İsrail ve Filistinliler içinde yaşananlar, anti-semitizmi ve İngiltere’de yaşayan Musevileri nasıl etkiliyor?

UyduYayini

Global Mod
Global Mod
Yahudi kuruluşları, Mayıs ayında İsrail ile Filistinliler içinde 11 gün devam eden çatışmalı devir daha sonrasında İngiltere’de anti-semitik (Yahudi düşmanı) taarruz ve taciz olaylarında rekor bir artış yaşandığını bildiriyor.

Mayıs ayında Londra’nın kuzeyindeki bir sinagogda bir gece yarısı konuşması yapmaya hazırlanan haham Nicky Liss huzursuzdu.

13 yıllık hahamdı ve konuşma yapmaya alışkındı. Musevilerin 16 Mayıs’daki Şavut bayramının başlangıcı ötürüsıyla yapacağı bu konuşmanın da farklı olması için bir sebep yoktu.

Lakin o öğlenden daha sonra bir şeylerin tırmanışa geçtiğini söylüyor.

Evvel düzgün dostu olan haham Rafi Goodwin’in Chigwell’deki sinagogunun önünde atağa uğradığını duymuştu. Başına tuğlayla vurulduğu sav ediliyordu.

Taarruzun zanlısı olan ve Kasım ayında mahkemeye çıkarılacak olan iki kişi darp, gasp ve dini münasebetlerle ziyan verme suçlamalarını reddediyordu.

bir daha birebir gün öğlenden daha sonra Filistin bayrakları taşıyan bir araç konvoyundan bir kişinin, Londra’da Musevilerin ağır olarak yaşadığı St John’s Wood semtinden geçerken megafonla anti-semitik kelamlar haykırdığı söyleniyordu. Bu olayla ilgili olarak da dört kişi gözaltına alınmış ve Temmuz ortasına kadar kefaletle hür bırakılmışlardı.

İzleyen saatlerde haham Liss’e kaygılı telefonlar ve iletiler geldi. Cemaat mensuplarından kimileri Londra’nın kuzeyindeki ortamın o akşam “fazlaca tehlikeli” hale gelebileceğinden kaygılanıyordu.

Güç bir ikilem ve güvenlik kaygısı

Ortodoks Museviler (koyu dindar) Şabat yani Cumartesi günleri ile dini bayramlarda otomobil kullanmıyor. O niçinle haham Liss konutundan Hampstead Garden’daki sinagoguna, 25 dakikalık yolu yürümeyi düşünmüştü.

Lakin o gün yaşananlar yüzünden sıkıntı bir ikilemle karşı karşıya kalmıştı. Gece o konuşmayı yapmalı mıydı? İngiltere’deki Sinagoglar Birliği’nin hahamlar kurulu lideri olarak telaşlı meslektaşlarına ne önermeliydi?

Anti-semitik olayları izleyip raporlayan ve güvenlik dayanağı sağlayan Toplum Güvenlik Vakfı (CST) ismindeki Yahudi kuruluşundan görüş istedi.

CST hahamlara ayinlerin planlandığı üzere yapılmasını fakat tedbirler alınması, nöbetçiler konulması ve uyanık olunmasını tavsiye etti.

Haham Liss, BBC’ye ömründe birinci sefer fiziki akın tehdidini hissettiğini söylemiş oldu.

“2021 yılında sokağa çıkarak yürüyerek sinagoga gitmenin inançlı olup olmadığını düşündüğüme inanamıyorum. Bu epeyce telaş verici bir şeydi” diyor.

Yahudi kuruluşu CST’nin tespitleri

Musevilerin güvenliğiyle ilgili gelişmeleri izleyen Toplum Güvenlik Vakfı İsrail ile Filistinliler içinde geçen ay yaşanan şiddetle bir arada, Birleşik Krallık’taki Yahudi düşmanı-ırkçı atakların sayısında rekor bir artış olduğunu söylüyor.

8 Mayıs ile 7 Haziran içinde kuruluşa 460 hadise bildirilmiş. CST bunun, İngiltere’deki anti-semitik hücum ve taciz hadiselerinin kayıtlarını tutmaya başladıkları 1984 yılından bu yana, bir ay ortasında görülen en yüksek sayı olduğuna dikkat çekiyor.

Bu olayların 144’ü sanal ortamda, 316’sı ise gerçek ortamlarda meydana gelmiş. halbuki bundan evvelki ay bu sayı toplam 119.

17 Mayıs günü İngiltere hükümetinin Cemaatler’den sorumlu bakanı Robert Jenrick, Avam Kamarası’nda son senelerda bilhassa de de toplumsal medyada yaşanan Yahudi düşmanlığı olaylarında tasa verici bir artış olduğunu söylemiş oldu.

Londra, Manchester, Hertfordshire Emniyet Müdürlükleri Mayıs ayı ortasında kendilerine yapılan anti-semitik taarruz ve taciz müracaatları konusunda bilgilerinin hazır olmadığını söylemiş olduler.

Manchester Büyükşehir Emniyet Müdürü Paul Coburn geçen ay BBC’ye “Orta Doğu’da yaşanan son gerginliklerden daha sonra” güvenlik bakılırsavlilerinin “belli cemaatlerin mensuplarına yönelen nefret hatalarında artış” gözlemlediğini, lakin polisin Kırçiçeği Operasyonu ismini verdiği kuvvetli cevapla birlikte bu artışın durduğunu söylemişti.

Yahudi toplumunun güvenlik kuruluşu CST’nin siyaset sorumlusu Dave Rich 8 Mayıs-7 Haziran içinde bildirilen 460 olaydan 416’sında “kullanılan lisan ya da diğer bir yolla” İsrail’e atıfta bulunulduğunu, hadiselerin epey büyük bir kısmının kelamlı sataşma olduğunu, bakılırsace daha az hadisede ise şiddete başvurulduğunu söylüyor.

Rich” Ne vakit İsrail bir savaş ortasında olsa, 2014, 2009, 2006 başta olmak üzere, her seferinde bu cins olayların rekor seviyeye çıktığını gördük. Her seferinde bundan evvelkinden daha fazla oluyor” diye konuştu.

Son vakit içinderda, araç konvoylarıyla Yahudi toplumunun ağır olarak yerleştiği mahallelerde dolaşma olaylarının arttığını, bu cins olayların okul çağındaki çocuklar, öğrenciler ve üniversite öğrencilerini hayli daha fazla etkilediğini söylemiş oldu.

Müslümanlara yönelik taciz ve hücumlarda da artış var

İsrail ve Filistinliler içinde yaşanan uyuşmazlıklar yalnızca Birleşik Krallık içerisinde yaşayan Musevileri etkilemediği üzere, azınlıkları gaye kılan tek memleketler arası kriz de değil.

Covid-19 salgınının başlarında Doğu ve Güney Asyalıları gaye alan ataklar olsun, birtakım terör taarruzları daha sonrasında Müslümanlara yönelen İslam düşmanı taarruzlar olsun, milletlerarası olayların İngiltere’de yaşayan kolay insanların hayatlarında yarattığı gerçek tehlikeler içinde.

Müslümanlara yönelik nefret akınlarını ve tacizi izleyen Tell Mama UK (Annene Anlat) isimli kuruluş da İsrail ve Filistinliler içinde yaşanan son olaylardan daha sonra internet üzerinden ya da gerçek hayatta yaşanan fazlaca sayıda hadise bildirildiğini söylüyor.

Bu kuruluş 8 Mayıs ile 31 Mayıs içinde bundan evvelki aya bakılırsa 59 artışla 131 hadise bildirildiğini deklare etti. Bunlardan 93’ünün direkt Orta Doğu’daki olaylarla temaslı olduğunu kaydetti.

Tell Mama UK örgütünün lideri Iman Atta, bildirilen olayların birçoklarının “taciz” biçiminde yaşandığını kimilerinde ise tehditkar davranışlar ve direkt atakların kelam konusu olduğunu belirtiyor.

Atta “Bölgedeki siyasi çatışma hisleri alevlendiriyor olabiliri ancak Müslüman ya da Yahudi düşmanı telaffuzlara yer yok. Bu cins davranışların burada İngiltere’de yaşayan Müslüman ve Yahudi toplumları içindeki toplumsal bütünleşmeyi tehdit etmesi bizi kaygılandırıyor” diyor.

Tek tek Museviler nasıl deneyimliyor?

İngiltere’deki Yahudi Öğrenci Birliği 8 Mayıs ile 15 Haziran içinde üniversite yerleşkelerinde yaklaşık 50 anti-semitik olay yaşandığını bildiriyor.

Londra Üniversitesi Yahudi Öğrenci Birliği lider yardımcısı Rebecca Lyons Yahudi ve İsrail öğrenci birliklerinin toplumsal medya hesaplarına “ölüm ve fizikî şiddet tehdidi” içeren iletiler yollandığını söylüyor.

Rebecca Lyons Rebecca Lyons

21 yaşındaki Rebecca, başta internetten gelen tehdit ve yorumların, gerçeğe dönüşebileceğinden korktuğunu ve bir “Britanya Musevisi olarak kimliğinin yok sayıldığı” hissine kapıldığını anlattı.

“Ben Londra’da doğdum ve burada büyüdüm. Akademik hayatta başarılı olabilmek için hayli çalıştım lakin kendi üniversitemde nasıl açıkça istenmediğimi fark etmiş oldum” diyen Rebecca Lyons, o haftaların “yoğun ve kana susamış anısının” zihnine kazındığını ve Londra’daki geleceği hakkındaki tereddütlerini artırdığını da ekliyor.

Londra’dan 26 yaşındaki doktora öğrencisi Jonny Eintracht ise anti-semitizmin sürekli kimi alanlarda olacağını bununla baş etmenin en düzgün yolunun kendi bedellerine bağlı kalmak olduğunu söylüyor.

“İnsanlar bana, arkadaşlarım ya da aileme bakıp ‘Yahudiler hakkındaki fikirlerimde yanılmışım’ ya da ‘İşte ileride örnek almak istediğim bir insan’ diyebiliyorsa, işte anti-semitizmle çabanın en düzgün yolu bence bu.”

Üç yıl evvel Avustralya’dan Londra’ya geldiğinden beri, dindar Yahudi adamlarınin kullandığı takkeyi takan Jonny bu yüzden hiçbir biçimde kendisini tehlikede ya da davranışını değiştirmek zorunda hissetmediğini anlatıyor. Sokakta anti-semitik kelamlı tacize uğradığında bile.

Bu süreçte Yahudi olmayan dostlarından da takviye gördüğünü anlatan Jonny “Bu bana gelecek için umut veriyor” diyor.

Jenny Tamari Jenny Tamari

Kuzey-batı Londra’da yaşayan üç çocuk annesi Jenny Tamari ise ülkede yaşayan Musevilerin tehdit altında olduğunu hissediyor ve bu ülkede kalıp kalmamayı değerlendirdiğini söylüyor.

Eski pazarlama uzmanı Tamari, Orta Doğu’da tansiyon her alevlendiğinde “insanların tehditlerini, Yahudi nefretini söz etmekte ne kadar ileri gidebileceklerini gördüğünü” söylüyor.

Kuzey Londra’da dolaşan araba konvoyunun yaygın bir biçimde paylaşılan görüntüsü kaydını izledikten daha sonra çocukları görmesin diye mutfağa kaçıp ağladığını anlatıyor.

40 yaşındaki Jenny son olayların ailesinin güvenliği konusundaki telaşlarını artırdığını, oğluna bir arkadaşının konutuna Şabat yemeğine giderken takkesini takmamasını dediğini anlatıyor.

“Kendimden utandım. Oğluma üzüldüm. Benim büyükbabam Viyana’dan geldi. Holokost’tan kaçtı ve Yahudi olduğunu gizlemeden yaşayabileceği bir ülke olan İngiltere’ye geldi” diye ekliyor.

Jenny yakınlarda başlatmış olduğu Kentteki Yahudi isimli podcast yayınıyla cemaate cüret ve ilham vermeye onların topluma olumlu katkılarından bahsetmeye çalıştığını da anlatıyor.

‘Yahudi olmayanlardan büyük takviye gördük’

Essex’teki Chigwell ve Hainault sinagogunun lideri Lindsay Shure, haham Goodwin’e yönelen fizikî taarruzun güzel gelişmelere vesile olmasının mümkün olduğuna inanıyor.

70 yaşındaki Lindsay, Chigwell’de sinagogun bulunduğu mahallede yaşayanlar ve Yahudi toplumunun geçmişte hiçbir vakit yakın alaka ortasında olmadığını anlatıyor fakat taarruzdan daha sonra etraftan gördükleri dayanağı “inanılmaz” diye niteliyor.

olaydan daha sonra beşerler sinagogun önüne çiçekler ve geçmiş olsun dileklerini yazdıkları kartlar bırakmış ve toplumsal medyadan epey hoş bildiriler yollamışlar. Bildirilerden birinde “Sizin cemaatiniz bizim cemaatimiz” yazıyor.

Lindsay bu büyük takviyenin, nefret gösterenlerin sadece çok uçlarda beşerler olduğunu bir kere daha gösterdiğini düşünüyor. İnsanların genel olarak hayli dayanışmacı olduğunu ve herkese kişi olarak özelliklerine bakılırsa davrandıklarını söylüyor.

Mahallede yapacakları bir görüşmede yakında Yahudi toplumunun bölgeye ne katkıları olabileceğini de konuşacaklarını, yıl sonuna kadar bir yaşlı bakım konutuna katkıda bulunabileceklerini anlatıyor.

“Eğer yakınlaşırsak, insanları birer birey olarak daha uygun anlarız. Bunun epeyce daha değerli ve kalıcı bir şeylerin temelini atmasını umuyorum” diyor.
 
Üst