Suranjana Tewari – BBC News
Çin’de 500 kilometrelik gizemli bir seyahate çıkan fil sürüsünün niye bu biçimde göç ettiği ve sıra dışı davranışlar sergilediği konusunda bilim insanları uzlaşmaya varmış değil.
çok zeki oldukları bilinen filler, uzmanlar tarafınca yakından takip edilen ve haklarında biroldukca şey bilinen hayvanlar. Lakin Çin’de gizemli bir seyahate çıkan filler bilim insanlarını da şaşırttı.
Fillerin kısa aralık yol kat etmesi sıra dışı bulunmuyor. Lakin bilim insanlarını şaşırtan fil sürüsü, bir yılı aşkın müddettir yollarda ve 500 kilometrelik bir aralık kat etmiş durumda.
Geçen yıl bahar aylarında ülkenin güneybatısında Myanmar ve Laos sonu yakınındaki Şişuangbanna bölgesinden yola çıktığı düşünülen filler, kuzeye yanlışsız hareket ederek yerleşim bölgelerinden geçti.
Fillerin seyahati yakından izlendi. Geçtikleri yerlerde konutların kapılarını kırdılar, yemek ‘çaldılar’, çamurda oynadılar, kanalda banyo yaptılar ve ormanın orta yerinde uyukladılar.
Son olarak Yuşi kenti yakınlarında bulunan sürünün bir daha güneye yöneldiği düşünülüyor.
Fillerin geri dönüp dönmeyeceği bilinmiyor. Tıpkı ülkede şimdiye kadar görülen en büyük fil göçünün niye gerçekleştiğinin bilinmemesi üzere.
New York City Üniversitesi’nden araştırmacı Joshua Plotnik, “Hakikati kimse bilmiyor. Lakin yemek, su, barınma üzere gereksinimlerle bağlantılı olduğunu neredeyse biliyoruz. Asya’da fillerin yaşadığı doğal alanlarda beşerler tarafınca rahatsız edilme olasılıkları artmış durumda ve bu durum ömür alanlarının parçalanmasını, kaynakların azalmasını getiriyor” diyor.
Plotnik, fillerin bu hareketinin kümedeki toplumsal dinamiklerle de alakalı olabileceğini söylüyor.
Filler, en yaşlı ve zeki dişi bireyin kümesi yönettiği ana erkil bir yapıya sahipler.
Yetişkin bir fil olmalarıyla bir arada erkekler kümesi terk ediyor ya da öteki erkeklerle bir ortaya geliyor.
Öte yandan, göç eden fil sürüsü ortalarında 3 erkeğin de bulunduğu 16-17 filden oluşuyordu. İki erkek geçen ay ayrıldı ve küme tek erkek fil ve dişilerle yoluna devam etti.
Şişuangbanna Tropik Botanik Bahçesi’nden araştırmacı Profesör Ahimsa Campos-Arceiz, “Bu durum sıra dışı değil. Fakat bu kadar uzun mühlet erkek filin kümede kalmasına şaşırdım. Muhtemelen sıra dışı bir toprakta olmalarıyla bağlantılı. Kasaba ve kentlerde hareket ettiklerinde onların fazlaca yakın olduklarını görüyorum. Bu gerilim yaşadıklarını gösteriyor” diyor.
Filler, insanlara öbür memelilerden daha fazlaca benzeyen davranışlara sahip: Doğum anında keyifli olmak, vefata üzülmek ve tanımadıkları topraklarda korku duymak üzere hisler da insanlara bir çok benziyor.
Araştırmacılar iki dişi filin seyahat sırasında doğum yapmasına da epey şaşırmış:
Zambiya merkezli Game Rangers International isimli yırtıcı hayat müdafaa örgütünden Lisa Olivier, “Filler alışkanlıklarına hayli bağlıdır. Doğum yapmaya yakın bir vakitte yeni bir bölgeye gitmeleri sıra dışı bir durum” diyor.
Olivier, fillerin birlikte uyuduğu ünlü fotoğrafın da şaşırtan olduğu görüşünde:
“Yerde yatmalarının sebebi hepsinin hayli yorulmuş olması. Öte yandan ortalarındaki etkileşim olağanda ayaklarının titreşimiyle oluşan seslerdir lakin kentlerde otomobil gürültülerine maruz kaldılar.”
Ömür alanları daraldı
Bilim insanları bunun bir göç sayılmasının güç olduğunu, zira sabit bir rotanın izlenmediğini söylüyor.
Çin dünyada fil nüfusunun arttığı az yerlerden. Müdafaaya dönük uğraşların artması, bu durumun mimarı.
Yunnan’daki fil popülasyonu 1990’larda 193 iken bugün 300’e ulaştı.
Fakat kentleşme ve orman tahribatı fillerin hayat alanlarını daraltıyor. Uzmanlar fillerin yeni barınma alanları ve besine daha kolay erişim arayışında olduğunu kaydediyor.
Bir günde muhtaçlık duydukları 150-200 kilogramlık yemeği bulabilme eforu, fillerin rutinini belirliyor.
Sürü havadan izleniyor
Uzmanlar, fil sürüsüyle beşerler içinde tehlikeli bir müsabakanın yaşanmamış olmasından mutlu.
Yetkililer filleri drone’larla izleyerek, hayvanları rahatsız etmeden filler hakkında birfazlaca yeni bilgi edinilmesinin arayışında.
Olivier, hükümetle lokal otoriteler içinde işbirliğini sağlıyor.
Geçtiğimiz aylarda yetkililer çeşitli yerlere yemekler bırakarak ve otoyolları araçlara kapatarak fillerin güvenliğini sağlamayı başardı.
Campos-Arceiz, “Genelde fillere ne yapmaları gerektiğini söylemek üzere bir yanılgıya düşülür. Burada ise müdahaleci bir yol izlenmemesinden mutluyuz. Aksi takdirde saldırgan davranışları tetikleyebiliriz” diyor.
Öte yandan fillerin görüntü ve fotoğrafları şimdiden toplumsal medya yıldızı olmalarını birlikteinde getirdi.
Bu durum ülkede fillerle ilgili hassasiyet ve farkındalığın artmasına da hizmet ediyor.
Çin’de 500 kilometrelik gizemli bir seyahate çıkan fil sürüsünün niye bu biçimde göç ettiği ve sıra dışı davranışlar sergilediği konusunda bilim insanları uzlaşmaya varmış değil.
çok zeki oldukları bilinen filler, uzmanlar tarafınca yakından takip edilen ve haklarında biroldukca şey bilinen hayvanlar. Lakin Çin’de gizemli bir seyahate çıkan filler bilim insanlarını da şaşırttı.
Fillerin kısa aralık yol kat etmesi sıra dışı bulunmuyor. Lakin bilim insanlarını şaşırtan fil sürüsü, bir yılı aşkın müddettir yollarda ve 500 kilometrelik bir aralık kat etmiş durumda.
Geçen yıl bahar aylarında ülkenin güneybatısında Myanmar ve Laos sonu yakınındaki Şişuangbanna bölgesinden yola çıktığı düşünülen filler, kuzeye yanlışsız hareket ederek yerleşim bölgelerinden geçti.
Fillerin seyahati yakından izlendi. Geçtikleri yerlerde konutların kapılarını kırdılar, yemek ‘çaldılar’, çamurda oynadılar, kanalda banyo yaptılar ve ormanın orta yerinde uyukladılar.
Son olarak Yuşi kenti yakınlarında bulunan sürünün bir daha güneye yöneldiği düşünülüyor.
Fillerin geri dönüp dönmeyeceği bilinmiyor. Tıpkı ülkede şimdiye kadar görülen en büyük fil göçünün niye gerçekleştiğinin bilinmemesi üzere.
New York City Üniversitesi’nden araştırmacı Joshua Plotnik, “Hakikati kimse bilmiyor. Lakin yemek, su, barınma üzere gereksinimlerle bağlantılı olduğunu neredeyse biliyoruz. Asya’da fillerin yaşadığı doğal alanlarda beşerler tarafınca rahatsız edilme olasılıkları artmış durumda ve bu durum ömür alanlarının parçalanmasını, kaynakların azalmasını getiriyor” diyor.
Plotnik, fillerin bu hareketinin kümedeki toplumsal dinamiklerle de alakalı olabileceğini söylüyor.
Filler, en yaşlı ve zeki dişi bireyin kümesi yönettiği ana erkil bir yapıya sahipler.
Yetişkin bir fil olmalarıyla bir arada erkekler kümesi terk ediyor ya da öteki erkeklerle bir ortaya geliyor.
Öte yandan, göç eden fil sürüsü ortalarında 3 erkeğin de bulunduğu 16-17 filden oluşuyordu. İki erkek geçen ay ayrıldı ve küme tek erkek fil ve dişilerle yoluna devam etti.
Şişuangbanna Tropik Botanik Bahçesi’nden araştırmacı Profesör Ahimsa Campos-Arceiz, “Bu durum sıra dışı değil. Fakat bu kadar uzun mühlet erkek filin kümede kalmasına şaşırdım. Muhtemelen sıra dışı bir toprakta olmalarıyla bağlantılı. Kasaba ve kentlerde hareket ettiklerinde onların fazlaca yakın olduklarını görüyorum. Bu gerilim yaşadıklarını gösteriyor” diyor.
Filler, insanlara öbür memelilerden daha fazlaca benzeyen davranışlara sahip: Doğum anında keyifli olmak, vefata üzülmek ve tanımadıkları topraklarda korku duymak üzere hisler da insanlara bir çok benziyor.
Araştırmacılar iki dişi filin seyahat sırasında doğum yapmasına da epey şaşırmış:
Zambiya merkezli Game Rangers International isimli yırtıcı hayat müdafaa örgütünden Lisa Olivier, “Filler alışkanlıklarına hayli bağlıdır. Doğum yapmaya yakın bir vakitte yeni bir bölgeye gitmeleri sıra dışı bir durum” diyor.
Olivier, fillerin birlikte uyuduğu ünlü fotoğrafın da şaşırtan olduğu görüşünde:
“Yerde yatmalarının sebebi hepsinin hayli yorulmuş olması. Öte yandan ortalarındaki etkileşim olağanda ayaklarının titreşimiyle oluşan seslerdir lakin kentlerde otomobil gürültülerine maruz kaldılar.”
Ömür alanları daraldı
Bilim insanları bunun bir göç sayılmasının güç olduğunu, zira sabit bir rotanın izlenmediğini söylüyor.
Çin dünyada fil nüfusunun arttığı az yerlerden. Müdafaaya dönük uğraşların artması, bu durumun mimarı.
Yunnan’daki fil popülasyonu 1990’larda 193 iken bugün 300’e ulaştı.
Fakat kentleşme ve orman tahribatı fillerin hayat alanlarını daraltıyor. Uzmanlar fillerin yeni barınma alanları ve besine daha kolay erişim arayışında olduğunu kaydediyor.
Bir günde muhtaçlık duydukları 150-200 kilogramlık yemeği bulabilme eforu, fillerin rutinini belirliyor.
Sürü havadan izleniyor
Uzmanlar, fil sürüsüyle beşerler içinde tehlikeli bir müsabakanın yaşanmamış olmasından mutlu.
Yetkililer filleri drone’larla izleyerek, hayvanları rahatsız etmeden filler hakkında birfazlaca yeni bilgi edinilmesinin arayışında.
Olivier, hükümetle lokal otoriteler içinde işbirliğini sağlıyor.
Geçtiğimiz aylarda yetkililer çeşitli yerlere yemekler bırakarak ve otoyolları araçlara kapatarak fillerin güvenliğini sağlamayı başardı.
Campos-Arceiz, “Genelde fillere ne yapmaları gerektiğini söylemek üzere bir yanılgıya düşülür. Burada ise müdahaleci bir yol izlenmemesinden mutluyuz. Aksi takdirde saldırgan davranışları tetikleyebiliriz” diyor.
Öte yandan fillerin görüntü ve fotoğrafları şimdiden toplumsal medya yıldızı olmalarını birlikteinde getirdi.
Bu durum ülkede fillerle ilgili hassasiyet ve farkındalığın artmasına da hizmet ediyor.