Namik
Aktif Üye
CENEVRE – Parça tesirli mühimmatlar, hem acil hem de uzun vadeli sivil hasara neden oldukları ve arkalarında yıllarca hizmet edecek patlamamış (kara mayınları gibi) kalıntılar bıraktıkları için dünya çapında yasaklanmıştır. Misket bombalarının yeni kullanımının yol açtığı sivil hasar ve silahın son transferleri, tüm ülkelerin misket bombalarına ilişkin uluslararası yasağa uymasının acil ihtiyacını ortaya koyuyor. Bugün bunun altını çiziyor İnsan Hakları İzleme Örgütü 96 sayfalık küresel raporun yayınlanmasında”Misket Bombası Monitörü 2023″.
“Bu kadar çok insanın ölmesi düşünülemez.” Silah savunması müdürü Mary Wareham, “Misket bombaları itici silahlardır” diyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü ve editörü “Misket Bombası Monitörü 2023“Hem acil hem de uzun vadeli hasara ve sivillerin acı çekmesine neden oldukları için küresel olarak yasaklanan silahlar. Bu silahların yasa dışı ilan edilmesinden 15 yıl sonra bile sivillerin misket bombalarıyla yapılan saldırılarda hâlâ ölmesi düşünülemez”.
Bunlar diğer mühimmatların içindeki mühimmatlardır. Parça tesirli mühimmatlar yerden topçu, roket, füze ve havan mermileriyle ateşlenebileceği gibi uçaklardan da atılabilir. Tipik olarak havada açılırlar ve geniş bir alana birden fazla alt mühimmat veya bomba dağıtırlar. Pek çok alt mühimmat, ilk çarpışmada patlamayı başaramıyor ve bu adamlar, çıkarılıp yok edilene kadar, kara mayınları gibi ayrım gözetmeksizin yaralayıp öldürebilecek yıllar boyunca ortada kalıyor.
Kurbanların yüzde 95’i sivil. Raporun kayıp istatistiklerinin kapsadığı 2022 yılı boyunca, Monitör tarafından kaydedilen misket bombası kayıplarının yüzde 95’i sivillerdi. Misket bombası saldırıları 2022’de 890’ı Ukrayna’da olmak üzere en az 987 kişiyi öldürdü veya yaraladı. Rusya, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinden bu yana defalarca misket bombası kullandı ve sivil ölümleri ve yaralanmalarla sonuçlandı. Ukrayna kuvvetleri de misket bombası kullanarak sivil kayıplara neden oldu. Myanmar Ordusu ve Suriye hükümet güçleri 2022’de misket bombası kullanarak sivillerin daha fazla zarar görmesine neden oldu. Bu ülkelerin hiçbiri misket bombalarını yasaklayan uluslararası anlaşmayı imzalamadı veya onaylamadı.
Submunilerin kurbanları Misket Bombası Gözlemcisi, 2021’de misket bombası saldırılarından kaynaklanan yeni bir ölüm kaydetmedi, ancak çoğunlukla patlamamış alt mühimmatlardan olmak üzere önceki misket bombası saldırılarının kalıntılarından en az 149 ölüm tespit etti. 2022’de Azerbaycan, Irak, Laos, Lübnan, Suriye, Ukrayna ve Yemen’de misket bombası kalıntılarından toplam en az 185 ölüm meydana geldi. Yaş aralığının kaydedildiği tüm misket bombası kalıntısı kurbanlarının %71’ini çocuklar oluşturuyordu.
ABD hükümetine yönelik eleştiriler. Rusya, 2022’de ve 2023’ün ilk yarısında Ukrayna’da eski ve yeni geliştirilmiş misket bombası stoklarını kullandı. Temmuz 2023’te Amerika Birleşik Devletleri, 155 mm toplardan teslim edilen misket bombası stoklarının belirsiz bir miktarını Ukrayna’ya transfer etmeye başladı. Patlamamış mühimmat (UXO) arıza oranı %6 ile %14 arasında olan DPICM alt mühimmatları. Aralarında Ukrayna’nın savaş çabalarını destekleyen ülkelerin de bulunduğu en az 21 hükümet başkanı ve yetkili, ABD hükümetinin bu silahları devretme kararını eleştirdi.
Bunları kaldırmak isteyen ülkelerin önündeki engeller. Wareham, “Misket bombalarını ortadan kaldırmaya çalışan ülkelerin önündeki en büyük engel, sözleşmeye katılmaya isteksiz olan ve silahı kullanarak veya devrederek ilkelerini baltalayan hükümetlerdir” dedi. “Genel olarak, misket bombalarını yasaklayan ülkeler, geniş kapsamlı zorluklara rağmen stoklarını imha etme ve kirlenmiş alanları temizleme konusunda istikrarlı bir ilerleme kaydediyor.” Toplam 112 ülke Misket Bombalarına İlişkin 2008 Sözleşmesini onayladı ve 12 ülke daha imzalayarak hükümlerine uyma isteğini gösterdi. Nijerya sözleşmeyi 28 Şubat’ta onayladı; Güney Sudan bunu 3 Ağustos’ta yaptı.
Dublin Sözleşmesinin etkileri. Sözleşmenin 30 Mayıs 2008’de Dublin, İrlanda’da kabul edilmesinden bu yana herhangi bir taraf devlet tarafından misket bombalarının yeni kullanımı, üretimi veya transferine ilişkin doğrulanmış bir rapor veya iddia bulunmamaktadır. 2008 yılı itibariyle, sözleşmenin tarafları toplu olarak yaklaşık 1,5 milyon bombayı imha etmiştir. misket bombası ve 178,5 milyon alt mühimmat, talep ettikleri misket bombası stoklarının %99’unu temsil ediyor. Bulgaristan, Haziran ayında misket bombası stoklarının sonuncusunu da imha etti. Bulgaristan, Peru ve Slovakya, 2022 ve 2023’ün ilk yarısında toplam en az 4.166 misket bombası stokunu ve 134.598 alt mühimmatı imha etti.
Mühimmatın ortadan kaldırılmasına yönelik çabalar. “Misket Bombası Monitörü 2023anlaşmaya taraf olsun veya olmasın, tüm ülkelerin misket bombalarını ortadan kaldırma çabalarını takip ediyor. Rapor, 26 ülke ve diğer 3 bölgenin misket bombası kalıntılarıyla kirlendiğini veya kirlendiğinden şüphelenildiğini ortaya çıkardı. Sözleşme uyarınca, misket bombalarıyla kirlenen Taraf Devletler, 2022’de etkilenen araziyi toplu olarak 93 kilometrekareden fazla temizleyerek en az 75.779 alt mühimmat ve diğer misket bombası kalıntılarını yok etti.
Gelecek 11 Eylül’ün randevusu. “Misket Bombası Monitörü 2023” yıllık izleme raporudur. Misket Bombası Koalisyonutarafından kurulan ve başkanlığını yapan Sivil Toplum Kuruluşlarından (STK) oluşan küresel koalisyon İnsan Hakları İzleme Örgütü. Rapor, 11-14 Eylül tarihlerinde Cenevre’de Birleşmiş Milletler’de Misket Bombalarına İlişkin Sözleşme’nin 11. Yıllık Toplantısına katılan ülkelere sunulacak.
“Bu kadar çok insanın ölmesi düşünülemez.” Silah savunması müdürü Mary Wareham, “Misket bombaları itici silahlardır” diyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü ve editörü “Misket Bombası Monitörü 2023“Hem acil hem de uzun vadeli hasara ve sivillerin acı çekmesine neden oldukları için küresel olarak yasaklanan silahlar. Bu silahların yasa dışı ilan edilmesinden 15 yıl sonra bile sivillerin misket bombalarıyla yapılan saldırılarda hâlâ ölmesi düşünülemez”.
Bunlar diğer mühimmatların içindeki mühimmatlardır. Parça tesirli mühimmatlar yerden topçu, roket, füze ve havan mermileriyle ateşlenebileceği gibi uçaklardan da atılabilir. Tipik olarak havada açılırlar ve geniş bir alana birden fazla alt mühimmat veya bomba dağıtırlar. Pek çok alt mühimmat, ilk çarpışmada patlamayı başaramıyor ve bu adamlar, çıkarılıp yok edilene kadar, kara mayınları gibi ayrım gözetmeksizin yaralayıp öldürebilecek yıllar boyunca ortada kalıyor.
Kurbanların yüzde 95’i sivil. Raporun kayıp istatistiklerinin kapsadığı 2022 yılı boyunca, Monitör tarafından kaydedilen misket bombası kayıplarının yüzde 95’i sivillerdi. Misket bombası saldırıları 2022’de 890’ı Ukrayna’da olmak üzere en az 987 kişiyi öldürdü veya yaraladı. Rusya, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinden bu yana defalarca misket bombası kullandı ve sivil ölümleri ve yaralanmalarla sonuçlandı. Ukrayna kuvvetleri de misket bombası kullanarak sivil kayıplara neden oldu. Myanmar Ordusu ve Suriye hükümet güçleri 2022’de misket bombası kullanarak sivillerin daha fazla zarar görmesine neden oldu. Bu ülkelerin hiçbiri misket bombalarını yasaklayan uluslararası anlaşmayı imzalamadı veya onaylamadı.
Submunilerin kurbanları Misket Bombası Gözlemcisi, 2021’de misket bombası saldırılarından kaynaklanan yeni bir ölüm kaydetmedi, ancak çoğunlukla patlamamış alt mühimmatlardan olmak üzere önceki misket bombası saldırılarının kalıntılarından en az 149 ölüm tespit etti. 2022’de Azerbaycan, Irak, Laos, Lübnan, Suriye, Ukrayna ve Yemen’de misket bombası kalıntılarından toplam en az 185 ölüm meydana geldi. Yaş aralığının kaydedildiği tüm misket bombası kalıntısı kurbanlarının %71’ini çocuklar oluşturuyordu.
ABD hükümetine yönelik eleştiriler. Rusya, 2022’de ve 2023’ün ilk yarısında Ukrayna’da eski ve yeni geliştirilmiş misket bombası stoklarını kullandı. Temmuz 2023’te Amerika Birleşik Devletleri, 155 mm toplardan teslim edilen misket bombası stoklarının belirsiz bir miktarını Ukrayna’ya transfer etmeye başladı. Patlamamış mühimmat (UXO) arıza oranı %6 ile %14 arasında olan DPICM alt mühimmatları. Aralarında Ukrayna’nın savaş çabalarını destekleyen ülkelerin de bulunduğu en az 21 hükümet başkanı ve yetkili, ABD hükümetinin bu silahları devretme kararını eleştirdi.
Bunları kaldırmak isteyen ülkelerin önündeki engeller. Wareham, “Misket bombalarını ortadan kaldırmaya çalışan ülkelerin önündeki en büyük engel, sözleşmeye katılmaya isteksiz olan ve silahı kullanarak veya devrederek ilkelerini baltalayan hükümetlerdir” dedi. “Genel olarak, misket bombalarını yasaklayan ülkeler, geniş kapsamlı zorluklara rağmen stoklarını imha etme ve kirlenmiş alanları temizleme konusunda istikrarlı bir ilerleme kaydediyor.” Toplam 112 ülke Misket Bombalarına İlişkin 2008 Sözleşmesini onayladı ve 12 ülke daha imzalayarak hükümlerine uyma isteğini gösterdi. Nijerya sözleşmeyi 28 Şubat’ta onayladı; Güney Sudan bunu 3 Ağustos’ta yaptı.
Dublin Sözleşmesinin etkileri. Sözleşmenin 30 Mayıs 2008’de Dublin, İrlanda’da kabul edilmesinden bu yana herhangi bir taraf devlet tarafından misket bombalarının yeni kullanımı, üretimi veya transferine ilişkin doğrulanmış bir rapor veya iddia bulunmamaktadır. 2008 yılı itibariyle, sözleşmenin tarafları toplu olarak yaklaşık 1,5 milyon bombayı imha etmiştir. misket bombası ve 178,5 milyon alt mühimmat, talep ettikleri misket bombası stoklarının %99’unu temsil ediyor. Bulgaristan, Haziran ayında misket bombası stoklarının sonuncusunu da imha etti. Bulgaristan, Peru ve Slovakya, 2022 ve 2023’ün ilk yarısında toplam en az 4.166 misket bombası stokunu ve 134.598 alt mühimmatı imha etti.
Mühimmatın ortadan kaldırılmasına yönelik çabalar. “Misket Bombası Monitörü 2023anlaşmaya taraf olsun veya olmasın, tüm ülkelerin misket bombalarını ortadan kaldırma çabalarını takip ediyor. Rapor, 26 ülke ve diğer 3 bölgenin misket bombası kalıntılarıyla kirlendiğini veya kirlendiğinden şüphelenildiğini ortaya çıkardı. Sözleşme uyarınca, misket bombalarıyla kirlenen Taraf Devletler, 2022’de etkilenen araziyi toplu olarak 93 kilometrekareden fazla temizleyerek en az 75.779 alt mühimmat ve diğer misket bombası kalıntılarını yok etti.
Gelecek 11 Eylül’ün randevusu. “Misket Bombası Monitörü 2023” yıllık izleme raporudur. Misket Bombası Koalisyonutarafından kurulan ve başkanlığını yapan Sivil Toplum Kuruluşlarından (STK) oluşan küresel koalisyon İnsan Hakları İzleme Örgütü. Rapor, 11-14 Eylül tarihlerinde Cenevre’de Birleşmiş Milletler’de Misket Bombalarına İlişkin Sözleşme’nin 11. Yıllık Toplantısına katılan ülkelere sunulacak.