Patriyarkal geleneklerin epey kuvvetli olduğu Hindistan’da evlilikler kutsal sayılıyor ve bir erkeğin karısına tecavüz etmesi maddelere nazaran cürüm değil.
Ama son haftalarda mahkemelerden bu mevzuda birbiriyle çelişkili kararlar çıkması, evlilik içi tecavüzün cürüm kapsamına alınması talebini bir daha gündemin ön sıralarına taşıdı.
Perşembe günü Chhattirsgarh bölgesi yüksek mahkemesi yargıcı NK Chandavanshi, baktığı bir davada “Kocanın karısıyla cinsel bağlantı kurması ya da rastgele bir cinsel aksiyonu, karısı istemediği biçimde zorla gerçekleştirilmiş olsa dahi tecavüz olamaz” sonucuna vardı.
Davacı bayan kocasını, “doğal olmayan cinsel ilişki” ile ve çeşitli objeler kullanarak kendisine tecavüz etmekle suçlayarak mahkemeye başvurmuştu.
Hakim, adamın “doğal olmayan cinsel ilişki” niçiniyle yargılanabileceğine karar verdi lakin Hindistan yasalarında kabahat sayılmadığı için onu daha ağır bir ceza gerektiren “tecavüz” suçlamasından akladı.
Karar toplumsal medyada büyük reaksiyon ile karşılandı. Toplumsal cinsiyet çalışmaları yapan Kota Neelima Twitter iletisinde “Mahkemeler ne vakit hanımın öyküsünü dinleyecek?” diye sordu.
Neelima’nın bildirisine cevaben biroldukca kişi tecavüzü düzenleyen vakti geçmiş kanunların değişmesi gerektiğini yazdı. Ancak karşı sesler de vardı.
Bunlardan biri “Evlilik içi tecavüzden şikayetçi olan eş nasıl bir eştir?” diye sorarken bir oburu “Kişiliğinde bir bozukluk olmalı”, bir oburu ise “Yalnızca bakılırsavini bilmeyen bir bayan bu biçimde şeyler sav edebilir” dedi.
Yalnızca toplumsal medyada değil, evlilik içi tecavüz konusundaki tartışmalar yargıyı da bölmüş görünüyor.
Daha birkaç hafta evvel, ülkenin güneyindeki Kerala eyaletindeki yüksek mahkeme evlilik içi tecavüzün boşanma davası açmak için güçlü bir yer oluşturduğuna karar vermişti.
Yargıçlar Muhammed Mustaque ve Kauser Edappagath 6 Ağustos tarihindeki kararlarında “Kocanın, eşinin farklı bir kişi oluşunu gözardı eden seks düşkünlüğü, cezalandırılabilecek bir hata olmamakla birlikte, fizikî ve ruhsal zulüm kapsamına girer” tabirini kullandılar.
İki yargıç, kocanın, karısının vücudunun sahibi olduğuna inandığı durumlarda evlilik içi tecavüzün yaşandığını belirterek “bu biçimde bir şeyin çağdaş içtihatta yeri yoktur” dediler.
Yasalar tam olarak ne diyor?
Evlilik içi tecavüz davasında bayanın aleyhine karar veren yargıç Chandravanshi, sonucunın öne sürülen sebebinde bunu Hindistan Ceza Maddesi’nin 375. unsuru ile temellendirdi.
Hindistan’ın İngiltere’nin sömürgesi olduğu devirden kalma 1860 tarihindeki maddede, seksin tecavüz sayılmadığı durumlar sayılıyor. Bunlar içinde “bir adamın -yetişkin olması kaydıyla- karısıyla cinsel münasebet kurması” da var.
Bu unsur, evlilik mukavelesi ile cinsel bağlantıya zımnen genel istek verildiği ve bu istekten bayan tarafınca çabucak sonrasında vazgeçilemeyeceği anlayışına dayanıyor.
Ama bu bakış açısına yıllar içerisinde giderek artan bir biçimde dünyanın biroldukça ülkesinde karşı çıkıldı ve şu anda 100’den çok ülkede evlilik içi tecavüz hata sayılıyor.
İngiltere de 1991 yılında “zımni rıza”, bir öteki deyişle isteğin evlilikle bir arada verilmiş olduğu var iseyımının artık “ciddi bir biçimde savunulamayacağını” söyleyerek ilgili maddeyi değiştirdi.
Evliliğin cinsel münasebete kapsayıcı istek olarak yorumlanması
Lakin yıllardır verilen ısrarlı çabalara karşın Hindistan evlilik ortasında tecavüzü hata kapsamına almayan 36 ülke içinde ve bu da milyonlarca bayanın şiddet gördüğü evliliklerden çıkamaması manasına geliyor.
Hükümet tarafınca yaptırılan bir araştırmaya göre Hindistan’da evli bayanların yüzde 31’i, yani neredeyse her üç bayandan biri, kocasından fizikî, cinsel ya da duygusal şiddet görüyor.
Getty Images Evlilik içi tecavüz cürüm kabul edilmeyince bayan tarafınca boşanma niçini olarak da ileri sürülemiyor
Warwick ve Delhi Hukuk Fakültesi’nden onursal profesör Upendra Baxi “Bu yasa iptal edilmeli” diyor.
Baxi yıllar ortasında Hindistan’da mesken içi şiddet ve cinsel taciz ile ilgili maddelerde yapılan değişiklikler yardımıyla bayana yönelik şiddet konusunda kimi ilerlemeler kaydedildiğini ancak evlilik içi tecavüz konusunda hiç bir ilerleme sağlanamadığını söylüyor.
Prof. Baxi 1980’lerde tecavüz ile ilgili yasal değişiklikler konusunda milletvekillerinden oluşan bir komiteye tavsiyelerde bulunan bir küme hukukçudan bir tanesiydi.
“Evlilik içi tecavüz haricindeki bütün tavsiyelerimizi kabul ettiler” diyor.
sonrasındasındaki eforlar da sonuç sağlamamış. “Zamanı değil” denmiş.
Prof. Baxi “halbuki evlilikte eşitlik olmalı. Bir taraf başkası üzerinde üstünlük kurmamalı. Eşinizden cinsel hizmet talep edemezsiniz” diye sürdürüyor.
Hindistan hükümeti ne diyor?
Hükümet, evlilik içi tecavüzü kabullenmenin evlilik kurumunun istikrarını bozacağı ve bayanların bunu erkekleri taciz etmekte kullanabileceği üzere münasebetlerle değişikliğe direniyor.
Ancak son senelerda hayli sayıda mutsuz bayan ve avukatları mahkemelere başvurarak bu yasanın iptalini istediler.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Memleketler arası Af Örgütü de Hindistan yetkililerinin direncinden dert duyduklarını tabir ettiler.
Ayrıyeten Hindistan’da epeyce sayıda yargıç da mevcut düzenlemeyi çağdışı bulduklarını kabul ediyor ve parlamentoya davetler yapıyor.
‘Umut yargıda’
Toplumsal cinsiyet araştırmaları yapan Kota Neelima mevcut yasanın bayan haklarının açık ihlali olduğunu ve bu yasanın erkeklere sağladığı cezasızlığın kabul edilemez olduğunu ve esasen bu mevzuda mahkemelere yapılan müracaatların da bu yüzden giderek arttığını söylüyor.
“Hindistan birinci bakışta çok çağdaş bir ülke izlenimi veriyor lakin yüzeyi biraz kazıdığınızda ardındaki gerçek yüzü görüyorsunuz. Bayanlar kocalarının “mülkü” sayılıyor. Hindistan yasalarında -evlilik dışı- tecavüz hanımın hakları ihlal edildiği için değil, diğer bir erkeğe ilişkin sayıldığı için kabahat kabul ediliyor.”
Neelima “Hindistan 1947 yılında bağımsız bir ülke olduğunda, nüfusun erkek olan yarısı özgürleşti. Kalan yarısı yani bayanlar hala özgürleşecek. Umudumuz yargıda” diye sürdürüyor.
Ama son haftalarda mahkemelerden bu mevzuda birbiriyle çelişkili kararlar çıkması, evlilik içi tecavüzün cürüm kapsamına alınması talebini bir daha gündemin ön sıralarına taşıdı.
Perşembe günü Chhattirsgarh bölgesi yüksek mahkemesi yargıcı NK Chandavanshi, baktığı bir davada “Kocanın karısıyla cinsel bağlantı kurması ya da rastgele bir cinsel aksiyonu, karısı istemediği biçimde zorla gerçekleştirilmiş olsa dahi tecavüz olamaz” sonucuna vardı.
Davacı bayan kocasını, “doğal olmayan cinsel ilişki” ile ve çeşitli objeler kullanarak kendisine tecavüz etmekle suçlayarak mahkemeye başvurmuştu.
Hakim, adamın “doğal olmayan cinsel ilişki” niçiniyle yargılanabileceğine karar verdi lakin Hindistan yasalarında kabahat sayılmadığı için onu daha ağır bir ceza gerektiren “tecavüz” suçlamasından akladı.
Karar toplumsal medyada büyük reaksiyon ile karşılandı. Toplumsal cinsiyet çalışmaları yapan Kota Neelima Twitter iletisinde “Mahkemeler ne vakit hanımın öyküsünü dinleyecek?” diye sordu.
Neelima’nın bildirisine cevaben biroldukca kişi tecavüzü düzenleyen vakti geçmiş kanunların değişmesi gerektiğini yazdı. Ancak karşı sesler de vardı.
Bunlardan biri “Evlilik içi tecavüzden şikayetçi olan eş nasıl bir eştir?” diye sorarken bir oburu “Kişiliğinde bir bozukluk olmalı”, bir oburu ise “Yalnızca bakılırsavini bilmeyen bir bayan bu biçimde şeyler sav edebilir” dedi.
Yalnızca toplumsal medyada değil, evlilik içi tecavüz konusundaki tartışmalar yargıyı da bölmüş görünüyor.
Daha birkaç hafta evvel, ülkenin güneyindeki Kerala eyaletindeki yüksek mahkeme evlilik içi tecavüzün boşanma davası açmak için güçlü bir yer oluşturduğuna karar vermişti.
Yargıçlar Muhammed Mustaque ve Kauser Edappagath 6 Ağustos tarihindeki kararlarında “Kocanın, eşinin farklı bir kişi oluşunu gözardı eden seks düşkünlüğü, cezalandırılabilecek bir hata olmamakla birlikte, fizikî ve ruhsal zulüm kapsamına girer” tabirini kullandılar.
İki yargıç, kocanın, karısının vücudunun sahibi olduğuna inandığı durumlarda evlilik içi tecavüzün yaşandığını belirterek “bu biçimde bir şeyin çağdaş içtihatta yeri yoktur” dediler.
Yasalar tam olarak ne diyor?
Evlilik içi tecavüz davasında bayanın aleyhine karar veren yargıç Chandravanshi, sonucunın öne sürülen sebebinde bunu Hindistan Ceza Maddesi’nin 375. unsuru ile temellendirdi.
Hindistan’ın İngiltere’nin sömürgesi olduğu devirden kalma 1860 tarihindeki maddede, seksin tecavüz sayılmadığı durumlar sayılıyor. Bunlar içinde “bir adamın -yetişkin olması kaydıyla- karısıyla cinsel münasebet kurması” da var.
Bu unsur, evlilik mukavelesi ile cinsel bağlantıya zımnen genel istek verildiği ve bu istekten bayan tarafınca çabucak sonrasında vazgeçilemeyeceği anlayışına dayanıyor.
Ama bu bakış açısına yıllar içerisinde giderek artan bir biçimde dünyanın biroldukça ülkesinde karşı çıkıldı ve şu anda 100’den çok ülkede evlilik içi tecavüz hata sayılıyor.
İngiltere de 1991 yılında “zımni rıza”, bir öteki deyişle isteğin evlilikle bir arada verilmiş olduğu var iseyımının artık “ciddi bir biçimde savunulamayacağını” söyleyerek ilgili maddeyi değiştirdi.
Evliliğin cinsel münasebete kapsayıcı istek olarak yorumlanması
Lakin yıllardır verilen ısrarlı çabalara karşın Hindistan evlilik ortasında tecavüzü hata kapsamına almayan 36 ülke içinde ve bu da milyonlarca bayanın şiddet gördüğü evliliklerden çıkamaması manasına geliyor.
Hükümet tarafınca yaptırılan bir araştırmaya göre Hindistan’da evli bayanların yüzde 31’i, yani neredeyse her üç bayandan biri, kocasından fizikî, cinsel ya da duygusal şiddet görüyor.
Getty Images Evlilik içi tecavüz cürüm kabul edilmeyince bayan tarafınca boşanma niçini olarak da ileri sürülemiyor
Warwick ve Delhi Hukuk Fakültesi’nden onursal profesör Upendra Baxi “Bu yasa iptal edilmeli” diyor.
Baxi yıllar ortasında Hindistan’da mesken içi şiddet ve cinsel taciz ile ilgili maddelerde yapılan değişiklikler yardımıyla bayana yönelik şiddet konusunda kimi ilerlemeler kaydedildiğini ancak evlilik içi tecavüz konusunda hiç bir ilerleme sağlanamadığını söylüyor.
Prof. Baxi 1980’lerde tecavüz ile ilgili yasal değişiklikler konusunda milletvekillerinden oluşan bir komiteye tavsiyelerde bulunan bir küme hukukçudan bir tanesiydi.
“Evlilik içi tecavüz haricindeki bütün tavsiyelerimizi kabul ettiler” diyor.
sonrasındasındaki eforlar da sonuç sağlamamış. “Zamanı değil” denmiş.
Prof. Baxi “halbuki evlilikte eşitlik olmalı. Bir taraf başkası üzerinde üstünlük kurmamalı. Eşinizden cinsel hizmet talep edemezsiniz” diye sürdürüyor.
Hindistan hükümeti ne diyor?
Hükümet, evlilik içi tecavüzü kabullenmenin evlilik kurumunun istikrarını bozacağı ve bayanların bunu erkekleri taciz etmekte kullanabileceği üzere münasebetlerle değişikliğe direniyor.
Ancak son senelerda hayli sayıda mutsuz bayan ve avukatları mahkemelere başvurarak bu yasanın iptalini istediler.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Memleketler arası Af Örgütü de Hindistan yetkililerinin direncinden dert duyduklarını tabir ettiler.
Ayrıyeten Hindistan’da epeyce sayıda yargıç da mevcut düzenlemeyi çağdışı bulduklarını kabul ediyor ve parlamentoya davetler yapıyor.
‘Umut yargıda’
Toplumsal cinsiyet araştırmaları yapan Kota Neelima mevcut yasanın bayan haklarının açık ihlali olduğunu ve bu yasanın erkeklere sağladığı cezasızlığın kabul edilemez olduğunu ve esasen bu mevzuda mahkemelere yapılan müracaatların da bu yüzden giderek arttığını söylüyor.
“Hindistan birinci bakışta çok çağdaş bir ülke izlenimi veriyor lakin yüzeyi biraz kazıdığınızda ardındaki gerçek yüzü görüyorsunuz. Bayanlar kocalarının “mülkü” sayılıyor. Hindistan yasalarında -evlilik dışı- tecavüz hanımın hakları ihlal edildiği için değil, diğer bir erkeğe ilişkin sayıldığı için kabahat kabul ediliyor.”
Neelima “Hindistan 1947 yılında bağımsız bir ülke olduğunda, nüfusun erkek olan yarısı özgürleşti. Kalan yarısı yani bayanlar hala özgürleşecek. Umudumuz yargıda” diye sürdürüyor.