sagliksal
Aktif Üye
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elif Sağsak, çocukluktan erişkinliğe geçiş periyodu olarak kabul edilen ergenlik devrinin sağlıklı geçirebilmesi için ailelere ikazlarda bulundu. Kızların ortalama 8 ila 13, adamların 9 ila 14 yaş içinde ergenliğe başladığını hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Obezite sorunu yaşayan kız çocuklarında ergenlik yaşı öne kaydı. Lakin kimi olgularda belirli hastalıklara bağlı olarak da erken ergenlik gelişebilir” dedi.
Ergenlik devrinde bedende ruhsal, hormonal ve fizikî birtakım değişiklikler olacağını hatırlatan Sağsak, bu hassas devirle ilgili ailelere kimi ikazlarda bulundu.
Hem çocuklar hem ebeveynler açısından pek ehemmiyet taşıyan bu periyodun belirtileri konusunda bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Kızlarda ergenliğin birinci bulgusu göğüs, erkeklerde testis volümünün büyümesidir. Kızlar ve erkekler farklı vakit içinderda ergenliğe girerler. Kızlar 8 ila 13, erkekler 9 ila 14 yaş içinde ergenliğe girebilir. Kızların ortalama 10 yaşında, adamların ise ortalama 11-11.5 yaşlarında ergenliğe başlamaları normal” diye konuştu.
“Bu periyodun süratli ilerlemesi hastalık göstergesi olabilir”
İklim değişiklikleri, beslenme, fizikî ve genetik faktörlerin ergenliğin başlama yaşını etkileyeceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Erken ergenlik bilhassa kızlarda 8 yaşından evvel göğüs büyümesinin olması erkeklerde 9 yaşından evvel testis büyümesinin olması durumu olarak tanımlanabilir. Kızların 10 yaşından evvel adet olması da erken ergenlik olarak değerlendirilmeli. Kızlarda 8 yaşından, erkeklerde 9 yaşından evvel genital kıllanmanın ve koltuk altı kıllanmasının olması da erkendir. Erken ergenlik diyebilmemiz için bu bulgularla bir arada hormonal kıymetlerde artış olması ve kemik yaşının ileri olması gerekir. Ağır spor yapan genç ve çocuklarda ergenliğin ilerleyen senelera kaydığını nazaranbiliyoruz. birebir vakitte ergenliğin erken başlamasının yanında beklenenden süratli ilerlemesi olağandışı olabilir. Bu üzere durumlarda doktorların kıymetlendirilmesi gerekmektedir.”
Obeziteye dikkat
“Çalışmalara baktığımızda son 30-40 yılda ergenlik yaşıyla ilgili epeyce değerli bir değişiklik olduğu görülmüyor. Günlük pratiğimizde bilhassa obez kız çocuklarında ergenlik yaşının biraz öne kaydığı görülüyor. Bunun sebebi çocukluk çağı obezitesin artışı” diye konuşan Sağsak, ailelerin dikkat etmesi gereken noktalara şu sözlerle dikkat çekti:
“Erken ergenliğe çevresel faktör ve besinlerin tesiri tartışmalıdır. Bu hususlar hâlâ araştırılmakta. Lakin ailelere tavsiyemiz mevsiminde besinler tüketmeleri, kimyasallardan, plastik ve kozmetik eserlerden çocukları uzak tutmaları birebir vakitte sporun çocuklarımızın hayatında olmasını öneriyoruz. Spor yapan çocuk daha sağlıklı oluyor, obezite önleniyor ve bu sayede erken ergenlik önlenmiş oluyor.”
“Boy kısalığı da görülüyor”
Erken ergenliğin çocuklarda ruhsal problemlere da niye olabildiğini tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Ergenlik periyodunda iştah artışı ve uzunluk uzamasında hızlanma olur. Ergenliktilk evvel çocuklar yılda 5-6 cm uzarken, ergenlik devrinde yılda 8-10 cm uzayabilir. Ergenliğin sonunda ise büyüme suratı azalır ve kemik uçları yani epifizler kapanınca büyüme durur. Ergenlik ne kadar erken başlarsa uzunluktaki kayıp o kadar fazladır. Çok erken başlayan ergenliklerde (kızlarda 6 yaş, erkeklerde 8 yaşından önce) kemiklerde süratli ilerleme olur, büyüme plakları epifizler erken kapanır ve büyüme erken durur. bu biçimdece ilkokulda sınıfın en uzun çocuğu iken liseye geldiğinde sınıfın en kısası olabilir. Fakat ergenlik yaşı olağana yakın olan hastalarda uzunlukta kayıp hayli azdır” dedi.
“Erken ergenliğe birtakım hastalıklar da niye olabilir”
Olguların birçoklarında altta yatan önemli bir hastalık yokken, birtakım olaylarda aşikâr hastalıklara bağlı erken ergenlik gelişebileceğini hatırlatan Sağsak hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Beyinden kaynaklanan kist, tümör, hidrosefali, nörolojik hastalıklar da erken ergenliğe yol açar. Kızlarda altta yatan rastgele bir hastalık riski azken, erkeklerde altta yatan hastalık oranı kızlara bakılırsa daha fazladır. Bilhassa 2.5 kilonun altında doğan ve yardımcı üreme teknikleri kullanılarak dünyaya gelen bebeklerde erken ergenliği öbür çocuklara göre daha fazla görüyoruz.”
“Şüpheniz var ise kesinlikle bir tabibe başvurun”
Erken ergenlik tedavisi konusunda da bilgi veren Elif Sağsak, şu ayrıntıları verdi:
“Tedavisi 3 aylık enjeksiyonlar biçimindedir. Bu tedavi mühletince hastada olumsuz bir etkilenme olmamakta. Tedavi kesildikten daha sonra ergenlik süreci kaldığı yerden devam etmekte. Tedavinin hayat boyunca olumsuz bir tesiri yoktur. Ailelerin şayet erken ergenlikle ilgili tasaları var ise panik yapmadan evvel doktora başvurmalıdır. Her göğüs büyümesi ya da her ergenlik bulgusu gerçek erken ergenlik olmayabilir. O niçinle hekim tarafınca detaylı incelenmesi gerekir.” (DHA)
Ergenlik devrinde bedende ruhsal, hormonal ve fizikî birtakım değişiklikler olacağını hatırlatan Sağsak, bu hassas devirle ilgili ailelere kimi ikazlarda bulundu.
Hem çocuklar hem ebeveynler açısından pek ehemmiyet taşıyan bu periyodun belirtileri konusunda bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Kızlarda ergenliğin birinci bulgusu göğüs, erkeklerde testis volümünün büyümesidir. Kızlar ve erkekler farklı vakit içinderda ergenliğe girerler. Kızlar 8 ila 13, erkekler 9 ila 14 yaş içinde ergenliğe girebilir. Kızların ortalama 10 yaşında, adamların ise ortalama 11-11.5 yaşlarında ergenliğe başlamaları normal” diye konuştu.
“Bu periyodun süratli ilerlemesi hastalık göstergesi olabilir”
İklim değişiklikleri, beslenme, fizikî ve genetik faktörlerin ergenliğin başlama yaşını etkileyeceğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Erken ergenlik bilhassa kızlarda 8 yaşından evvel göğüs büyümesinin olması erkeklerde 9 yaşından evvel testis büyümesinin olması durumu olarak tanımlanabilir. Kızların 10 yaşından evvel adet olması da erken ergenlik olarak değerlendirilmeli. Kızlarda 8 yaşından, erkeklerde 9 yaşından evvel genital kıllanmanın ve koltuk altı kıllanmasının olması da erkendir. Erken ergenlik diyebilmemiz için bu bulgularla bir arada hormonal kıymetlerde artış olması ve kemik yaşının ileri olması gerekir. Ağır spor yapan genç ve çocuklarda ergenliğin ilerleyen senelera kaydığını nazaranbiliyoruz. birebir vakitte ergenliğin erken başlamasının yanında beklenenden süratli ilerlemesi olağandışı olabilir. Bu üzere durumlarda doktorların kıymetlendirilmesi gerekmektedir.”
Obeziteye dikkat
“Çalışmalara baktığımızda son 30-40 yılda ergenlik yaşıyla ilgili epeyce değerli bir değişiklik olduğu görülmüyor. Günlük pratiğimizde bilhassa obez kız çocuklarında ergenlik yaşının biraz öne kaydığı görülüyor. Bunun sebebi çocukluk çağı obezitesin artışı” diye konuşan Sağsak, ailelerin dikkat etmesi gereken noktalara şu sözlerle dikkat çekti:
“Erken ergenliğe çevresel faktör ve besinlerin tesiri tartışmalıdır. Bu hususlar hâlâ araştırılmakta. Lakin ailelere tavsiyemiz mevsiminde besinler tüketmeleri, kimyasallardan, plastik ve kozmetik eserlerden çocukları uzak tutmaları birebir vakitte sporun çocuklarımızın hayatında olmasını öneriyoruz. Spor yapan çocuk daha sağlıklı oluyor, obezite önleniyor ve bu sayede erken ergenlik önlenmiş oluyor.”
“Boy kısalığı da görülüyor”
Erken ergenliğin çocuklarda ruhsal problemlere da niye olabildiğini tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Sağsak, “Ergenlik periyodunda iştah artışı ve uzunluk uzamasında hızlanma olur. Ergenliktilk evvel çocuklar yılda 5-6 cm uzarken, ergenlik devrinde yılda 8-10 cm uzayabilir. Ergenliğin sonunda ise büyüme suratı azalır ve kemik uçları yani epifizler kapanınca büyüme durur. Ergenlik ne kadar erken başlarsa uzunluktaki kayıp o kadar fazladır. Çok erken başlayan ergenliklerde (kızlarda 6 yaş, erkeklerde 8 yaşından önce) kemiklerde süratli ilerleme olur, büyüme plakları epifizler erken kapanır ve büyüme erken durur. bu biçimdece ilkokulda sınıfın en uzun çocuğu iken liseye geldiğinde sınıfın en kısası olabilir. Fakat ergenlik yaşı olağana yakın olan hastalarda uzunlukta kayıp hayli azdır” dedi.
“Erken ergenliğe birtakım hastalıklar da niye olabilir”
Olguların birçoklarında altta yatan önemli bir hastalık yokken, birtakım olaylarda aşikâr hastalıklara bağlı erken ergenlik gelişebileceğini hatırlatan Sağsak hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Beyinden kaynaklanan kist, tümör, hidrosefali, nörolojik hastalıklar da erken ergenliğe yol açar. Kızlarda altta yatan rastgele bir hastalık riski azken, erkeklerde altta yatan hastalık oranı kızlara bakılırsa daha fazladır. Bilhassa 2.5 kilonun altında doğan ve yardımcı üreme teknikleri kullanılarak dünyaya gelen bebeklerde erken ergenliği öbür çocuklara göre daha fazla görüyoruz.”
“Şüpheniz var ise kesinlikle bir tabibe başvurun”
Erken ergenlik tedavisi konusunda da bilgi veren Elif Sağsak, şu ayrıntıları verdi:
“Tedavisi 3 aylık enjeksiyonlar biçimindedir. Bu tedavi mühletince hastada olumsuz bir etkilenme olmamakta. Tedavi kesildikten daha sonra ergenlik süreci kaldığı yerden devam etmekte. Tedavinin hayat boyunca olumsuz bir tesiri yoktur. Ailelerin şayet erken ergenlikle ilgili tasaları var ise panik yapmadan evvel doktora başvurmalıdır. Her göğüs büyümesi ya da her ergenlik bulgusu gerçek erken ergenlik olmayabilir. O niçinle hekim tarafınca detaylı incelenmesi gerekir.” (DHA)