Bozkurt’taki felaketin 7 sebebi

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Alican Uludağ

Kastamonu’nun Bozkurt ilçesini vuran sel felaketinin oluşmasında yedi temel etken öne çıktı. Ezine Çayı’nın yatağının daraltılması, dere yatağına konut yapılması, tomruk deposunun varlığı, çayın üstündeki köprülerin yetersiz kalması, bölgedeki HES’in ziyan görmesi ve sel öncesinde halkın gereğince bilgilendirilmemesi selde can kaybını arttıran niçinler oldu.

Savcılık ise sırf yıkılan Ölçer Apartmanı’nın müteahhidini gözaltına aldı. Eski Ankara Cumhuriyet Savcısı Bülent Yücetürk, soruşturmanın genişletilmesi gerektiğini belirterek, kamu nazaranvlilerinin de sorumluluğunun ortaya çıkarılması gerektiğini kaydetti.

Kastamonu, Sinop ve Bartın’ı vuran sel felaketinde hayatını yitirenlerin sayısı 70’i aştı. 60 civarında kişiyi arama çalışması ise sürüyor. Selin en çok etkilediği yer ise Kastamonu’nun Bozkurt ilçesi oldu. İlçedeki işyerlerinin büyük kısmı ile meskenlerin giriş katları selin getirdiği balçık ve ağaç modülleriyle doldu. Bozkurt’ta arama-kurtarma ve paklık çalışmaları sürerken, gözler sel felaketinin niçinlerine ve sorumluların kim olduğuna çevrildi.

Sadece çöken binalara soruşturma

Selde yıkılan binalarla ilgili soruşturma başlatan İnebolu Cumhuriyet Başsavcılığı, büsbütün yıkılan Ölçer Apartmanı’nın müteahhidini gözaltına aldı. Lakin sele niye olduğu belirtilen öbür etkenlerle ilgili savcılığın çabucak hemen bir süreç başlatmadığı öğrenildi.

DW Türkçe’nin bölgede yaptığı müşahedelere bakılırsa Bozkurt’taki sel felaketinin yaşanmasında yedi ana niye öne çıktı.

Sel öncesi çok yağış

11 Ağustos’taki seldilk evvel üç gün boyunca bölgede yaşanan ağır yağış felaketin başlamasına niye oldu. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün datalarına göre, 10 Ağustos’tan itibaren Bozkurt’ta metre kareye 161 kilogram yağış düştü. Bozkurt’u çevreleyen dağlardaki köylere ise metre kareye 453 kilograma varan yağış ölçüsü tespit edildi. Bozkurt’un bulunduğu Küre Dağları’nın vadilerinden akan yağmur suları buradan Ezine Çayı’na ulaşarak debisini yükseltti.

Ezine Çayı’nın yatağı daraltıldı

Bozkurt’un ortasından geçen Ezine Çayı, geçmişte geniş vadi tabanına yayılırken, bilhassa 2000’li senelerdan daha sonra çayın yatağı daraltıldı. Daha evvel S çizerek Karadeniz’e dökülen çay, ondan sonrasında oluşturulan yapay kanaldan düz bir çizgiden denize inmek zorunda kaldı.

Dere yatağına konut yapıldı

Ezine Çayı’nın yatağının daraltılmasıyla elde edilen toprağa süreç içerisinde toplu konutlar yapıldı. Hala inşaatı süren binalar dikkat çekti. Sel felaketinde birinci vakit içinderda dere yatağına yapılan bu konutları su bastı.

Tomruklar yıkıma niye oldu

Sel, Bozkurt’un bulunduğu vadide Ezine Çayı’na yakın kurulan tomruk deposunu da yerle bir etti. Selin önüne kattığı tomruklar Ezine Çayı üstündeki köprülerin tıkanmasına niye oldu. Bu durum selin şiddetini arttırdı. Tıkanan köprüde biriken sel suları, çaydan taşarak ilçe merkezine aktı. Ayrıyeten binalara çarpan tomruklar yıkıma niye oldu.

Köprüler tıkandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sel felaketinin akabinde yaptığı açıklamada bundan daha sonra köprülerin kemerli yapılacağını deklare etti. Ezine Çayı üzerinde bulunan köprüler de kemerli değildi. Köprünün çayın üzerinde düz inşa edilmesi, felaketin tesirini arttıran bir öbür etmen oldu. Sel sırasında evvel demirden yapılan yaya üst geçidi çöktü. Bu demir köprü, gerisindeki tomruklarla bir arada önündeki beton köprünün önünde tıkanmalara niye oldu. Tomrukların birikmesi ve suyun geçişinin engellenmesiyle bir arada biriken sel suları taşarak ilçeye yayıldı.

HES’in kanalları parçalandı

Ezine Çayı üzerinde kurulan iki Hidroelektrik Santrali’nin de selin yaşanmasında tesirli olduğu tez edildi. Bozkurt ilçesinde selde yıkıldığı argüman edilen Ebru HES’in manzarasını paylaşan CHP Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı, “HES’in regülatörü̈ ve iletim kanallarının paramparça” dedi.

Halka kâfi bilgilendirme yapılmadı

Selin Bozkurt ilçesine ulaşmasından evvel ilçede kâfi anonslar yapılmadığı açıklandı. Bozkurtlular, çay kenarında gezen polis ve itfaiyenin sadece “araçlarını çekin” söylemiş olduğine işaret etti. Biroldukça kişi sele, meskenlerinin giriş katında yahut çay kenarında yakalandı.

‘Soruşturma eksik, kamu vazifelileri de sorumlu’

DW Türkçe’ye konuşan eski Ankara Cumhuriyet Savcısı, hukukçu Bülent Yücetürk, soruşturmanın sırf yıkılan binalara yönelik yürütülmesinin eksik soruşturma olacağını belirterek, “Soruşturma genişletilmeli, sorumluluğu bulunan kamu bakılırsavlileri dahil edilmeli” dedi. Yücetürk, şunları kaydetti:

“Aşırı yağışla ortaya çıkan felaket var. Fakat burada ırmak yatağının bu kadar daraltılmasına onay verenler, yapılaşmaya açanlar, o köprüleri inşa edenler, dere yatağı üzerine tomrukları koyanların hepsinin sorumluluğu var. Alışılmış burada bir öngörülebilirlik olduğu için şuurlu taksirle vefata niye olmanın hatasının tartışılması lazım. Savcılığın yapması gereken evvela selin boyutlarının bu noktaya gelmesinde, bu kadar ölümcül olan etkenlerin ortaya çıkmasında, buradaki gorevlilerle illiyet bağı kurulmalı.”

Dere yatağının daraltılması ve buraya binalar yapılmasına dikkati çeken Yücetürk, şu biçimde devam etti:

“Siz orada belediye olarak ırmağın yatağının daraltılmasına müsaade vermişsiniz, orayı imara açmışsınız; sizin imar planlarınız çevresel felaketin buraya gelmesinde aktif olmuş. ötürüsıyla buna niye olan belediye bakılırsavlileri hakkında da soruşturma yapılmalı.”

olayda DSİ ve belediye yetkililerinin kusuru olabileceğini lisana getiren Yücetürk, şunları kaydetti:

“Savcılık, sırf müteahhidi gözaltına alıp, günah keçisi ilan edip onun üzerinden bu olayı aklamaya çalışması, sorumluluğu olan öteki kamu bakılırsavlilerinin göz gerisi etmesi soruşturmanın eksik olduğunu gösterir. Savcılık bütüncül yaklaşmalı. Selin ortaya çıkmasında HES bir etkense, bunun onaylanması, projelendirilmesi, buna müsaade veren her kimse bundan sorumlu. bir daha halkın eksik bilgilendirilmesinde kusuru olanlar da araştırılmalı.”
 
Üst