü, “gerçekçi ve sonucu değiştirebilecek bir tavır” olarak görmediklerini duyurdu. Sözcü, sonucun tüzel değil, politik olarak yanlış olduğunu deklare etti. Yeşiller üyesi Etraf Bakanı Steffi Lemke de, vahim etraf felaketlerine yol açabilecek bir güç halinin sürdürülebilir sayılamayacağını söylemiş oldu ve Başbakan Olaf Scholz’a, başta Fransa olmak üzere, sonucu destekleyen AB üyelerine karşı kararlı bir tavır sergilemesi davetinde bulundu.
Koalisyon hükümetinin öteki ortağı liberal FDP’den Federal Meclis Lider Yardımcısı Wolfgang Kubicki ise, Yeşiller’in sert yansısına mana veremediğini söylemiş oldu. Kubicki, “Yeşiller, işlerine gelmeyen kararları reddetmekle düzgün bir Avrupalı olamaz” dedi.
Bu ortada Alman medyasında çıkan haberlerde, Başbakan Olaf Scholz’un 16 Aralık’ta Brüksel’de düzenlenen AB doruğunda, komitenin planlanan teklifini Macron’la ele aldığı ve öneriyi “fazla abartılmaması gereken küçük bir konu” olarak nitelendirdiği aktarıldı.
Üye başkentlere 12 Ocak’a kadar mühlet
AB Komitesi, taslak metni gönderdiği üye ülke başkentlerinden, 12 Ocak’a kadar metni incelemeleri ve görüşlerini bildirmeleri için müddet verdi. Başkentlerin görüş ve değişiklik tekliflerini bildirmelerinin akabinde, AB Komitesi 18 Ocak’ta taslak metne sonuncu formunu verecek. Üye devletler, metnin en son haline 4 ay boyunca itiraz edebilecekler. Bu ortada Avrupa Parlamentosu da sıradan sıklıkla, bu öneriyi reddetme imkanına sahip. AB önderlerinin toplandığı Avrupa Birliği Kurulu’nun de itiraz etme hakkı var lakin bunun için nükleer tersi 20 başkanın bir ortaya gelmesi gerekiyor.
Avrupa Birliği Komitesi, 2021’in son saatlerinde, uzun müddettir beklenen ve iklim değişikliğiyle uğraşa yardımcı olacak yatırımların finansmanını kolaylaştırmayı amaçlayan, “Sınıflandırma (taxonomie) yasa tasarısı” taslak metnini deklare etti. Komite, Aralık ayı ortasında açıklanması beklenen tasarıyı kamuoyuna duyurmak için, bilhassa AB’nin iki büyük ülkesi Almanya ve Fransa içinde yaşanan görüş ayrılığı ve AB ortasındaki Yeşil partilerin direnişi niçiniyle, AB devir başkanlığının Fransa’ya geçeceği 31 Aralık gecesini beklemeyi tercih etti.
VOA Türkçe’nin haberine göre Kurul, AB üyesi 27 ülkeye gönderdiği taslak metinde “finansmanı sürdürülebilir güç yatırımları” listesine, nükleer güç ve doğal gazı da dahil etti. Komite, özel yatırımları sera gazlarının azaltılmasına katkıda bulunan faaliyetlere yönlendirmek gayesiyle; nükleer yahut doğal gaz santrallerinin finansmanının sürdürülebilir yatırımlar kategorisine alarak, “enerji maliyetini düşürmeyi ve AB’nin 2050 yılına kadar karbon nötrlüğü gayesine katkıda bulunmayı” hedefliyor.
“Doğal gaz ve nükleer gücün yenilenebilir güçlere geçişte oynayacağı bir rol var”
AB Komitesi taslak metinde bu sonucunı, “Doğal gaz ve nükleer gücün, temel olarak yenilenebilir güçlere dayalı bir geleceğe geçişi kolaylaştırmada oynayacağı bir rol var” diye açıklıyor. Kurul, bu iki güç modelini yeşil enerji” değil, “geçiş enerjisi” ismi verilen ikinci bir listede sınıflandırıyor ve “düşük karbon emisyonları” ile “alternatif teknoloji” sonları konulmasını öneriyor. Taslak metinde bu teklif, “Nükleer güç, istikrarlı bir güç kaynağı sağlayarak, kesintili yenilenebilir güç kaynaklarının dağıtımını kolaylaştırır ve bunların gelişmenine ziyan vermez” sözleriyle savunuluyor.
Nükleer güç ve doğal gazın listeye alınmasını savunanlar ise, halihazırda Kurul tarafınca etiketlenen yenilenebilir güçlerin (rüzgar, güneş, vb.), kendi başlarına elektrik muhtaçlıklarını karşılamayacağını tez ediyor.
Fransa ve Doğu Bloku ülkeleri bastırdı
Nükleer güç endüstrisini bir daha faaliyete geçirmek isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kasım ayında yeni bir EPR reaktör filosunun inşasını başlatma isteğini açıklayarak AB ortasında baskıyı artırdı. Polonya ve Çek Cumhuriyeti başta olmak üzere, kömür gücünü nükleer ile değiştirmek isteyen Doğu Avrupa başkentlerinden takviye alan Paris, “yükselen güç meblağları ve Rus gazına bağımlılık konusunda artan endişeye” dikkat çekerek, nükleer gücün sınıflandırmaya dahil edilmesine şiddetle karşı çıkan ülkelerin sayısını azaltma stratejisini izledi.
AB’de sert bölünme
AB Kurulu’nun taslağı açıklamasından daha sonrasında konuşan Lüksemburg Güç Bakanı Claude Turmes, bunun bir “provokasyon” olduğunu deklare etti. Turmes, taslak metindeki tekliflerin, sırf kömür ve linyit yakıtını yeşil etiketten hariç tuttuğunu, bunun dünyadaki gayretleri da tehlikeye sokan bir adım olduğunu savundu.
Avusturya Etraf Bakanı Leonore Gewessler de birebir eleştiriyi getirerek, nükleer enerjiyi iklim değişikliğiyle gayret için epeyce değerli ve hayli yavaş bir güç olarak tanımladı. İspanyol Ekolojik Geçiş Bakanı Teresa Ribera da, “taslak metnin ekoloji gayretini gerileten bir metin” olduğunu söylemiş oldu.
Almanya’da şok tesiri yarattı
AB Kurulu’nun sunduğu süreksiz taslak metin en sert yansıyı Almanya’dan gördü. Almanya, bu karardan birkaç saat evvel, 31 Aralık’ta tümüyle yenilenebilir güce geçiş sürecinde ülkedeki son 6 nükleer santralden 3’ünü devre dışı bıraktı. Geri kalan son 3 santralin ise yıl sonunda, 31 Aralık 2022’de kapatılacağı Almanya’da; bilhassa Yeşiller partisinden siyasetçiler ve çevreciler, AB Komisyonu’nun yılbaşı gecesi deklare ettiğı kararla “şoke” oldu.
Aralık ayında bakılırsav başı yapan yeni hükümet, 2030 yılına kadar Almanya’da elektriğin yüzde 80’inin yenilenebilir güç ile karşılanması gayesini ilan ederken, global ısınmayı 1,5 C derecenin altına çekebilmek için bundan daha sonra rüzgar ve güneş gücüne yük verileceğini duyurmuştu. AB Komisyonu’nun sonucunı, “kabul edilemez” olarak tanımlayan Yeşiller Partisi’nden İktisat ve İklim Korunması Bakanı Robert Habeck, Avrupa‘nın “kirli nükleer güce değil, pak ve yenilenebilir güce gereksinimi olduğunu” söylemiş oldu. Habeck, kurulun nükleer güç ve doğal gazın sürdürebilir olarak sınıflandırılması sonucunın, AB ülkelerinin çoğunluğu tarafınca kabul edilmesi halinde, hukuksal yollara başvurma tehdidinde bulundu.
Federal Hükümet sözcüsü Steffen Hebestreit, Başbakan Olaf Scholz’un da karardan rahatsızlık duyduğunu deklare etti. “Nükleer gücün sürdürebilir olduğu tezini reddediyoruz” diyen Hebestreit, Habeck’in yanısıra Avusturya hükümetinin de gündeme getirdiği tüzel itiraz mümkünlüğünü, “gerçekçi ve sonucu değiştirebilecek bir tavır” olarak görmediklerini duyurdu. Sözcü, sonucun tüzel değil, politik olarak yanlış olduğunu deklare etti. Yeşiller üyesi Etraf Bakanı Steffi Lemke de, vahim etraf felaketlerine yol açabilecek bir güç halinin sürdürülebilir sayılamayacağını söylemiş oldu ve Başbakan Olaf Scholz’a, başta Fransa olmak üzere, sonucu destekleyen AB üyelerine karşı kararlı bir tavır sergilemesi davetinde bulundu.
Koalisyon hükümetinin öteki ortağı liberal FDP’den Federal Meclis Lider Yardımcısı Wolfgang Kubicki ise, Yeşiller’in sert yansısına mana veremediğini söylemiş oldu. Kubicki, “Yeşiller, işlerine gelmeyen kararları reddetmekle düzgün bir Avrupalı olamaz” dedi.
Bu ortada Alman medyasında çıkan haberlerde, Başbakan Olaf Scholz’un 16 Aralık’ta Brüksel’de düzenlenen AB doruğunda, komitenin planlanan teklifini Macron’la ele aldığı ve öneriyi “fazla abartılmaması gereken küçük bir konu” olarak nitelendirdiği aktarıldı.
Üye başkentlere 12 Ocak’a kadar mühlet
AB Komitesi, taslak metni gönderdiği üye ülke başkentlerinden, 12 Ocak’a kadar metni incelemeleri ve görüşlerini bildirmeleri için müddet verdi. Başkentlerin görüş ve değişiklik tekliflerini bildirmelerinin akabinde, AB Komitesi 18 Ocak’ta taslak metne sonuncu formunu verecek. Üye devletler, metnin en son haline 4 ay boyunca itiraz edebilecekler. Bu ortada Avrupa Parlamentosu da sıradan sıklıkla, bu öneriyi reddetme imkanına sahip. AB önderlerinin toplandığı Avrupa Birliği Kurulu’nun de itiraz etme hakkı var lakin bunun için nükleer tersi 20 başkanın bir ortaya gelmesi gerekiyor.