Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan içinde yarın Karadeniz kıyısındaki Soçi’de yapılacak tepe, uzun müddettir iki ülke içinde biriken meseleler niçiniyle son yılların en değerli görüşmesi olacak.
Diplomatik telefon trafiği sürse de, iki başkanın son yüz yüze görüşmesi yaklaşık 1,5 yıl evvel, 5 Mart 2020 tarihinde Moskova’da yapılmıştı. Türkiye-Rusya Üst Seviye İşbirliği Kurulu’nun (ÜDİK) 2019 yılından beri toplanamaması da kısmen iki ülke içinde esen “soğuk rüzgarlar”a bağlanıyor.
Erdoğan’ın New York dönüşü, “(ABD Başkanı) Biden’la âlâ başladık diyemem” açıklaması ve yeni S-400’lere kapıyı açması niçiniyle daha da değer kazanan Soçi doruğunun gündeminine gelmesi mümkün başlıklar şu biçimde:
Doğal gaz
Her ne kadar Suriye ve Kırım-Ukrayna üzere siyasi bahislerin öncelik taşıdığı düşünülse de Türkiye açısından en yakıcı sorun yaklaşan kış öncesi acil doğal gaz tedarik etme gereksinimi.
1986 yılından bu yana Rus (Sovyet) doğal gazı kullanan Türkiye şimdiye kadar iki kanaldan gaz alıyordu. Birincisi Balkanlar üzerinden gelen Battı Çizgisi. Başkası ise, Karadeniz’in tabanına döşenen boru sınırıyla gelen Mavi Akım.
Geçen yılın başında Türk Akımı Boru Sınırı’nın açılmasıyla Batı Çizgisi devre dışı kaldı. Türkiye, Rusya’nın Türk Akımı için uzun periyotlu kontrat imzalanması yolundaki ısrarlı talebini, memleketler arası LNG fiyatlarının düşük seyretmesi niçiniyle kabul etmeye yanaşmadı. Lakin arz-talep istikrarında yaşanan düşünceler niçiniyle son periyotta Avrupa piyasasında doğal gazın metreküp fiyatı 1000 dolara kadar yükseldi. Bu durum, ucuz fiyatlar niçiniyle Rusya ile uzun devirli mutabakat imzalamak istemeyen Türkiye’yi sert geçmesi beklenen kış ayları öncesinde ıstıraba düşürdü.
Getty Images 2020’nin Ocak ayında açılışı yapılan Türk Akımı Boru Sınırı projesi.
Dış siyaset ve güç mevzularında ehil bir isim olan eski Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Aydın Sezer’e nazaran, 2022 yılında Türkiye’nin doğal gaz tüketiminin 58-60 milyar metreküpü bulması bekleniyor. Sezer buna karşılık, Türkiye’nin elindeki kontratların meblağının 40-42 milyar metreküp olduğunu, ötürüsıyla 16-20 milyar metreküplük bir açık oluşacağını hesaplıyor. Üstelik, Türk Akımı’nın kapasitesi 15,75 milyar metreküp olduğu için Soçi’de bu hususta bir uzlaşma sağlansa bile Türkiye’nin 2022 kışında doğal gaz ıstırabı çekme tehlikesi bulunuyor.
özetlemek gerekirsesı bu mevzunun Erdoğan’ın çantasındaki en değerli gündem unsuru olması bekleniyor. Güç Bakanı Fatih Dönmez pazartesi günü yaptığı açıklamada, Mavi Akım ve Türk Akımı’nın tam kapasite çalışması durumunda arz güvenliği ile ilgili bir eza olmayacağını söylemiş oldu.
Kırım
Türkiye, Ukrayna’ya ilişkin olan Kırım’ın 2014 yılı başlarında Rusya tarafınca ilhak edilmesini “yasa dışı” görüyor. Türkiye Batı’nın ilhak niçiniyle Rusya’ya uyguladığı memleketler arası yaptırımlara katılmıyor fakat Kırım konusunda en sert ve en sık açıklama yapan ülkelerin başında yer alıyor.
Son olarak Erdoğan’ın, “Kırım’ın ilhak edildiği ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunması gerektiği” yolunda New York’ta yaptığı açıklama Moskova’yı karıştırdı.
Getty Images Rus askeri birlikleri, Kırım’da tatbikat yapıyor.
Kremlin Soçi doruğu öncesinde nispeten ölçülü bir açıklama yapsa ve Erdoğan’ın kelamlarını “Nahoş bir iz bıraktı” diye geçiştirse de siyasi partilerden medyaya Türkiye’ye reaksiyon var. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova Mayıs ayında bu bahiste, “Türkiye’nin etnik meseleleriyle ilgilenmek zorunda kalabiliriz” mealinde sert bir açıklama yapmıştı. Fakat Putin, Kırım’ı tartışma konusu yapmak istemeyeceği için kapılar gerisinde büyük olasıkla gündeme getirmeyecek.
Türkiye’nin Ukrayna ile bilhassa savunma sanayii alandaki iş birliğini artırması da, bu ülkenin doğusundaki ayrılıkçıları destekleyen Rusya’yı rahatsız ediyor. Moskova’nın dış siyasette genel bir kural olarak ani ve sert çıkışlardan kaçındığını biliniyor lakin Rusya Dışişleri Bakan Sergey Lavrov Nisan ayında, Ukrayna’ya Bayraktar TB2 SİHA satan Türkiye’yi, “Kiev’in militarist eğilimlerini teşvik ederek ateşe körükle gitmemesi için” ismini vererek uyardı.
Uzmanlar ne diyor?
Pekala, Ankara’nın Kırım ve Ukrayna mevzularındaki tavrı Moskova’da nasıl bedellendiriliyor? Bu soruyu yönelttiğimiz Rusya Siyasi Araştırmalar Enstüsü Lideri Sergey Markov şunları söylemiş oldu:
“Erdoğan’ın Kırım ile ilgili ısrarlı açıklamalarının birkaç sebebi var. Öncelikle Türkiye’de epeyce sayıda Kırım Tatarı yaşıyor. Erdoğan, onların oylarını alabilmek için Kırım konusunu iç siyaset gereci olarak kullanıyor. İkinci niye, Kırım sıkıntısını de kullanan Türkiye’deki yeni İslami ve milliyetçilik ideolojiler. Erdoğan da misal biçimde bunu ana siyasi ideoloji materyali olarak kullanıyor. Üçüncüsü niye Türkiye, Ukrayna ile ekonomik, bilhassa tarım alanında alakaları artırmaya çalışıyor. Dördüncüsü Erdoğan, Rusya ile bağlarda Kırım konusunu pazarlık kozu olarak kullanmak istiyor.”
Birebir soruyu yönelttiğimiz Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (RİSİ) danışmanı Yelena Suponina ise “Erdoğan, ABD ile Rusya içinde hareket yaparak kurnaz bir siyasi oyun oynuyor. Moskova’ya siyasi müzakerelere ve pazarlığa hazır olduğunu göstermek için Kırım konusunda skandal niteliğinde açıklamalar yapıyor” dedi.
İdlib çıkmazı
Türkiye ile Rusya içinde sorun yaratan bir öteki bahis olan Suriye’deki İdlib problemi tam bir “yılan hikâyesi”ne dönmüş durumda. Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, muhaliflerin elindeki son büyük direniş noktası olan İdlib’i biran evvel alarak 2011 yılından beri devam eden iç savaşa artık noktayı koymak için sabırsızlanıyor.
Putin ve Erdoğan 2017 ve 2018’de İdlib’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması konusunda anlaşmış ve “ılımlı muhaliflerle teröristlerin ayrılması”, ağır silahların toplanması, Rusya ve Suriye amaçlarına yönelik akınların durdurulması vazifelerini Türkiye üstlenmişti. Fakat bu bahiste dikkate bedel bir ilerleme sağlanamadığı üzere 28 Şubat 2020 tarihinde 34 Türk askeri Rusya takviyeli Suriye ordusunun akınında ömrünü kaybetti.
Getty Images Türk ve Rus askerleri Suriye’deki Haseke kırsalında ortak devriye bakılırsavinde.
Son dikkat cazip gelişme ise Putin’in bu ay başlarında Esad’la Moskova’da yaptığı görüşmenin akabinde Türkiye ve ABD’yi kastederek Suriye’deki yabancı güçlerin çekilmesini istemesi oldu. Bundan yalnızca dört gün daha sonra İdlib’de düzenlenen atakta dört Türk askeri daha hayatını kaybetti. Rusya İdlib’deki sorumluluklarını yerine getirmekte “yavaş davrandığı” sebebi öne sürülerek sık sık Türkiye’yi eleştiriyor. Bu husus Rus tarafı için Soçi’deki birinci öncelikli gündem unsuru.
Rusya’nın önde gelen Orta Doğu uzmanlarından olan Suponina, Erdoğan’ın Kırım’la ilgili açıklamalarıyla Suriye içinde irtibat bulunduğunu düşünüyor:
“Olup bitenlere nazaran Erdoğan, Putin’in Esad ile görüşmesinden daha sonrasında, yabancı birliklerin Suriye’de yasadışı olarak bulunduğu kelamlarından epeyce rahatsız oldu. Bu birliklerin Amerikan ve Türk askerleri olduğu sır değil. ötürüsıyla Kırım açıklamaları hem de Putin’in açıklamasına simetrik bir karşılık zira Erdoğan ülkesinin Suriye’nin kuzeyinde, kuzeydoğusunda ve kuzeybatısındaki varlığı için önemli bir pazarlık yapmaya çalışıyor.”
Rus uzman Markov ise “Rusya’nın Suriye’de Türkiye’ye muhtaçlığı var mı?” sorusunu şöyleki yanıtlıyor:
“Bence yok. Zira Türkiye olmasaydı, Suriye’de barış ve daha şeffaf bir hükümetin oluşturulması hususları daha enerjik gelişirdi. Ancak Rusya’nın Suriye konusunda Türkiye ile müzakerelere gereksinimi var. Zira Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde akraba halkları yaşıyor. Onları oradan çıkaramazsınız. Rusya bunu anlıyor. Rusya Kürtlerin Suriye topraklarından Türkiye’ye yönelik ataklarının Ankara’nın ulusal güvenlik çıkarlarına ziyan verdiğini de anlıyor.”
S-400 füzeleri
Türkiye ile Rusya’nın değerli gündem başlıklarından biri S-400 füzeleri.
2017 yılının sonlarında imzalan mutabakatla Türkiye 2,5 milyar dolar kıymetinde iki S-400 sistemi aldı. Bu niçinle ABD’nin CAATSA (Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası) yaptırımlarına amaç olan Türkiye, F-35 projesinden de çıkarıldı.
Getty Images S-400 savunma sistemleri, Türkiye-ABD bağlarının kıymetli bir tansiyon başlığı.
Birinci partisi 2019 yazında gelen füzeler geçen yıl Sinop’ta denendi lakin evvelde tarih verilmesine karşın hâlâ aktive edilmedi. Ağustos ayında Rusya’nın silah ihracatı şirketi Rosoboroneksport’un lideri Aleksandr Miheyev, Rusya ve Türkiye’nin yakında hava savunma sistemi S-400’lerle ilgili yeni bir muahede imzalayacağını duyurdu. Rusya birinci S-400 satışıyla hem ABD ile Türkiye’nin ortasını açmayı başardı hem Washington’a karşı ruhsal bir zafer kazandı tıpkı vakitte silahının reklamını yaptı.
Bu hususta daima, “Bizim için bitmiş bir mesele” diyen Erdoğan geçen hafta Amerikan CBS’e açıklamasında yeni füze alımına da yeşil ışık yaktı. Başka yandan, Ankara’nın Rusya’dan SU-35 ve SU-57 savaş uçakları da alabileceği spekülasyonu yapılıyor.
Libya ve Afganistan da gündemde olacak
Soçi doruğunda gündeme gelme mümkün başka bahisler da Libya ve Afganistan’daki son gelişmeler.
Ülkedeki yabancı güçlerin çekilmesi baskısı altında bulunan Türkiye, Libya’da Rusya-Mısır ikilisiyle karşı karşıya gelmiş durumda.
Soçi doruğu külfetli bahislerin biriktiği bir devirde yapılsa da, ortak çıkar alanları niçiniyle görüş ayrılıklarıyla yaşamaları gerektiğini bilen, birbiriyle bağlantısını Batı’ya karşı koz olarak da kullanan ve aslında şartların dayatması niçiniyle bir çeşit “zoraki nikah”la bağlanan Rusya ile Türkiye’nin ipleri kesip atma mümkünlüğü en azından bugün prestijiyle yüksek görünmüyor.
Diplomatik telefon trafiği sürse de, iki başkanın son yüz yüze görüşmesi yaklaşık 1,5 yıl evvel, 5 Mart 2020 tarihinde Moskova’da yapılmıştı. Türkiye-Rusya Üst Seviye İşbirliği Kurulu’nun (ÜDİK) 2019 yılından beri toplanamaması da kısmen iki ülke içinde esen “soğuk rüzgarlar”a bağlanıyor.
Erdoğan’ın New York dönüşü, “(ABD Başkanı) Biden’la âlâ başladık diyemem” açıklaması ve yeni S-400’lere kapıyı açması niçiniyle daha da değer kazanan Soçi doruğunun gündeminine gelmesi mümkün başlıklar şu biçimde:
Doğal gaz
Her ne kadar Suriye ve Kırım-Ukrayna üzere siyasi bahislerin öncelik taşıdığı düşünülse de Türkiye açısından en yakıcı sorun yaklaşan kış öncesi acil doğal gaz tedarik etme gereksinimi.
1986 yılından bu yana Rus (Sovyet) doğal gazı kullanan Türkiye şimdiye kadar iki kanaldan gaz alıyordu. Birincisi Balkanlar üzerinden gelen Battı Çizgisi. Başkası ise, Karadeniz’in tabanına döşenen boru sınırıyla gelen Mavi Akım.
Geçen yılın başında Türk Akımı Boru Sınırı’nın açılmasıyla Batı Çizgisi devre dışı kaldı. Türkiye, Rusya’nın Türk Akımı için uzun periyotlu kontrat imzalanması yolundaki ısrarlı talebini, memleketler arası LNG fiyatlarının düşük seyretmesi niçiniyle kabul etmeye yanaşmadı. Lakin arz-talep istikrarında yaşanan düşünceler niçiniyle son periyotta Avrupa piyasasında doğal gazın metreküp fiyatı 1000 dolara kadar yükseldi. Bu durum, ucuz fiyatlar niçiniyle Rusya ile uzun devirli mutabakat imzalamak istemeyen Türkiye’yi sert geçmesi beklenen kış ayları öncesinde ıstıraba düşürdü.
Getty Images 2020’nin Ocak ayında açılışı yapılan Türk Akımı Boru Sınırı projesi.
Dış siyaset ve güç mevzularında ehil bir isim olan eski Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Aydın Sezer’e nazaran, 2022 yılında Türkiye’nin doğal gaz tüketiminin 58-60 milyar metreküpü bulması bekleniyor. Sezer buna karşılık, Türkiye’nin elindeki kontratların meblağının 40-42 milyar metreküp olduğunu, ötürüsıyla 16-20 milyar metreküplük bir açık oluşacağını hesaplıyor. Üstelik, Türk Akımı’nın kapasitesi 15,75 milyar metreküp olduğu için Soçi’de bu hususta bir uzlaşma sağlansa bile Türkiye’nin 2022 kışında doğal gaz ıstırabı çekme tehlikesi bulunuyor.
özetlemek gerekirsesı bu mevzunun Erdoğan’ın çantasındaki en değerli gündem unsuru olması bekleniyor. Güç Bakanı Fatih Dönmez pazartesi günü yaptığı açıklamada, Mavi Akım ve Türk Akımı’nın tam kapasite çalışması durumunda arz güvenliği ile ilgili bir eza olmayacağını söylemiş oldu.
Kırım
Türkiye, Ukrayna’ya ilişkin olan Kırım’ın 2014 yılı başlarında Rusya tarafınca ilhak edilmesini “yasa dışı” görüyor. Türkiye Batı’nın ilhak niçiniyle Rusya’ya uyguladığı memleketler arası yaptırımlara katılmıyor fakat Kırım konusunda en sert ve en sık açıklama yapan ülkelerin başında yer alıyor.
Son olarak Erdoğan’ın, “Kırım’ın ilhak edildiği ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunması gerektiği” yolunda New York’ta yaptığı açıklama Moskova’yı karıştırdı.
Getty Images Rus askeri birlikleri, Kırım’da tatbikat yapıyor.
Kremlin Soçi doruğu öncesinde nispeten ölçülü bir açıklama yapsa ve Erdoğan’ın kelamlarını “Nahoş bir iz bıraktı” diye geçiştirse de siyasi partilerden medyaya Türkiye’ye reaksiyon var. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova Mayıs ayında bu bahiste, “Türkiye’nin etnik meseleleriyle ilgilenmek zorunda kalabiliriz” mealinde sert bir açıklama yapmıştı. Fakat Putin, Kırım’ı tartışma konusu yapmak istemeyeceği için kapılar gerisinde büyük olasıkla gündeme getirmeyecek.
Türkiye’nin Ukrayna ile bilhassa savunma sanayii alandaki iş birliğini artırması da, bu ülkenin doğusundaki ayrılıkçıları destekleyen Rusya’yı rahatsız ediyor. Moskova’nın dış siyasette genel bir kural olarak ani ve sert çıkışlardan kaçındığını biliniyor lakin Rusya Dışişleri Bakan Sergey Lavrov Nisan ayında, Ukrayna’ya Bayraktar TB2 SİHA satan Türkiye’yi, “Kiev’in militarist eğilimlerini teşvik ederek ateşe körükle gitmemesi için” ismini vererek uyardı.
Uzmanlar ne diyor?
Pekala, Ankara’nın Kırım ve Ukrayna mevzularındaki tavrı Moskova’da nasıl bedellendiriliyor? Bu soruyu yönelttiğimiz Rusya Siyasi Araştırmalar Enstüsü Lideri Sergey Markov şunları söylemiş oldu:
“Erdoğan’ın Kırım ile ilgili ısrarlı açıklamalarının birkaç sebebi var. Öncelikle Türkiye’de epeyce sayıda Kırım Tatarı yaşıyor. Erdoğan, onların oylarını alabilmek için Kırım konusunu iç siyaset gereci olarak kullanıyor. İkinci niye, Kırım sıkıntısını de kullanan Türkiye’deki yeni İslami ve milliyetçilik ideolojiler. Erdoğan da misal biçimde bunu ana siyasi ideoloji materyali olarak kullanıyor. Üçüncüsü niye Türkiye, Ukrayna ile ekonomik, bilhassa tarım alanında alakaları artırmaya çalışıyor. Dördüncüsü Erdoğan, Rusya ile bağlarda Kırım konusunu pazarlık kozu olarak kullanmak istiyor.”
Birebir soruyu yönelttiğimiz Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (RİSİ) danışmanı Yelena Suponina ise “Erdoğan, ABD ile Rusya içinde hareket yaparak kurnaz bir siyasi oyun oynuyor. Moskova’ya siyasi müzakerelere ve pazarlığa hazır olduğunu göstermek için Kırım konusunda skandal niteliğinde açıklamalar yapıyor” dedi.
İdlib çıkmazı
Türkiye ile Rusya içinde sorun yaratan bir öteki bahis olan Suriye’deki İdlib problemi tam bir “yılan hikâyesi”ne dönmüş durumda. Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, muhaliflerin elindeki son büyük direniş noktası olan İdlib’i biran evvel alarak 2011 yılından beri devam eden iç savaşa artık noktayı koymak için sabırsızlanıyor.
Putin ve Erdoğan 2017 ve 2018’de İdlib’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması konusunda anlaşmış ve “ılımlı muhaliflerle teröristlerin ayrılması”, ağır silahların toplanması, Rusya ve Suriye amaçlarına yönelik akınların durdurulması vazifelerini Türkiye üstlenmişti. Fakat bu bahiste dikkate bedel bir ilerleme sağlanamadığı üzere 28 Şubat 2020 tarihinde 34 Türk askeri Rusya takviyeli Suriye ordusunun akınında ömrünü kaybetti.
Getty Images Türk ve Rus askerleri Suriye’deki Haseke kırsalında ortak devriye bakılırsavinde.
Son dikkat cazip gelişme ise Putin’in bu ay başlarında Esad’la Moskova’da yaptığı görüşmenin akabinde Türkiye ve ABD’yi kastederek Suriye’deki yabancı güçlerin çekilmesini istemesi oldu. Bundan yalnızca dört gün daha sonra İdlib’de düzenlenen atakta dört Türk askeri daha hayatını kaybetti. Rusya İdlib’deki sorumluluklarını yerine getirmekte “yavaş davrandığı” sebebi öne sürülerek sık sık Türkiye’yi eleştiriyor. Bu husus Rus tarafı için Soçi’deki birinci öncelikli gündem unsuru.
Rusya’nın önde gelen Orta Doğu uzmanlarından olan Suponina, Erdoğan’ın Kırım’la ilgili açıklamalarıyla Suriye içinde irtibat bulunduğunu düşünüyor:
“Olup bitenlere nazaran Erdoğan, Putin’in Esad ile görüşmesinden daha sonrasında, yabancı birliklerin Suriye’de yasadışı olarak bulunduğu kelamlarından epeyce rahatsız oldu. Bu birliklerin Amerikan ve Türk askerleri olduğu sır değil. ötürüsıyla Kırım açıklamaları hem de Putin’in açıklamasına simetrik bir karşılık zira Erdoğan ülkesinin Suriye’nin kuzeyinde, kuzeydoğusunda ve kuzeybatısındaki varlığı için önemli bir pazarlık yapmaya çalışıyor.”
Rus uzman Markov ise “Rusya’nın Suriye’de Türkiye’ye muhtaçlığı var mı?” sorusunu şöyleki yanıtlıyor:
“Bence yok. Zira Türkiye olmasaydı, Suriye’de barış ve daha şeffaf bir hükümetin oluşturulması hususları daha enerjik gelişirdi. Ancak Rusya’nın Suriye konusunda Türkiye ile müzakerelere gereksinimi var. Zira Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde akraba halkları yaşıyor. Onları oradan çıkaramazsınız. Rusya bunu anlıyor. Rusya Kürtlerin Suriye topraklarından Türkiye’ye yönelik ataklarının Ankara’nın ulusal güvenlik çıkarlarına ziyan verdiğini de anlıyor.”
S-400 füzeleri
Türkiye ile Rusya’nın değerli gündem başlıklarından biri S-400 füzeleri.
2017 yılının sonlarında imzalan mutabakatla Türkiye 2,5 milyar dolar kıymetinde iki S-400 sistemi aldı. Bu niçinle ABD’nin CAATSA (Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası) yaptırımlarına amaç olan Türkiye, F-35 projesinden de çıkarıldı.
Getty Images S-400 savunma sistemleri, Türkiye-ABD bağlarının kıymetli bir tansiyon başlığı.
Birinci partisi 2019 yazında gelen füzeler geçen yıl Sinop’ta denendi lakin evvelde tarih verilmesine karşın hâlâ aktive edilmedi. Ağustos ayında Rusya’nın silah ihracatı şirketi Rosoboroneksport’un lideri Aleksandr Miheyev, Rusya ve Türkiye’nin yakında hava savunma sistemi S-400’lerle ilgili yeni bir muahede imzalayacağını duyurdu. Rusya birinci S-400 satışıyla hem ABD ile Türkiye’nin ortasını açmayı başardı hem Washington’a karşı ruhsal bir zafer kazandı tıpkı vakitte silahının reklamını yaptı.
Bu hususta daima, “Bizim için bitmiş bir mesele” diyen Erdoğan geçen hafta Amerikan CBS’e açıklamasında yeni füze alımına da yeşil ışık yaktı. Başka yandan, Ankara’nın Rusya’dan SU-35 ve SU-57 savaş uçakları da alabileceği spekülasyonu yapılıyor.
- S-400: Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı, ABD’yle krize yol açan füze savunma sistemi
- Putin: Birtakım konularda anlaşamasak da Erdoğan kelamının eri
- Moskova’daki Erdoğan-Putin görüşmesinden kim ne kazandı?
- Ukrayna-Rusya hududunda tansiyon Türkiye’yi nasıl tesirler?
Libya ve Afganistan da gündemde olacak
Soçi doruğunda gündeme gelme mümkün başka bahisler da Libya ve Afganistan’daki son gelişmeler.
Ülkedeki yabancı güçlerin çekilmesi baskısı altında bulunan Türkiye, Libya’da Rusya-Mısır ikilisiyle karşı karşıya gelmiş durumda.
Soçi doruğu külfetli bahislerin biriktiği bir devirde yapılsa da, ortak çıkar alanları niçiniyle görüş ayrılıklarıyla yaşamaları gerektiğini bilen, birbiriyle bağlantısını Batı’ya karşı koz olarak da kullanan ve aslında şartların dayatması niçiniyle bir çeşit “zoraki nikah”la bağlanan Rusya ile Türkiye’nin ipleri kesip atma mümkünlüğü en azından bugün prestijiyle yüksek görünmüyor.