İran’la nükleer görüşmeler sürerken İsrail’den ‘Uyanın’ uyarısı

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
İran’ın nükleer faaliyetleri konusundaki memleketler arası muahedeyi bir daha canlandırma gayesiyle sürdürülen görüşmeler devam ederken, İsrail başbakanı ABD ve müttefiklerini İran’ın oluşturduğu tehdit karşısında “uyanmaya” çağırdı.

ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya’dan görüşmeciler Nisan ayından bu yana Viyana’da İran heyetiyle müzakereleri sürdürüyor.

Diplomatlar Donald Trump’ın başkanlığı devrinde ABD’nin çekilmesiyle geçerliliğini yitiren nükleer mutabakatın bir daha sağlanması için sürdürülen müzakerelerde ilerleme sağlandığını, lakin hala kimi uyuşmazlık bahisleri bulunduğunu söylüyorlar.

İsrail başından beri İran ile bu biçimde bir muahede yapılmasına karşı çıkıyor.

İsrail Başbakanı Naftali Bennett İran’daki “zalim cellatlar rejiminin” nükleer silah edinmeyi hedeflediğini söylemiş oldu.

Tahran, bu iddiayı şimdiye kadar fazlaca sefer yalanladı.

İran’da Cuma günü yapılan seçimlerde, Cumhurbaşkanlığı’na muhafazakar görüşleriyle tanınan yargı erkinin başı İbrahim Reisi seçildi.

Ağustos ayında yemin ederek nazaranve başlayacak olan yeni Cumhurbaşkanı, ABD’nin yaptırım listesindeki üst seviye İranlı yöneticilerden biri ve insan hakları örgütleri tarafınca geçmişte epeyce sayıda kişinin siyasi sebeplerle idamında rolü olmakla suçlanıyor.


Viyana’daki görüşmeler: Reisi’nin seçilmesi durumu değiştirecek mi?

Altı ülkenin temsilcileriyle İran heyeti içinde iki ayı aşkın müddettir bir daha başlayan müzakereler ile, İran’ın nükleer faaliyetlerini sonlu tutması buna karşılık ona uygulanan memleketler arası yaptırımların kaldırılmasını içeren muahedeyi bir daha canlandırmak hedefleniyor.

Fakat ABD’nin mutabakattan tek taraflı olarak çekildiğini deklare ettiğından bu yana İran da muahedenin kararlarına uymuyor.

Pazar günü ABD ve İran heyetlerinin yüz yüze gelmediği görüşmelerin altıncı çeşidi Viyana’da yapıldı, ama heyetlerin başkentlerine dönmesi için görüşmelere orta verildiği belirtildi.

AB’nin görüşmelerdeki temsilcisi Enrique Mora da Arakçı’yı destekleyen açıklamalar yaptı. Mora, teknik konularda sağlanan ilerlemenin müzakerelere açıklık getirdiğini ve “siyasi sıkıntıların neler olduğu konusunda net bir fikir verdiğini” söylemiş oldu.

ABD’nin ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ise, yaptırımlar ve İran’ın taahhüt etmesi gereken noktalar da dahil birtakım konularda “hala oldukça yol kat edilmesi” gerektiğini söylemiş oldu.

İran hala nükleer silah yapabilecek seviyede olmamasına rağmen uranyum zenginleştirme süreçlerini şu ana kadarki en yüksek düzebir daha çıkarmış bulunuyor.

ABD dışişleri bakanlığından bir sözcü daha evvel, dolaylı görüşmelerin yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin iktidara gelmesi daha sonrasında da devam edeceğini söylemişti.


İsrail muahedeye niye karşı çıkıyor?

İran ve İsrail uzun bir vakittir bir cins “gölge savaşı” yürütüyor. Özetle her ikisi de birtakım karşılıklı misilleme atılımları yapsa da açıkça savaşa girmekten kaçınıyor.

İran’ın dini başkanı Ayetullah Hamaney konuşmalarında tekraren İsrail devletinin yok edilmesi davetleri yaptı.

2018 yılında İsrail’i ‘kanserli bir ur” diye niteleyerek bölgeden çıkarılıp açılması gerektiğini söylemiş oldu.

İsrail İran’ı büyük bir tehdit olarak görüyor ve ısrarla nükleer silah geliştirmeye çalışmakla suçluyor.

“Zalim cellatlar rejiminin kitle imha silahlarına sahip bulunmasına asla müsaade verilmemelidir” diye konuştu.

Geçtiğimiz günlerde iki ülke içindeki gerginlik bir daha tırmanışa geçti.

İran İsrail’i geçen yıl en üst seviye bilim beşerinin öldürülmesinden ve Nisan ayında uranyum zenginleştirme tesislerinden birine yönelen taarruzdan sorumlu tutuyor.
 
Üst