Reaktörlerinin iç kısmında fazlaca sayıda çatlak olan bir nükleer santral 46 yıllık elektrik üretiminden daha sonra kapanıyor.
İskoçya’nın Kuzey Ayrshire bölgesindeki Hunterston B güç santralinin hala çalışan son ünitesi olan 4 numaralı reaktörü de Cuma günü öğlen saatlerinde şalteri indirdi.
EDF Energy şirketine ilişkin santral kapanıştan daha sonra üç yıllık bir yakıt boşaltma süreci yaşayacak.
Bu tamamlanınca tesis, Nükleer İşletmelerin Kapatılması Kurumu’na devredilecek.
Yakıt boşaltma sürecinde, Hunterston B santralinin 480 kişilik işçisi dörtte bir oranında azaltılacak.
Ancak şirket bu 125 işçinin emekli olmayı ya da öteki tesislerden birinde çalışmayı seçebileceklerini söylemiş oldu.
Santralin müdürü Paul Forrest “Başlangıçta Hunterston B’nin 25 yıl çalıştırılacağı öngörülmüştü ama tesise yapılan yatırımlar ve burada çalışanlar yardımıyla bu süreyi inançlı bir biçimde 46 yıla kadar uzattık. Bu inanılmaz bir muvaffakiyettir ve burada çalışan herkes santralin muvaffakiyetinden gurur duyuyor” dedi.
Kılcal çatlaklar ne kadar tehlikeli?
Hunterston nükleer santralinin 2023 yılında kapatılması öngörülmüştü fakat reaktörün iç duvarındaki kılcal çatlaklar niçiniyle ömrünü daha evvel tamamlamasına karar verildi.
Çatlaklar birinci vakit içinderda 2014 yılında reaktörün ısıya güçlü iki grafitli tuğlasında görüldü.
Reuters Reaktörlerin çekirdeğindeki ateşe güçlü tuğlalardaki kılcal çatlaklar Hunterston B’nin ömrünü kısalttı
2018 yılına gelindiğinde 350 adet grafitli tuğlada çatlaklar vardı fakat Nükleer İşletme Kuralları Dairesi çabucak sonrasında fazlaca daha fazla sayıda tuğlada çatlakla üretimi sürdürme müsaadesi verdi.
Santralin iki reaktörünün her birinin çekirdekleri 3 bini aşkın grafitli tuğladan oluşuyor. Bunlar nükleer yakıt için dikey kanallar oluşturuyorlar ve yakıt çubuklarının içeri ve dışarı girip çıkışını denetim ediyorlar.
Kaygılandırıcı olan hayli sayıda kılcal çatlağın, bölgede ender görülse de bir yer sarsıntısı ihtimalinde reaktörün çekirdeğinin yapılan bütünlüğünü etkilemesi ve acil bir durumda reaktörün kapatılmasını engellemesi ihtimaliydi.
Öte yandan santralin son reaktörünün de kapatılması kısa vadede fosil yakıtlara yahut güç ithalatına gereksinimi artırabilir ancak İskoçya sularında rüzgar gücü kapasitesini artırmak için başlatılan ihale süreci hala devam ediyor.
İskoçya hükümeti uzun müddettir yeni nükleer güç santralleri inşasına karşı çıkıyor.
Hunterston kapatıldıktan daha sonra İskoçya’da kalan son nükleer santral Doğu Lothian bölgesindeki Torness tesisleri olacak.
Burada ve İngiltere’deki misal tesislerin reaktörlerinde de benzeri güvenlik sıkıntılarının büyümesi beklenebilir.
Aralık ayında EDF Güç Torness’deki santralin de bu sorun yüzünden 2028’de, planlanandan iki yıl evvel kapatılacağını deklare etti.
Nükleer gücün geleceği konusunda emekçi, patron ve çevreciler, İskoçya hükümeti ne diyor?
Santrallerde çalışanların örgütlü olduğu GMB sendikası (Genel İş) sözcüsü Louise Gilmour, bunun İskoçya’daki nükleer güç dalında sonun başlangıcı olmaması gerektiğini savundu. Nükleer santrallerin karbon salımı fazlaca düşük sürdürülebilir bir güç kesimi olduğunu ve biroldukca beşere iş imkanı açığını söylemiş oldu.
Nükleer Güç Patron Birliği lideri Tom Greatrex de “Son güç krizinin de gösterdiği üzere nükleer güç olmadan muhtaçlığımız olan elekriğin fiyatı daha yüksek, etrafa saldığı kirlilik daha fazla ve bizi ithal fosil yakıtlara muhtaç bırakıyor. İşte bu yüzden bir daha muteber, inançlı ve pak eneri için yeni nükleer tesislere gereksinimimiz var” dedi.
Doğayı müdafaa emelli milletlerarası kuruluş Dünya Tabiat Fonu’nun İskoçya masasından Lang Banks ise gelişmeyi sevinçle karşıladı ve “Şükür ki İskoçya yenilenebilir güç kapasitesini dev boyutlarda artırdı. Bu da giderek daha güvenilmez hale gelen nükleer santrallerden gelecek güce artık muhtaçlığımız olmadığı manasına geliyor” diye konuştu.
Banks “Hunterston santralinin radyoaktif mirasını temizlemeye yönelik değerli ve tehlikeli süreç artık başlarken, İskoçya da daha hayli pak ve yenilenebilir güç planlarını devreye sokmalıdır” diye sürdürdü.
İskoçya hükümetinin bir sözcüsü de Hunterston santralinin 40’ı aşkın yıl İskoçya’nın güç muhtaçlığını karşılamakta kıymetli rol oynadığını kaydettikten daha sonra “Ne var ki (İskoçya hükümeti olarak) İskoçya’da mevcut teknolojilerle yeni nükleer santraller inşasına açık ve net bir biçimde karşı çıkmayı sürdürüyoruz” dedi.
Sözcü “yenilenebilir güç, depolama, hidrojen ve karbon yakalama 2045 yılında karbon salımlarını sıfırlama maksadına ulaşmak için en tesirli yol ve sanayi, ısınma ve ulaştırmada karbonsuzlaştırma amacımıza ulaşacağız. Bu dönüştürme sürecinin ekonomik ve toplumsal fırsatlarını kaçırmamak için planlamanın kritik ehemmiyet taşıdığını biliyoruz” dedi.
Hunterston nükleer santralinin tarihi
Daha evvel kapatılan Hunterston A nükleer tesisi iki adet 180MW kapasiteli Magnox reaktörden oluşuyordu.
Bu tesis 1964 yılında üretime başlamıştı. 2 numaralı reaktör 1989 Aralık ayında, 1 numaralı reaktör ise 1990 Mart ayında kapatıldı.
Hunterston B santralinin üretimine ise 1968 yılında başlandı ve Hunterston 3 ve 4 numaralı reaktörler 1976 Şubat ve 1977 Mart aylarında üretime başladı.
Bu iki reaktör üretimi sürdürdükleri periyotta 1,8 milyon meskenin elektriğini sağladı.
490 MW kapasiteli ileri doğal gaz soğutmalı (AGR) 3. reaktör 26 Kasım 2021 günü kapandı.
Birebir kapatisedeki Hunterston 4. reaktörü ise Cuma günü şalterlerini indiridi.
Türkiye’nin 2050’ye kadar ‘karbonsuz ekonomiye’ geçmesi mümkün
İskoçya’nın Kuzey Ayrshire bölgesindeki Hunterston B güç santralinin hala çalışan son ünitesi olan 4 numaralı reaktörü de Cuma günü öğlen saatlerinde şalteri indirdi.
EDF Energy şirketine ilişkin santral kapanıştan daha sonra üç yıllık bir yakıt boşaltma süreci yaşayacak.
Bu tamamlanınca tesis, Nükleer İşletmelerin Kapatılması Kurumu’na devredilecek.
Yakıt boşaltma sürecinde, Hunterston B santralinin 480 kişilik işçisi dörtte bir oranında azaltılacak.
Ancak şirket bu 125 işçinin emekli olmayı ya da öteki tesislerden birinde çalışmayı seçebileceklerini söylemiş oldu.
Santralin müdürü Paul Forrest “Başlangıçta Hunterston B’nin 25 yıl çalıştırılacağı öngörülmüştü ama tesise yapılan yatırımlar ve burada çalışanlar yardımıyla bu süreyi inançlı bir biçimde 46 yıla kadar uzattık. Bu inanılmaz bir muvaffakiyettir ve burada çalışan herkes santralin muvaffakiyetinden gurur duyuyor” dedi.
Kılcal çatlaklar ne kadar tehlikeli?
Hunterston nükleer santralinin 2023 yılında kapatılması öngörülmüştü fakat reaktörün iç duvarındaki kılcal çatlaklar niçiniyle ömrünü daha evvel tamamlamasına karar verildi.
Çatlaklar birinci vakit içinderda 2014 yılında reaktörün ısıya güçlü iki grafitli tuğlasında görüldü.
Reuters Reaktörlerin çekirdeğindeki ateşe güçlü tuğlalardaki kılcal çatlaklar Hunterston B’nin ömrünü kısalttı
2018 yılına gelindiğinde 350 adet grafitli tuğlada çatlaklar vardı fakat Nükleer İşletme Kuralları Dairesi çabucak sonrasında fazlaca daha fazla sayıda tuğlada çatlakla üretimi sürdürme müsaadesi verdi.
Santralin iki reaktörünün her birinin çekirdekleri 3 bini aşkın grafitli tuğladan oluşuyor. Bunlar nükleer yakıt için dikey kanallar oluşturuyorlar ve yakıt çubuklarının içeri ve dışarı girip çıkışını denetim ediyorlar.
Kaygılandırıcı olan hayli sayıda kılcal çatlağın, bölgede ender görülse de bir yer sarsıntısı ihtimalinde reaktörün çekirdeğinin yapılan bütünlüğünü etkilemesi ve acil bir durumda reaktörün kapatılmasını engellemesi ihtimaliydi.
- Avrupa Kurulu, yeni nükleer güç ve doğalgaz santrallerinin ‘yeşil yatırım’ olarak sınıflandırılmasını önerdi
- Fukuşima felaketi: Nükleer santralde 10 yıl evvel neler oldu?
- Güç krizi: 1970’lerde görülenden farkı ne?
Öte yandan santralin son reaktörünün de kapatılması kısa vadede fosil yakıtlara yahut güç ithalatına gereksinimi artırabilir ancak İskoçya sularında rüzgar gücü kapasitesini artırmak için başlatılan ihale süreci hala devam ediyor.
İskoçya hükümeti uzun müddettir yeni nükleer güç santralleri inşasına karşı çıkıyor.
Hunterston kapatıldıktan daha sonra İskoçya’da kalan son nükleer santral Doğu Lothian bölgesindeki Torness tesisleri olacak.
Burada ve İngiltere’deki misal tesislerin reaktörlerinde de benzeri güvenlik sıkıntılarının büyümesi beklenebilir.
Aralık ayında EDF Güç Torness’deki santralin de bu sorun yüzünden 2028’de, planlanandan iki yıl evvel kapatılacağını deklare etti.
Nükleer gücün geleceği konusunda emekçi, patron ve çevreciler, İskoçya hükümeti ne diyor?
Santrallerde çalışanların örgütlü olduğu GMB sendikası (Genel İş) sözcüsü Louise Gilmour, bunun İskoçya’daki nükleer güç dalında sonun başlangıcı olmaması gerektiğini savundu. Nükleer santrallerin karbon salımı fazlaca düşük sürdürülebilir bir güç kesimi olduğunu ve biroldukca beşere iş imkanı açığını söylemiş oldu.
Nükleer Güç Patron Birliği lideri Tom Greatrex de “Son güç krizinin de gösterdiği üzere nükleer güç olmadan muhtaçlığımız olan elekriğin fiyatı daha yüksek, etrafa saldığı kirlilik daha fazla ve bizi ithal fosil yakıtlara muhtaç bırakıyor. İşte bu yüzden bir daha muteber, inançlı ve pak eneri için yeni nükleer tesislere gereksinimimiz var” dedi.
Doğayı müdafaa emelli milletlerarası kuruluş Dünya Tabiat Fonu’nun İskoçya masasından Lang Banks ise gelişmeyi sevinçle karşıladı ve “Şükür ki İskoçya yenilenebilir güç kapasitesini dev boyutlarda artırdı. Bu da giderek daha güvenilmez hale gelen nükleer santrallerden gelecek güce artık muhtaçlığımız olmadığı manasına geliyor” diye konuştu.
Banks “Hunterston santralinin radyoaktif mirasını temizlemeye yönelik değerli ve tehlikeli süreç artık başlarken, İskoçya da daha hayli pak ve yenilenebilir güç planlarını devreye sokmalıdır” diye sürdürdü.
İskoçya hükümetinin bir sözcüsü de Hunterston santralinin 40’ı aşkın yıl İskoçya’nın güç muhtaçlığını karşılamakta kıymetli rol oynadığını kaydettikten daha sonra “Ne var ki (İskoçya hükümeti olarak) İskoçya’da mevcut teknolojilerle yeni nükleer santraller inşasına açık ve net bir biçimde karşı çıkmayı sürdürüyoruz” dedi.
Sözcü “yenilenebilir güç, depolama, hidrojen ve karbon yakalama 2045 yılında karbon salımlarını sıfırlama maksadına ulaşmak için en tesirli yol ve sanayi, ısınma ve ulaştırmada karbonsuzlaştırma amacımıza ulaşacağız. Bu dönüştürme sürecinin ekonomik ve toplumsal fırsatlarını kaçırmamak için planlamanın kritik ehemmiyet taşıdığını biliyoruz” dedi.
Hunterston nükleer santralinin tarihi
Daha evvel kapatılan Hunterston A nükleer tesisi iki adet 180MW kapasiteli Magnox reaktörden oluşuyordu.
Bu tesis 1964 yılında üretime başlamıştı. 2 numaralı reaktör 1989 Aralık ayında, 1 numaralı reaktör ise 1990 Mart ayında kapatıldı.
Hunterston B santralinin üretimine ise 1968 yılında başlandı ve Hunterston 3 ve 4 numaralı reaktörler 1976 Şubat ve 1977 Mart aylarında üretime başladı.
Bu iki reaktör üretimi sürdürdükleri periyotta 1,8 milyon meskenin elektriğini sağladı.
490 MW kapasiteli ileri doğal gaz soğutmalı (AGR) 3. reaktör 26 Kasım 2021 günü kapandı.
Birebir kapatisedeki Hunterston 4. reaktörü ise Cuma günü şalterlerini indiridi.
Türkiye’nin 2050’ye kadar ‘karbonsuz ekonomiye’ geçmesi mümkün