Güney Kıbrıs’ın birinci Türk AB Parlamenteri Kızılyürek: Kıbrıs’ta siyasi seçkinler milliyetçiliği bir araç olarak kullanıp okullara taşıyorlar

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Kıbrıs’ta tahlil süreci 2017’de Crans Montana sürecinin beklendiği biçimde bitmemesinin akabinde bir kere daha durma noktasına geldi. Ersin Tatar, 2020’de “müdahale” tartışmalarıyla geçen bir seçimin akabinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olduktan daha sonra Ankara açıkça adada federal tahlili terk edip iki devletli tahlili desteklemeye başladı. Tatar’ın telaffuzlarıyla birlikte Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’in de telaffuzları sertleşmeye başladı. Kıbrıs meselesine tahlil arayışları bir kere daha çıkmaza girerken geçen hafta GKRY’de Eğitim Bakanlığı’nın, öğretmenlere, ders kitaplarından Atatürk’ün olduğu sayfaları yırtmalarını söylemiş olduği ortaya çıktı. Gelişmeleri T24’e kıymetlendiren Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin birinci Türk Avrupa Parlamentosu üyesi Niyazi Kızılyürek, “Siyasi seçkinler milliyetçiliği bir araç olarak kullanıp okullara taşıyorlar” dedi.

Avrupa Birliği’ne üye olan bir ülkede kitap sayfalarının yırtılmasının talep edilmesinin kabul edilemez olduğunu söz eden Kızılyürek, mevzuyu Avrupa Parlamentosu Kültür ve Eğitim Komitesi’ne taşıyacağını belirtti. Kızılyürek, Eğitim Bakanlığı’nın talebine Rum tarafında sert reaksiyon gösterilmesinin mutlu edici olduğunu belirtse de, son gelişimin “sivil toplumun uzlaşmaya açık bulunmasına karşın siyasetin kitlenmiş olması” halinde ifadelendirdiği bir öteki kronik meseleye işaret ettiğini vurguladı.

GKRY Eğitim Bakanı’nın milliyetçi tavrıyla tanınan bir siyasetçi olduğuna dikkat çeken Kızılyürek, iki tarafın da eğitimde ıslahata muhtaçlık duyduğunu belirtti.

“Kıbrıs meselesinin çözülmesi ne üniter devletle, ne iki başka devletle mümkündür. Bu tıp teklifler sorunu uzatmaya ve tansiyonu çoğaltmaya yarar” görüşünü lisana getiren Kızılyürek, adada kalıcı tahlilin yalnızca Birleşmiş Milletler liderliğinde bir federal devlet kurulmasıyla sağlanabileceğini savundu. Kızılyürek, bu çizgiye dönmesini umduğunu vurguladığı Türkiye’nin bu biçimdece Anastasiadis üstündeki baskıyı artırabileceğini belirtti.

“Atatürk sayfaları yırtılmasa da kitap müfredattan kaldırıldı, epey üzücü”

Niyazi Kızılyürek’in T24’ün sorularına verdiği cevaplar şu biçimde:

Geçen hafta Eğitim Bakanlığı’ndan gelen acil kodlu bir iletiyle, öğretmenlerden ders kitaplarından Atatürk fotoğraflarını yırtmaları istendi. niye bu yıl bu biçimde bir karar artık alındı?


Şunu söylemek gerekiyor; mevcut Kıbrıs Rum Eğitim Bakanı hayli milliyetçi halleriyle bilinen bir siyaset insanıdır. Herbiçimde bu biçimde bir şey yapması kimseyi şaşırtmadı, fakat fazlaca sert reaksiyonlarla de karşılaştığını söylemem gerekiyor. Doğrusunu isterseniz bu asla kabul edilemeyecek bir yaklaşımdı ve ben de aslına bakarsanız müdahalede ve açıklamalarda bulundum. hem de bu mevzuyu da Avrupa Parlamentosu Kültür ve Eğitim Komitesi’ne taşımaya kararlıyım. Zira AB üyesi bir ülkede, bir kitabın sayfasını yırtmak kabul edilebilir bir şey değildir. Yapılana yükselen reaksiyonlar vardı, güzel tarafı buydu. Öğretmenler Sendikası’ndan, entelektüellerden, İşçi Halkın İlerici Partisi’nden (AKEL) gelen sert reaksiyonların akabinde sayfaların yırtılmasından vazgeçildi lakin bu sefer de kitap müfredattan kaldırıldı. Bu da kabul edilebilir bir şey değildir. Üstelik epeyce bu biçimde nefret dolu, palavra yanlış telaffuzlarla Eğitim Bakanı kendisini savunmaya çalıştı. Yaptığı açıklamaların hiç biri de tarihi gerçeklere uymuyordu; Atatürk ile ilgili kısmından kelam ediyorum. Doğrusu epey üzücü bir olayla karşı karşıyayız, ancak sayın Eğitim Bakanı’nın milliyetçi biri olduğu da yaygın bir kanıdır.

Eğitim Bakanlığı tarafınca yırtılması istenen sayfa

“Okullarda karşılıklı önyargı üreten tarih eğitimine alternatif kitap”

Aslında siz de yaşananlardan daha sonra bir açıklamada bulundunuz; adanın iki tarafında da milliyetçiliği eğitim sistemine bir biçimde işlediğinden kelam ettiniz. Bu adadaki ayrıştırmayı daha da fazla artıran bir şey değil mi?


Ben senelerdan beri tarih eğitimi üzerinde çalışan bir akademisyenim; hem Balkanlar birebir vakitte Kıbrıs konusunda. Uzun vakit bu husus hakkında bir proje yürüttük ve tarih eğitiminin nasıl nefreti ve önyargıları çoğalttığını saptadık ve buna alternatifler önerdik. Kıbrıs, bu ülkeler içinde en makus durumda olan örneklerden bir tanesi. Tarih eğitiminin büsbütün karşılıklı önyargılar üretmeye dayalı olduğunu söyleyebilirim. Hakikaten şu konuştuğumuz sırada da Avrupa parlamenteri olarak yaptığım yeni bir çalışma ile Kıbrıs Türk ve Rum okullarında tarih eğitimini değerlendirdim. Bu çalışma üç lisanda piyasaya bugün çıktı ve cuma günü tanıtımını yapacağız. Hatta tanıtımında Sayın Mehmet Ali Talat– ki biliyorsunuz kendisi cumhurbaşkanı olduğu vakit tarih kitaplarını güzel istikamette değiştiren bir tanesiydi- ve eski Kıbrıs Rum Eğitim Bakanı Andreas Demetriou yer alacak. O da tarih eğitimini değiştirmeye çalışmış ve başaramamış, zira fazlaca sert reaksiyonlarla karşılaşmıştı. Hatta istifa etmesi gerekmişti. Artık cuma akşamı Lefkoşa’da bu kıymetli kişinin tanıtacağı bu yapıtı piyasaya sürüyorum. Kitap İngilizce, Türkçe ve Yunanca yayımlandı. Umarım bu tıp tartışmalarda hem kamuoyunu bilgilendiririz tıpkı vakitte tarih eğitiminin gözden geçirilmesi gereğini de herkes anlar. Lakin doğrusunun isterseniz Kıbrıs Rum Eğitim Bakanı’ndan ve KKTC’deki mevcut ortamdan umutlu değilim. Siyasi seçkinler milliyetçiliği bir araç olarak kullanıp okullara taşıyorlar. Bu ortada duran bir gerçeklik. O yüzden sivil toplumu bu bahiste aydınlatmakla yetineceğiz şu kademede. Fakat tıpkı biçimde vakit zaman bu problemleri de AP Kültür ve Eğitim Komitesi’ne taşıyacağımı da söylemek isterim.

AB Kıbrıs’ı Rum idaresi altında tek devlet olarak tanıyor. Tatar idaresinde KKTC’nin telaffuzları sertleşirken Rum tarafında Anastasiadis’in telaffuzları de sertleşmeye başladı. AB’nin sürecin ciddileşmemesi, hatta çözülemeyecek bir noktaya gelmemesi için oynayabileceği yahut oynamayı planladığı bir rol var mı?

AB, Kıbrıs sorunu konusunda epey büyük bir düş kırıklığına uğradı. Zira Kıbrıs Cumhuriyeti AB’ye üye olurken aslında bütün beklentiler Annan Planı etrafında adanın yine birleşmesi tarafındaydı. Fakat bu maalesef bildiğimiz üzere gerçekleşmedi. ötürüsıyla de-facto bölünmüş bir devlet AB üyesi oldu. AB o tarihten beri Kıbrıs problemine son derece dikkatli yaklaşıyor. Öne çıkmaya uğraşmıyor. Daha fazlaca BM’nin yürüttüğü diplomasi uğraşlarına dayanak vermekle yetiniyor. Kıbrıslı Türklere bir ölçü mali takviye aktararak takviye çıkmaya çalışıyor fakat AB’yi bir oyuncu olarak görmüyoruz. Bir aktör olarak görmüyoruz. esasen Türk tarafının da itirazları var. Yani Kıbrıslı Rumların AB’ye girmiş olmasından ötürü Türkiye de AB’nin faal olarak sürece dahil bulunmasına karşı çıkıyor aslına bakarsan. ötürüsıyla AB, Kıbrıs konusunda maalesef mevcut bölünmüşlük durumuyla yaşamak zorunda kaldı diyelim. Fazla bir tesiri olduğunu maalesef söyleyemem.

“Rum tarafı AB üyesi olurken önemli itibar kaybına uğradı”

Pekala AB’nin direkt bir aktör olarak tesiri olmasa da GKRY’nin üye ülke olması masada Türkiye yahut KKTC’ye karşı elini güçlendirmiyor mu? Ya da bir eşitsizlik ortamı oluşturmuyor mu?

KKTC’de Annan Planı’na dayanak yürüyüşü, 2004

“Ne iki başka devlet ne de Kıbrıs Cumhuriyeti’ne dönüş mümkün”

Dediğim üzere, Tatar’ın telaffuzları sertleştikçe Anastasiadis’in telaffuzları de sertleşiyor. Rum önderin telaffuzlarından de ‘1960 Anayasası’na dönüş’ vurgusu öne çıkıyor. Bu telaffuzdan ne çıkarım yapmalı; ne anlamalıyız?


Bakın ben Sayın Anastasiadis’in bu husustaki telaffuzlarını hiç ciddiye almıyorum açıkçası. 1960 Anayasası’na dönmenin hiç bir şartı olmadığını düşünüyorum. Anastasiadis’in 2017 Crans Montana’dan daha sonra vakit zaman ortaya farklı görüşler attığını gördük. Zira 2017 Crans Montana’da Anastasiadis’in tahlil iradesi sınandı ve federal tahlil konusunda istekli olmadığı ortaya çıktı. O tarihten daha sonra vakit zaman ‘iki başka devlet’ten kelam etti, vakit zaman ‘gevşek federasyon’dan kelam etti, son olarak da ‘’Efendim işte 60’a da dönebiliriz’’ halinde şeyler söylüyor. Ben bunları pek ciddiye almıyorum; 60’a dönüşün hiç şartı yok aslına bakarsan. Rum tarafında da bu hayli ciddiye alınmış bir şey değil, başta AKEL olmak üzere oldukça bir reaksiyon geldi aslına bakarsan. Öbür taraftan şu da var; Crans Montana’dan daha sonra Türkiye’nin siyasetinde da bir değişim oldu ve federal devlet yerine iki başka devlet modeliyle geldiler. Bir tarafta federal tahlilden yana tartısını koymayan bir Nikos Anastasiadis, başka tarafta tahminen ona reaksiyon olarak ‘artık iki başka devletten konuşurum, bir üçüncü model hakkında konuşmam’ diyen Türk tarafı. ötürüsıyla Kıbrıs sorunu tam bir çıkmaza sürüklenmiş oldu. Bu şartlarda ne iki farklı devlet mümkündür ne de Kıbrıs Cumhuriyeti’ne dönüş mümkündür. Bunun altını çizmekte fayda var. Kıbrıs probleminin çözülmesi ne üniter devletle ne iki başka devletle mümkündür. Bu çeşit teklifler sorunu uzatmaya ve tansiyonu çoğaltmaya fayda.

Adada şayet kalıcı bir tahlil istiyorsak BM kararlarının da milletlerarası toplumun da kabul ettiği siyasi eşitlik temelinde bir federal devletin kurulmasıdır. Bence Türk tarafı oradan ayrılmamalıydı. Oraya dönmek gerekiyor, yanlışsız siyaset odur. Anastasiadis üzerinde bir baskı oluşturulacaksa da federal devleti sahiplenerek bu baskıyı uygulayabilirsiniz. Onu sıkıntı duruma düşürebilirsiniz. Aksi biçimde artık olduğu üzere siz iki devlet söylemiş olduğiniz vakit Anastasiadis’in eli rahatlıyor maalesef. Memleketler arası toplum düzeyinde de bu biçimdedir bu. ötürüsıyla bu son devir Türk siyasetini son derece yanlış buluyorum, umarım bir an evvel oradan dönülür.

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar

“Söz konusu Kıbrıs ise hiç bir şeyin garantisi yok”

Son olarak şunu sormak istiyorum; BM’nin yürüttüğü bir müddetçte federal tahlile hakikat bir yolda gidilse bile geçmişte de artık de iki tarafın da taviz vermekten kaçındığını gördük. Diyelim ki masaya bir tahlil getirildi; Annan Planı’nda yaşananların aynısının yaşanmayacağının bir garantisi var mı?
 
Üst