Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, İkinci Dünya Savaşı daha sonrası Almanya’da devlet kurumlarının nasyonal sosyalist geçmişinin hala karanlıkta olduğunu söylemiş oldu. Steinmeier Berlin’de yaptığı açıklamada, “Devletin ön cephelerinin gerisinde biroldukça şey hala karanlıkta. Birçok gereğince aydınlatılmadı ve anlatılmadı” dedi. En üst anayasal organlara dair bilimsel araştırma eksikliğine dikkat çeken Steinmeier, cumhurbaşkanlığı dairesinin de bundan muaf olmadığını söylemiş oldu. Steinmeier ayrıyeten “kendi makamının tarihinden kaçınmamak, aksine bu tarihi açık ve öz eleştirel bir biçimde ortaya koymanın özel bir sorumluluğu olduğunu” tabir etti.
Steinmeier bu çerçevede Mayıs 2020’de, “1949-1994 yılları içinde Cumhurbaşkanlığı Dairesi ve Nasyonal Sosyalizmle Hesaplaşma” başlıklı bir araştırma projesinin başlatılması için talimat verdiğini söylemiş oldu. Projenin evvela Nazi periyodu ve daha sonrası içinde şahısların sürekliliği konusuna eğildiğini söyleyen Steinmeier, lakin bunun yanı sıra nasyonal sosyalizme, o periyodun faillerine, mağdurlarına ya da destekçilerine karşı cumhurbaşkanlığı makamının yaklaşımının da araştırılması gerektiğini belirterek, bu çerçevede yapılan konuşmaların, resmi ziyaretlerin, mektuplaşmaların, verilen liyakat nişanlarının, af kararlarının kıymetli olduğunu ve incelenmesi gerektiğini söylemiş oldu.
“Cumhurbaşkanları geçmiş konusunda öncü değil yönetimci oldu”
Araştırmayı takımıyla bir arada yürütmesi için savaş daha sonrası devir konusunda uzman tarihçilerden, Jena Friedrich Schiller Üniversitesi profesörü Norbert Frei gorevlendirildi. Frei “Eski Federal Cumhuriyet’in cumhurbaşkanları geçmişe yaklaşım konusunda farklılıklara sahip olsalar da öncü olmaktan fazla yönetimci üzere davrandılar. Almanlara hiç bir şeyi dayatıcı olmadılar” dedi.
Frei araştırmada 1949-1957 yılları içinde cumhurbaşkanlığı dairesi lideri Manfred Klaiber’in durumuna özel olarak eğildiğini söylemiş oldu. Frei, Klaiber’in “temiz bir sayfa” olmadığını ve 1934 yılında Nasyonal Sosyalist Alman Emekçi Partisi’ne (NSDAP) girdiğini anlattı. Klaiber’in giriş tarihini 1936 olarak vererek yanlış beyanda bulunduğunu belirten Frei, 1949-1994 yılları içinde cumhurbaşkanı dairesi başkanlığı bakılırsavinde bulunan dokuz şahıstan üçünün geçmişte NSDAP üyesi olduğunu kaydetti. Cumhurbaşkanlığı dairesi çalışanlarının üçte birinin Nazi partisi üyesi olduğunu söyleyen Frei, öbür yandan bu oranın incelenen öteki devlet kurumlarına bakılırsa düşük olduğunu belirtti.
Araştırmanın gelecek yıl tamamlanması bekleniyor. Projenin, başlatılmadan evvel Mart 2022’de tamamlanacağı açıklanmıştı. Lakin tarihçi Frei pandemi sırasında arşivlere girmekte zorlanıldığını belirterek bu mühletin daha ileri bir tarihe ertelenebileceğini söylemiş oldu.
İncelemenin 1984-1994 yılları içinde cumhurbaşkanlığı nazaranvinde bulunan Richard von Weizsäcker’in devriyle sona ermesinin niçini, Almanya’da devlet arşivlerinin lakin 30 yıl daha sonra kamuoyuna açılması.
Steinmeier bu çerçevede Mayıs 2020’de, “1949-1994 yılları içinde Cumhurbaşkanlığı Dairesi ve Nasyonal Sosyalizmle Hesaplaşma” başlıklı bir araştırma projesinin başlatılması için talimat verdiğini söylemiş oldu. Projenin evvela Nazi periyodu ve daha sonrası içinde şahısların sürekliliği konusuna eğildiğini söyleyen Steinmeier, lakin bunun yanı sıra nasyonal sosyalizme, o periyodun faillerine, mağdurlarına ya da destekçilerine karşı cumhurbaşkanlığı makamının yaklaşımının da araştırılması gerektiğini belirterek, bu çerçevede yapılan konuşmaların, resmi ziyaretlerin, mektuplaşmaların, verilen liyakat nişanlarının, af kararlarının kıymetli olduğunu ve incelenmesi gerektiğini söylemiş oldu.
“Cumhurbaşkanları geçmiş konusunda öncü değil yönetimci oldu”
Araştırmayı takımıyla bir arada yürütmesi için savaş daha sonrası devir konusunda uzman tarihçilerden, Jena Friedrich Schiller Üniversitesi profesörü Norbert Frei gorevlendirildi. Frei “Eski Federal Cumhuriyet’in cumhurbaşkanları geçmişe yaklaşım konusunda farklılıklara sahip olsalar da öncü olmaktan fazla yönetimci üzere davrandılar. Almanlara hiç bir şeyi dayatıcı olmadılar” dedi.
Frei araştırmada 1949-1957 yılları içinde cumhurbaşkanlığı dairesi lideri Manfred Klaiber’in durumuna özel olarak eğildiğini söylemiş oldu. Frei, Klaiber’in “temiz bir sayfa” olmadığını ve 1934 yılında Nasyonal Sosyalist Alman Emekçi Partisi’ne (NSDAP) girdiğini anlattı. Klaiber’in giriş tarihini 1936 olarak vererek yanlış beyanda bulunduğunu belirten Frei, 1949-1994 yılları içinde cumhurbaşkanı dairesi başkanlığı bakılırsavinde bulunan dokuz şahıstan üçünün geçmişte NSDAP üyesi olduğunu kaydetti. Cumhurbaşkanlığı dairesi çalışanlarının üçte birinin Nazi partisi üyesi olduğunu söyleyen Frei, öbür yandan bu oranın incelenen öteki devlet kurumlarına bakılırsa düşük olduğunu belirtti.
Araştırmanın gelecek yıl tamamlanması bekleniyor. Projenin, başlatılmadan evvel Mart 2022’de tamamlanacağı açıklanmıştı. Lakin tarihçi Frei pandemi sırasında arşivlere girmekte zorlanıldığını belirterek bu mühletin daha ileri bir tarihe ertelenebileceğini söylemiş oldu.
İncelemenin 1984-1994 yılları içinde cumhurbaşkanlığı nazaranvinde bulunan Richard von Weizsäcker’in devriyle sona ermesinin niçini, Almanya’da devlet arşivlerinin lakin 30 yıl daha sonra kamuoyuna açılması.