On ülkeden yaklaşık 10 bin kişinin iştirakiyle yapılan global bir ankete nazaran gençler iklim değişikliğinden büyük tasa duyuyor.
Ankete katılanlar 16-25 yaş aralığında. İştirakçilerin yüzde 60’a yakını, iklim değişikliğiyle ilgili “fazlaca yahut çok kaygılı” olduklarını söylemiş oldu.
İştirakçilerin dörtte üçü de “geleceğin ürkütücü olduğu” görüşünde. Yarısından fazlası da (yüzde 56) “insanlığın sonunun geleceğine” inanıyor.
Dünya önderleri 1995’ten bu yana global iklim tepeleri için bir ortaya geliyor. Bu doruklara “Taraflar konferansı” (COP) deniyor.
Kasım’da Glasgow’da da COP’un 26’ncısı düzenlenecek.
BBC, dünya genelinde 1995’ten daha sonra doğan 5 bayanla iklimle ilgili tasalarını konuştu. Hepsinin ortak bir noktası var: Geleceklerine dair önemli tasa duyuyorlar.
Ameera Latheef 23 – Male, Maldivler
Kuzey adası Male’de büyüdüm. Konuttan dışarı adımımı atar atmaz plajı, denizi gorebiliyorum.
Ne vakit memnun, üzgün, öfkeli yahut kutlama havamda olsam plaja giderim. Deniz benim terapistim. Beni daima rahatlatmış, keyifli etmiştir.
Ameera Latheef, çocukluğunun geçtiği plajın artık sular altında kaldığını anlatıyor.
Cuma günleri aile burada plajda toplanır, bir gelenek üzeredir. Her yaştan insan bakılırsabilirsiniz.
16 yaşımdayken bana kanser teşhisi kondu ve tedavi için Hindistan’a taşınmak zorunda kaldım. Orada 32 ay geçirdikten daha sonra adama geri döndüm.
Her vakit gidip oturduğum, büyükannemin kıssalarını dinlediğim plaja gitmek istedim lakin plaj diye bir şey kalmamıştı. Arkadaşlarımla oynadığım o yer, sular altında kalmıştı. Deniz kenarındaki palmiye ağacı gitmişti.
Çok müthişti. Çok üzgündüm. Güya kimliğimin bir modülünü sular alıp götürmüştü. Burada artık mercan beyazlaması da sık görülüyor. Global ısınma niçiniyle mercan resifleri ölüyor.
İklim değişikliğinin tesiriyle uğraş edecek donanıma sahip değiliz. kimi vakit insanların aşınmayı engellemek için kıyı şeridine uygun kaya kesimleri, taşlar koyduklarını görüyorum.
Şayet deniz düzeyi bu biçimde yükselmeye devam ederse, 2100’e kadar Maldivlerin yüzde 80’i büsbütün sular altında kalacak.
Bu bizim için bir felaket senaryosu. Ülkenin bütün nüfusunun bir gün meskenlerini terk etmek zorunda kalacaklarını düşünmek epeyce acı.
Maldivler ve öbür ada ülkeleri iklim değişikliğinin en epeyce etkileyeceği yerler.
Lakin ziyan bununla sonlu değil. Er ya da geç, gelişmiş ülkeler de etkilenecek.
Üniversitede, etraf idaresi okumaya başladım.
G-20 ülkelerinin iklim değişikliğiyle uğraşta büyük sorumlulukları olduğuna inanıyorum. Gereğince konuştuk, artık harekete geçme vakti.
Fithriyyah Iskandar, 24 – Batı Borneo, Endonezya
Pontianak’ta büyüdüm, ekvator üstünde bir kent.
Global ısınma ömrü hayli zorlaştırıyor.
Hava giderek daha sıcak oluyor ve hava durumunu öngörmek giderek zorlaşıyor. Üç gün boyunca epey kuru ve sıcak olabiliyor, daha sonra bir anda fazlaca yağmur yağıyor.
Fithriyyah Iskandar, genç bir tabip. Hastalarının birçoklarında teneffüs yolu enfeksiyonları var.
Yangında alevler süratle yayılıyor, söndürmek zorlaşıyor. Toprağın altını bile yakıyor.
Bir termoplastik polimer reçine olan ‘Pete’ (Polietilen tereftalat) bir karbon deposu. Alev aldığında atmosfere karbon gazları salınıyor.
Palmiye yağı için ormanların harap edilmesi üzere insan faaliyetleri durumu daha da berbatlaştırıyor.
2015’te hayli büyük orman yangınları oldu. Duman, Güney Asya’ya kadar ulaştı.
2019’ta uçakla kentime dönüyordum. Uçak, görüş netliği fazlaca düşük olduğu için istikametini değiştirmek zorunda kaldı.
Genelde, dumanlı sis sorunu Mart ayı başında başlar, her yıl üç ay devam eder.
Üniversite eğitimimi tıp alanında yaptım artık de staj yapıyorum. Tedavi ettiğim hastalarımın birçoklarında teneffüs yolu enfeksiyonu var.
Hava kalitesini nizamlı olarak denetim ediyoruz. Kötüleştiğinde insanların boğazlarında ağrı başlıyor, ateşleri çıkıyor, öksürmeye başlıyorlar ve teneffüs meseleleri yaşıyorlar.
Sokaklara çıktığımızda maske takmak zorunda kalıyoruz.
Beşerler her yıl yaşanan bu problemle gayret etmek zorunda. Ben büyükannemle yaşıyorum. Ailemin sıhhatinden önemli korku duyuyorum.
Bir hekim olarak, hava kalitesinin giderek kötüleştiğini biliyorum, fazlaca daha fazla kişi hastalanıp ölecek.
Sokoita Sirom Ngoitoi, 20 – Arusha, Tanzanya
Ben Maasai topluluğundanım. Afrika’da bir etnik topluluk. Yarı göçebe bir ömrümüz var. Sürüleri güdüyor, keçilere, koyunlara çobanlık yapıyoruz.
Sokoita kültürlerinin iklim değişikliği niçiniyle yok olma tehlikesi altında olduğunu söylüyor.
Maasailerin olağanüstü bir kültürü var, geleneklerimize paha veriyoruz.
Fakat insanlarımız ve hayvanlarımız yeni hastalıklara yakalanıyorlar.
Ben çocukken sütü direkt inekten içerdik, kaynatmazdık. Çok yaygın bir şeydi bu.
Artık ise çocuklarımız kaynatılmamış süt içtiklerinde hastalanıyorlar.
Besin üretimi de azaldı.
Hava giderek daha sıcak oluyor. Yağmurlar öngörülemiyor, orta ara vakitsiz yağıyor.
Maasai bayanları ailelerine, hayvanlarına su getirebilmek için fazlaca uzun aralıklar kat etmek zorunda kalıyor.
Rüzgar yaşadığımız yerlere hayli toz getiriyor. Kuraklık, kimi Maasai aileleri daha uygun otlak alanlar ve suya erişim için yer değiştirmek zorunda kaldı.
Gelecek bana fazlaca umutsuz görünüyor. Gelecek on yıllar boyunca her şeyin daha da kötüleşeceğinden korkuyorum.
İklim değişikliği bizi hayat üsluplarımızı değiştirmeye zorluyor. Yağmurların azalması, açlığın artması demek. Kimliğimiz, ömrümüz tehlikede.
Kentlere taşınmak bizim topluluğumuz için epey yıkıcı olur. Biroldukça farklı kabilede olduğu üzere Maasai kızları da seks işçiliğine zorlanacak ya da kentlerde hizmetçi olacak. Genç erkekler uyuşturucuya yönelecek.
Bu kadar karamsar bir senaryoyu düşünmek epey ürkütücü, müziklerimiz ve danslarımız ölüyor, yeni jenerasyonlar Maa lisanını bile konuşamayacak.
Şimdilik iklim değişikliği farkındalığı benim topluluğumda fazlaca kuvvetli değil, bunun sonuçlarının felaket olacağını sadece küçük bir küme önbakılırsabiliyor.
Kimi sivil toplum kuruluşları farkındalık yaratmaya çalışıyor ve global ısınmaya karşı stratejiler konusunda eğitim veriyor.
İnsanlara hayli fazla hayvan sahiplenmemeleri tavsiyesi yapılıyor zira kuraklık geldiğinde hepsi ölebilir. Aileler, yönetimi kolay az sayıda inek sahibi olmaya teşvik ediliyor.
Ormansızlaştırmaktan da kaçınmaları ihtarları yapılıyor.
Benim topluluğum güneş gücü kullanıyor. Ben de ağaçlar ekiyor, başkalarını de birebirini yapmaya teşvik etmeye çalışıyorum.
Lakin global manada, madencilik, tarım, ormansızlaştırma ve atık idaresi üzere konularda geniş çaplı yeni kurallara muhtaçlığımız var.
Sabrina Oliveira, 19 – Pesqueira, Brezilya
Çocukluğum Brezilya’nın kuzeyinde kırsal bir kent olan Pesqueira yakınlarında geçti.
Artık de üniversitesinde biyoloji eğitimi aldığım Paraiba eyaleti yakınlarındaki Areia kentinde yaşıyorum.
Kuraklık niçiniyle burada bitki örtüsü de kuruyor. Ağaçlar yok oluyor, kuşlar küçülüyor, inekler zayıflıyor.
Sabrina kuş nüfusunda düşüş yaşandığını gözlemledi.
Su rezervlerimizin dolması gereken ay Ekim. Ancak yakın vakitte gereğince yağış olmadı. Kentimiz suyu az ölçüde kullanmak zorunda kaldı.
Burada halkın birden fazla tarımla, süt ve peynir satışıyla geçiniyor. Genelde beş ila yirmi ortası inekleri oluyor. Şimdilerde kimi aileler ineklerini yemek bulabilirler mi diye rastgele çalılıklara salıyor.
Tedarikçi tankerlerden 250 real (45 dolar) ödeyerek su alan çiftçiler olduğunu gördüm.
Geleceğimize ait epey büyük telaş var. Bunu ben de etrafımdakiler de hissediyor. Gelecekte hiç su kalacak mı merak ediyoruz.
Tabiatımız için endişeleniyoruz.
Çiftçilerin tarımı daha sürdürebilir hale getirmelerine yardımcı olmak için teknolojik tahliller bulan bir kuruluşta istekli çalışıyorum.
Kimileri yeni teknolojileri benimsiyor ancak hala toprağı işlemek için ormanlık alanları kesip yakmaya devam edenler de var.
Doğrusu ben ümidimi kaybediyorum, zira etraf bilgileri düzgüne işaret etmiyor.
Orman yangınlarının arttığını görmek tasa verici.
Su kullanmasının denetim edilmesinde, geri dönüşümde ve kırmızı et tüketiminde üstümüze düşeni yapmalıyız.
Lakin daha global bakıldığında, bu durumun asıl suçluları büyük şirketler. Hükümet, büyük şirketlerin çıkarlarına öncelik veriyor, sorunun köküne inmeliyiz.
Opeyemi Kazeem-Jimoh, 26 – Nijerya
1995’te Lagos’ta doğdum. O tarih, COP iklim tepesinin birinci sefer Berlin’de düzenlendiği yıldı.
Dünya önderlerinin hala konuşuyor bulunmasına sinirleniyorum.
Lagos’ta seller meskenlere yatırım yapmayı da zorlaştırıyor.
Nijerya ve Afrika’nın büyük çoğunluğu iklim değişikliğinin niçinlerine katkı yapan ülkelerden değil. Ancak evet, maalesef niye olduğu sonuçları da en berbat bizler yaşıyoruz.
Global olarak toplu bir aksiyon planına muhtaçlığımız var. Lakin her insanın yerelde bu plana uyması, planı kendisine nazaran uyarlaması gerekiyor.
Ben çocukken, bir teyzem seller niçiniyle konutunu kaybetti. O devir kimi arkadaşlarımın meskenleri de sellerde yıkıldı.
Hava durumu da değişti. Artık yağmur mevsimi her yıl yaşandığı vaktin haricinde yaşanıyor.
Yağmur mevsimi geldiğinde de yağışlar epey daha ağır oluyor, seller yaşanıyor.
Bu tıp olaylar evvelce daha ender olurdu, tahminen on yılda bir. Ancak artık seller epeyce daha sık görülüyor.
Mezun olduktan daha sonra iklim değişikliğiyle uğraş eden birtakım sivil toplum kuruluşlarında istekli nazaranvler aldım, bilhassa sel haritaları çıkaran kuruluşlarda.
Lagos epeyce düz bir yer, burada sele karşı korunaklı yerler fazlaca az.
Bir mesken satın aldığınızı düşünün. Uzun vadeli bir karar ve fazlaca para yatırıyorsunuz, konut almak ayrıyeten giderek zorlaşıyor.
Gelecek on ya da yirmi yılda sular altında kalabileceğini bilerek nasıl o kadar para yatırabilirsiniz ki?
Kentin bugünkü uydu manzaralarıyla on yıl evvelki uydu imajlarını karşılaştırdım.
Meskûn alanlar ile deniz içindeki toprakların nasıl daraldığını gösteriyor. Deniz suyu her geçen gün daha epey yaklaşıyor.
On yıl ortasında burada nasıl yaşayacağız bilmiyorum.
Kentin haricinde çiftçiler de artık eskisi üzere kar sağlayamıyor. Gelecekte gereğince yiyecek besin bulamayacağımızdan korkuyorum.
Bu yıkıma son vermek için daha fazla farkındalığa ve hükümetlerden de daha fazla katkıya muhtaçlığımız var.
(Pablo Uchoa bu habere katkıda bulundu.)
BBC
Ankete katılanlar 16-25 yaş aralığında. İştirakçilerin yüzde 60’a yakını, iklim değişikliğiyle ilgili “fazlaca yahut çok kaygılı” olduklarını söylemiş oldu.
İştirakçilerin dörtte üçü de “geleceğin ürkütücü olduğu” görüşünde. Yarısından fazlası da (yüzde 56) “insanlığın sonunun geleceğine” inanıyor.
Dünya önderleri 1995’ten bu yana global iklim tepeleri için bir ortaya geliyor. Bu doruklara “Taraflar konferansı” (COP) deniyor.
Kasım’da Glasgow’da da COP’un 26’ncısı düzenlenecek.
BBC, dünya genelinde 1995’ten daha sonra doğan 5 bayanla iklimle ilgili tasalarını konuştu. Hepsinin ortak bir noktası var: Geleceklerine dair önemli tasa duyuyorlar.
Ameera Latheef 23 – Male, Maldivler
Kuzey adası Male’de büyüdüm. Konuttan dışarı adımımı atar atmaz plajı, denizi gorebiliyorum.
Ne vakit memnun, üzgün, öfkeli yahut kutlama havamda olsam plaja giderim. Deniz benim terapistim. Beni daima rahatlatmış, keyifli etmiştir.
Ameera Latheef, çocukluğunun geçtiği plajın artık sular altında kaldığını anlatıyor.
Cuma günleri aile burada plajda toplanır, bir gelenek üzeredir. Her yaştan insan bakılırsabilirsiniz.
16 yaşımdayken bana kanser teşhisi kondu ve tedavi için Hindistan’a taşınmak zorunda kaldım. Orada 32 ay geçirdikten daha sonra adama geri döndüm.
Her vakit gidip oturduğum, büyükannemin kıssalarını dinlediğim plaja gitmek istedim lakin plaj diye bir şey kalmamıştı. Arkadaşlarımla oynadığım o yer, sular altında kalmıştı. Deniz kenarındaki palmiye ağacı gitmişti.
Çok müthişti. Çok üzgündüm. Güya kimliğimin bir modülünü sular alıp götürmüştü. Burada artık mercan beyazlaması da sık görülüyor. Global ısınma niçiniyle mercan resifleri ölüyor.
İklim değişikliğinin tesiriyle uğraş edecek donanıma sahip değiliz. kimi vakit insanların aşınmayı engellemek için kıyı şeridine uygun kaya kesimleri, taşlar koyduklarını görüyorum.
Şayet deniz düzeyi bu biçimde yükselmeye devam ederse, 2100’e kadar Maldivlerin yüzde 80’i büsbütün sular altında kalacak.
Bu bizim için bir felaket senaryosu. Ülkenin bütün nüfusunun bir gün meskenlerini terk etmek zorunda kalacaklarını düşünmek epeyce acı.
Maldivler ve öbür ada ülkeleri iklim değişikliğinin en epeyce etkileyeceği yerler.
Lakin ziyan bununla sonlu değil. Er ya da geç, gelişmiş ülkeler de etkilenecek.
Üniversitede, etraf idaresi okumaya başladım.
G-20 ülkelerinin iklim değişikliğiyle uğraşta büyük sorumlulukları olduğuna inanıyorum. Gereğince konuştuk, artık harekete geçme vakti.
Fithriyyah Iskandar, 24 – Batı Borneo, Endonezya
Pontianak’ta büyüdüm, ekvator üstünde bir kent.
Global ısınma ömrü hayli zorlaştırıyor.
Hava giderek daha sıcak oluyor ve hava durumunu öngörmek giderek zorlaşıyor. Üç gün boyunca epey kuru ve sıcak olabiliyor, daha sonra bir anda fazlaca yağmur yağıyor.
Fithriyyah Iskandar, genç bir tabip. Hastalarının birçoklarında teneffüs yolu enfeksiyonları var.
Yangında alevler süratle yayılıyor, söndürmek zorlaşıyor. Toprağın altını bile yakıyor.
Bir termoplastik polimer reçine olan ‘Pete’ (Polietilen tereftalat) bir karbon deposu. Alev aldığında atmosfere karbon gazları salınıyor.
Palmiye yağı için ormanların harap edilmesi üzere insan faaliyetleri durumu daha da berbatlaştırıyor.
2015’te hayli büyük orman yangınları oldu. Duman, Güney Asya’ya kadar ulaştı.
2019’ta uçakla kentime dönüyordum. Uçak, görüş netliği fazlaca düşük olduğu için istikametini değiştirmek zorunda kaldı.
Genelde, dumanlı sis sorunu Mart ayı başında başlar, her yıl üç ay devam eder.
Üniversite eğitimimi tıp alanında yaptım artık de staj yapıyorum. Tedavi ettiğim hastalarımın birçoklarında teneffüs yolu enfeksiyonu var.
Hava kalitesini nizamlı olarak denetim ediyoruz. Kötüleştiğinde insanların boğazlarında ağrı başlıyor, ateşleri çıkıyor, öksürmeye başlıyorlar ve teneffüs meseleleri yaşıyorlar.
Sokaklara çıktığımızda maske takmak zorunda kalıyoruz.
Beşerler her yıl yaşanan bu problemle gayret etmek zorunda. Ben büyükannemle yaşıyorum. Ailemin sıhhatinden önemli korku duyuyorum.
Bir hekim olarak, hava kalitesinin giderek kötüleştiğini biliyorum, fazlaca daha fazla kişi hastalanıp ölecek.
Sokoita Sirom Ngoitoi, 20 – Arusha, Tanzanya
Ben Maasai topluluğundanım. Afrika’da bir etnik topluluk. Yarı göçebe bir ömrümüz var. Sürüleri güdüyor, keçilere, koyunlara çobanlık yapıyoruz.
Sokoita kültürlerinin iklim değişikliği niçiniyle yok olma tehlikesi altında olduğunu söylüyor.
Maasailerin olağanüstü bir kültürü var, geleneklerimize paha veriyoruz.
Fakat insanlarımız ve hayvanlarımız yeni hastalıklara yakalanıyorlar.
Ben çocukken sütü direkt inekten içerdik, kaynatmazdık. Çok yaygın bir şeydi bu.
Artık ise çocuklarımız kaynatılmamış süt içtiklerinde hastalanıyorlar.
Besin üretimi de azaldı.
Hava giderek daha sıcak oluyor. Yağmurlar öngörülemiyor, orta ara vakitsiz yağıyor.
Maasai bayanları ailelerine, hayvanlarına su getirebilmek için fazlaca uzun aralıklar kat etmek zorunda kalıyor.
Rüzgar yaşadığımız yerlere hayli toz getiriyor. Kuraklık, kimi Maasai aileleri daha uygun otlak alanlar ve suya erişim için yer değiştirmek zorunda kaldı.
Gelecek bana fazlaca umutsuz görünüyor. Gelecek on yıllar boyunca her şeyin daha da kötüleşeceğinden korkuyorum.
İklim değişikliği bizi hayat üsluplarımızı değiştirmeye zorluyor. Yağmurların azalması, açlığın artması demek. Kimliğimiz, ömrümüz tehlikede.
Kentlere taşınmak bizim topluluğumuz için epey yıkıcı olur. Biroldukça farklı kabilede olduğu üzere Maasai kızları da seks işçiliğine zorlanacak ya da kentlerde hizmetçi olacak. Genç erkekler uyuşturucuya yönelecek.
Bu kadar karamsar bir senaryoyu düşünmek epey ürkütücü, müziklerimiz ve danslarımız ölüyor, yeni jenerasyonlar Maa lisanını bile konuşamayacak.
Şimdilik iklim değişikliği farkındalığı benim topluluğumda fazlaca kuvvetli değil, bunun sonuçlarının felaket olacağını sadece küçük bir küme önbakılırsabiliyor.
Kimi sivil toplum kuruluşları farkındalık yaratmaya çalışıyor ve global ısınmaya karşı stratejiler konusunda eğitim veriyor.
İnsanlara hayli fazla hayvan sahiplenmemeleri tavsiyesi yapılıyor zira kuraklık geldiğinde hepsi ölebilir. Aileler, yönetimi kolay az sayıda inek sahibi olmaya teşvik ediliyor.
Ormansızlaştırmaktan da kaçınmaları ihtarları yapılıyor.
Benim topluluğum güneş gücü kullanıyor. Ben de ağaçlar ekiyor, başkalarını de birebirini yapmaya teşvik etmeye çalışıyorum.
Lakin global manada, madencilik, tarım, ormansızlaştırma ve atık idaresi üzere konularda geniş çaplı yeni kurallara muhtaçlığımız var.
Sabrina Oliveira, 19 – Pesqueira, Brezilya
Çocukluğum Brezilya’nın kuzeyinde kırsal bir kent olan Pesqueira yakınlarında geçti.
Artık de üniversitesinde biyoloji eğitimi aldığım Paraiba eyaleti yakınlarındaki Areia kentinde yaşıyorum.
Kuraklık niçiniyle burada bitki örtüsü de kuruyor. Ağaçlar yok oluyor, kuşlar küçülüyor, inekler zayıflıyor.
Sabrina kuş nüfusunda düşüş yaşandığını gözlemledi.
Su rezervlerimizin dolması gereken ay Ekim. Ancak yakın vakitte gereğince yağış olmadı. Kentimiz suyu az ölçüde kullanmak zorunda kaldı.
Burada halkın birden fazla tarımla, süt ve peynir satışıyla geçiniyor. Genelde beş ila yirmi ortası inekleri oluyor. Şimdilerde kimi aileler ineklerini yemek bulabilirler mi diye rastgele çalılıklara salıyor.
Tedarikçi tankerlerden 250 real (45 dolar) ödeyerek su alan çiftçiler olduğunu gördüm.
Geleceğimize ait epey büyük telaş var. Bunu ben de etrafımdakiler de hissediyor. Gelecekte hiç su kalacak mı merak ediyoruz.
Tabiatımız için endişeleniyoruz.
Çiftçilerin tarımı daha sürdürebilir hale getirmelerine yardımcı olmak için teknolojik tahliller bulan bir kuruluşta istekli çalışıyorum.
Kimileri yeni teknolojileri benimsiyor ancak hala toprağı işlemek için ormanlık alanları kesip yakmaya devam edenler de var.
Doğrusu ben ümidimi kaybediyorum, zira etraf bilgileri düzgüne işaret etmiyor.
Orman yangınlarının arttığını görmek tasa verici.
Su kullanmasının denetim edilmesinde, geri dönüşümde ve kırmızı et tüketiminde üstümüze düşeni yapmalıyız.
Lakin daha global bakıldığında, bu durumun asıl suçluları büyük şirketler. Hükümet, büyük şirketlerin çıkarlarına öncelik veriyor, sorunun köküne inmeliyiz.
Opeyemi Kazeem-Jimoh, 26 – Nijerya
1995’te Lagos’ta doğdum. O tarih, COP iklim tepesinin birinci sefer Berlin’de düzenlendiği yıldı.
Dünya önderlerinin hala konuşuyor bulunmasına sinirleniyorum.
Lagos’ta seller meskenlere yatırım yapmayı da zorlaştırıyor.
Nijerya ve Afrika’nın büyük çoğunluğu iklim değişikliğinin niçinlerine katkı yapan ülkelerden değil. Ancak evet, maalesef niye olduğu sonuçları da en berbat bizler yaşıyoruz.
Global olarak toplu bir aksiyon planına muhtaçlığımız var. Lakin her insanın yerelde bu plana uyması, planı kendisine nazaran uyarlaması gerekiyor.
Ben çocukken, bir teyzem seller niçiniyle konutunu kaybetti. O devir kimi arkadaşlarımın meskenleri de sellerde yıkıldı.
Hava durumu da değişti. Artık yağmur mevsimi her yıl yaşandığı vaktin haricinde yaşanıyor.
Yağmur mevsimi geldiğinde de yağışlar epey daha ağır oluyor, seller yaşanıyor.
Bu tıp olaylar evvelce daha ender olurdu, tahminen on yılda bir. Ancak artık seller epeyce daha sık görülüyor.
Mezun olduktan daha sonra iklim değişikliğiyle uğraş eden birtakım sivil toplum kuruluşlarında istekli nazaranvler aldım, bilhassa sel haritaları çıkaran kuruluşlarda.
Lagos epeyce düz bir yer, burada sele karşı korunaklı yerler fazlaca az.
Bir mesken satın aldığınızı düşünün. Uzun vadeli bir karar ve fazlaca para yatırıyorsunuz, konut almak ayrıyeten giderek zorlaşıyor.
Gelecek on ya da yirmi yılda sular altında kalabileceğini bilerek nasıl o kadar para yatırabilirsiniz ki?
Kentin bugünkü uydu manzaralarıyla on yıl evvelki uydu imajlarını karşılaştırdım.
Meskûn alanlar ile deniz içindeki toprakların nasıl daraldığını gösteriyor. Deniz suyu her geçen gün daha epey yaklaşıyor.
On yıl ortasında burada nasıl yaşayacağız bilmiyorum.
Kentin haricinde çiftçiler de artık eskisi üzere kar sağlayamıyor. Gelecekte gereğince yiyecek besin bulamayacağımızdan korkuyorum.
Bu yıkıma son vermek için daha fazla farkındalığa ve hükümetlerden de daha fazla katkıya muhtaçlığımız var.
(Pablo Uchoa bu habere katkıda bulundu.)
BBC
- İklim krizi belgesi
- İklim krizi: Beş temel soru, beş sıradan karşılık
- COP26 İklim Konferansı: Glasgow’da yapılacak doruktan neler beklenmeli?
- İklim sözlüğü: 15 kavramda problemler ve tahliller