Haiti’de polis yetkilileri Cumhurbaşkanı Jovenel Moise’e geçen hafta düzenlenen suikastin planlanmasında rolü olduğu düşünülen bir tabibin gözaltına alındığını deklare etti.
Polis, 63 yaşındaki Haiti vatandaşı Christian Emmanuel Sanon’un Haziran ayı başlarında siyasi emellerle, özel bir uçakla ülkeye geldiğini söylüyor.
53 yaşındaki Cumhurbaşkanı Jovenel Moise 7 Haziran sabaha karşı, polisin verdiği bilgiye nazaran konutunu basan 28 yabancı asıllı paralı asker tarafınca öldürülmüştü.
Polis saldırganların 26’sının Kolombiyalı paralı askerler olduğunu açıklamıştı.
Taarruzda yaralanan Moise’in eşi ABD’de bir hastaneye kaldırılmıştı.
Planlar değişmiş
Sanon’un gözaltına alınışı Pazar akşamı polis tarafınca başşehir Port-au-Prince’de düzenlenen bir basın toplantısıyla duyuruldu.
Haiti Emniyet Genel Müdürü Leon Charles “Bu şahıs Haiti’ye özel bir uçakla ve siyasi maksatlarla geldi” dedi.
Emniyet Müdürü, Sanon’un evvel Cumhurbaşkanı Moise’in tutuklanmasını planladığını lakin çabucak sonrasında bu planın değiştiğini söylemiş oldu ancak daha fazla detay vermedi.
“Haydutlar kabahatlerini işledikten daha sonra, polis tarafınca sıkıştırıldıkları vakit birinci aradıkları kişi Christian Emmanuel Sanon oldu” diye sürdürdü.
“O da, Cumhurbaşkanı Jovenel Moise’e yönelik suikastin gerisindeki isimler olduğunu düşündüğümüz öbür iki kişiyi aradı” diyen Emniyet Müdürü, bu bireylerin kimler olduğunu açıklamadı.
Reuters Haiti polisi basın toplantısında zanlıları, silahlar ve pasaportlarla bir arada gazetecilerin önüne çıkardı.
Amerikan takviyesi
Pazar günü ABD’den güvenlik ve yargı yetkililerinden oluşan bir heyet, ülkedeki güvenlik durumunu kıymetlendirmek üzere Haiti’ye gitti.
Heyet ayrıyeten, Cumhurbaşkanı’nın öldürülmesi akabinde idare yetkilerinin yasal olarak kendilerinde olduğunu argüman eden üç başka siyasetçi ile de bir ortaya geliyor.
Suikastten daha sonra Haiti yetkilileri ABD ve Birleşmiş Milletler’den ülkenin temel altyapısını müdafaa altına almak üzere askeri güç göndermelerini istemişlerdi.
Joe Biden idaresi bu talebi evvel reddettiyse de, çabucak sonrasında durumu daha yakından inceleme sonucu aldı.
Jovenel Moise Amerika kıtasının bu en fakir ülkesini 2017 yılından bu yana yönetiyordu.
Yolsuzluk suçlamalarına gaye olan Moise’e karşı bu yılın başlarında başşehir ve başka kentlerde yaygın protesto şovları yapılmıştı.
Aslında 2019 yılının Ekim ayında parlamento seçimleri yapılacaktı fakat siyasi uyuşmazlıklar niçiniyle seçimler ertelenmiş ve Moise ülkeyi başkanlık kararnameleriyle yönetmeye başlamıştı.
Moise, yapmayı düşündüğü anayasa değişiklikleri için Eylül ayında referanduma gitmeyi planlıyordu.
Bu yılın Şubat ayında, muhalefetin nazaranvi bırakmasını talep ettiği gün, Moise, kendisini öldürüp hükümeti devirmeyi amaçlayan bir teşebbüsün engellendiğini söylemişti.
Cevapsız sorular
Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Moise’e yönelen suikasti kimin, hangi hedefle planladığı hala açık değil.
Saldırganların cumhurbaşkanlığı konutuna nasıl girebildiği de dahil, cevapsız pek epeyce soru var.
Moise’in müdafaa bakılırsavlilerinin tabirinin bu hafta alınması bekleniyor.
Haiti muhalefetinin önde gelen isimlerinden biri, suikast hakkında yapılan açıklamaları kuşkulu bulduğunu söylemiş oldu.
Senatör Steven Benoit, Magik9 isimli Haiti radyosuna Cuma günü verdiği mülakatta, Moise’i “Kolombiyalılar öldürmedi” dedi lakin bu savını destekleyecek bir delil göstermedi.
Haiti polisi birinci açıklamalarında, saldırgan kümenin 26 Kolombiyalı paralı asker ve iki Haitili ABD vatandaşından oluştuğunu söylemişti.
Reuters Haiti polisi basın toplantısında zanlıları, silahlar ve pasaportlarla bir arada gazetecilerin önüne çıkardı.
Haiti’yi şu an kim yönetiyor?
Anayasaya nazaran parlamentonun yeni bir cumhurbaşkanı seçmesi gerekiyor fakat 2019’da yapılması gereken seçim yapılmadı ve Moise iki yıldır ülkeyi kararnamelerle yönetiyordu.
Anayasa, cumhurbaşkanının yokluğunda Anayasa Mahkemesi Lideri’nin idaresi devralması gerektiğini söylüyor.
Ama Anayasa Mahkemesi lideri yakınlarda Covid-19’a yakalanarak ölmüştü.
Bu durumda anayasa değişiklikleri, idaresi başbakanın almasını öngörüyor lakin bu değişiklikler herkes tarafınca legal kabul edilmiyor.
Ayrıyeten şu anda kimin başbakan olduğu ya da olması gerektiği de tartışmalı.
Cumhurbaşkanı Moise Pazartesi günü, yani öldürülmeden bir gün evvel başbakanlığa Ariel Henry’yi getirdiğini açıklamıştı.
Lakin Ariel Henry çabucak hemen resmen yemin etmediği için anayasal olarak bakılırsave gelmiş sayılmıyor fakat yetkilerin kendisinde olduğunda ısrarlı.
Süreksiz olarak başbakanlık misyonunu sürdüren Claude Joseph ise seçim yapılana kadar bakılırsavde kalması gerektiğini söylüyor.
Birleşmiş Milletler, idarenin cumhurbaşkanlığı için yıl sonundan evvel seçimler yapılana kadar süreksiz başbakan Claude Joseph’te kalması gerektiği tarafında bir açıklama yaptı.
İdareyle ilgili tezlere Cuma günü de bir yenisi eklendi.
Kimi siyasi partiler, Joseph Lambert’in cumhurbaşkanlığına getirilmesi ve Ariel Henry’nin de onun başbakanı olması tarafında bir ortak teklif ile ortaya çıktılar.
Haiti:
Polis, 63 yaşındaki Haiti vatandaşı Christian Emmanuel Sanon’un Haziran ayı başlarında siyasi emellerle, özel bir uçakla ülkeye geldiğini söylüyor.
53 yaşındaki Cumhurbaşkanı Jovenel Moise 7 Haziran sabaha karşı, polisin verdiği bilgiye nazaran konutunu basan 28 yabancı asıllı paralı asker tarafınca öldürülmüştü.
Polis saldırganların 26’sının Kolombiyalı paralı askerler olduğunu açıklamıştı.
Taarruzda yaralanan Moise’in eşi ABD’de bir hastaneye kaldırılmıştı.
Planlar değişmiş
Sanon’un gözaltına alınışı Pazar akşamı polis tarafınca başşehir Port-au-Prince’de düzenlenen bir basın toplantısıyla duyuruldu.
Haiti Emniyet Genel Müdürü Leon Charles “Bu şahıs Haiti’ye özel bir uçakla ve siyasi maksatlarla geldi” dedi.
Emniyet Müdürü, Sanon’un evvel Cumhurbaşkanı Moise’in tutuklanmasını planladığını lakin çabucak sonrasında bu planın değiştiğini söylemiş oldu ancak daha fazla detay vermedi.
“Haydutlar kabahatlerini işledikten daha sonra, polis tarafınca sıkıştırıldıkları vakit birinci aradıkları kişi Christian Emmanuel Sanon oldu” diye sürdürdü.
“O da, Cumhurbaşkanı Jovenel Moise’e yönelik suikastin gerisindeki isimler olduğunu düşündüğümüz öbür iki kişiyi aradı” diyen Emniyet Müdürü, bu bireylerin kimler olduğunu açıklamadı.
Reuters Haiti polisi basın toplantısında zanlıları, silahlar ve pasaportlarla bir arada gazetecilerin önüne çıkardı.
Amerikan takviyesi
Pazar günü ABD’den güvenlik ve yargı yetkililerinden oluşan bir heyet, ülkedeki güvenlik durumunu kıymetlendirmek üzere Haiti’ye gitti.
Heyet ayrıyeten, Cumhurbaşkanı’nın öldürülmesi akabinde idare yetkilerinin yasal olarak kendilerinde olduğunu argüman eden üç başka siyasetçi ile de bir ortaya geliyor.
Suikastten daha sonra Haiti yetkilileri ABD ve Birleşmiş Milletler’den ülkenin temel altyapısını müdafaa altına almak üzere askeri güç göndermelerini istemişlerdi.
Joe Biden idaresi bu talebi evvel reddettiyse de, çabucak sonrasında durumu daha yakından inceleme sonucu aldı.
Jovenel Moise Amerika kıtasının bu en fakir ülkesini 2017 yılından bu yana yönetiyordu.
Yolsuzluk suçlamalarına gaye olan Moise’e karşı bu yılın başlarında başşehir ve başka kentlerde yaygın protesto şovları yapılmıştı.
Aslında 2019 yılının Ekim ayında parlamento seçimleri yapılacaktı fakat siyasi uyuşmazlıklar niçiniyle seçimler ertelenmiş ve Moise ülkeyi başkanlık kararnameleriyle yönetmeye başlamıştı.
Moise, yapmayı düşündüğü anayasa değişiklikleri için Eylül ayında referanduma gitmeyi planlıyordu.
Bu yılın Şubat ayında, muhalefetin nazaranvi bırakmasını talep ettiği gün, Moise, kendisini öldürüp hükümeti devirmeyi amaçlayan bir teşebbüsün engellendiğini söylemişti.
Cevapsız sorular
Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Moise’e yönelen suikasti kimin, hangi hedefle planladığı hala açık değil.
Saldırganların cumhurbaşkanlığı konutuna nasıl girebildiği de dahil, cevapsız pek epeyce soru var.
Moise’in müdafaa bakılırsavlilerinin tabirinin bu hafta alınması bekleniyor.
Haiti muhalefetinin önde gelen isimlerinden biri, suikast hakkında yapılan açıklamaları kuşkulu bulduğunu söylemiş oldu.
Senatör Steven Benoit, Magik9 isimli Haiti radyosuna Cuma günü verdiği mülakatta, Moise’i “Kolombiyalılar öldürmedi” dedi lakin bu savını destekleyecek bir delil göstermedi.
Haiti polisi birinci açıklamalarında, saldırgan kümenin 26 Kolombiyalı paralı asker ve iki Haitili ABD vatandaşından oluştuğunu söylemişti.
Reuters Haiti polisi basın toplantısında zanlıları, silahlar ve pasaportlarla bir arada gazetecilerin önüne çıkardı.
Haiti’yi şu an kim yönetiyor?
Anayasaya nazaran parlamentonun yeni bir cumhurbaşkanı seçmesi gerekiyor fakat 2019’da yapılması gereken seçim yapılmadı ve Moise iki yıldır ülkeyi kararnamelerle yönetiyordu.
Anayasa, cumhurbaşkanının yokluğunda Anayasa Mahkemesi Lideri’nin idaresi devralması gerektiğini söylüyor.
Ama Anayasa Mahkemesi lideri yakınlarda Covid-19’a yakalanarak ölmüştü.
Bu durumda anayasa değişiklikleri, idaresi başbakanın almasını öngörüyor lakin bu değişiklikler herkes tarafınca legal kabul edilmiyor.
Ayrıyeten şu anda kimin başbakan olduğu ya da olması gerektiği de tartışmalı.
Cumhurbaşkanı Moise Pazartesi günü, yani öldürülmeden bir gün evvel başbakanlığa Ariel Henry’yi getirdiğini açıklamıştı.
Lakin Ariel Henry çabucak hemen resmen yemin etmediği için anayasal olarak bakılırsave gelmiş sayılmıyor fakat yetkilerin kendisinde olduğunda ısrarlı.
Süreksiz olarak başbakanlık misyonunu sürdüren Claude Joseph ise seçim yapılana kadar bakılırsavde kalması gerektiğini söylüyor.
Birleşmiş Milletler, idarenin cumhurbaşkanlığı için yıl sonundan evvel seçimler yapılana kadar süreksiz başbakan Claude Joseph’te kalması gerektiği tarafında bir açıklama yaptı.
İdareyle ilgili tezlere Cuma günü de bir yenisi eklendi.
Kimi siyasi partiler, Joseph Lambert’in cumhurbaşkanlığına getirilmesi ve Ariel Henry’nin de onun başbakanı olması tarafında bir ortak teklif ile ortaya çıktılar.
Haiti:
- 11 milyon nüfusu var
- Nüfusun yüzde 59’u yoksulluk hududunun altında
- 2004-2017senelerı içinde BM iç çatışmaları durdurmak hedefiyle ülkeye barış gücü gönderdi
- 2010 yılında yaşanan büyük sarsıntıda 200,000 kişi hayatını kaybetti