Kanserde genetiğin yeri

sagliksal

Aktif Üye
Genetik yapı: Bir insanın sıhhati, görünümü, kişiliği ve yetenekleri, genetik yapısı ve içerisinde yer aldığı etrafının etkileşimi ile belirlenir. Genler ailemizden bize geçen özellikleri taşıyan, ve kromozomlar üzerine yerleşmiş, DNA dizininden oluşan en küçük yapı taşlarıdır. Kişinin genleri onun potansiyelini oluşturmakta, etrafı ise bu potansiyeli sınırlamada yahut ortaya çıkarmada yardımcı olmaktadır. Örneğin birtakım ilaçların kullanması, enfeksiyonlar, beslenme bozukluğu ve kanser kişinin genetik potansiyeline göre farklı sonuçlar ortaya çıkarır. Ayrıyeten aile bireyleri içinde bir bireyde genetik hastalıklardan birisinin ortaya çıkarılması, ailenin öteki fertleri için risk getirebilir, bu niçinle kan bağı olan bireylerde tarama yapılaması gerekir.

Kanserde Genetik: Kanserde genetik alt yapı yüzde on civarında sorumludur, oldukcalu faktörlere bağlı (genetik ve çevresel faktörlerin karşılıklı etkileşimi kararı) olduğunu bilinmektedir. Bilhassa yaşlanma, doğal ortamlardan uzaklaşma, doğal besinler tüketmeme, genetiği değiştirilmiş besinlerin fazla tüketilmesi, fazla alkol tüketilmesi, sigara ,elektro manyetik ortamlar, omurdaki kıymetli travmalar ve gerilim etkilemektedir.

Kanserle Bağlantılı Genler:

Tümör baskılayıcı genler:
Bunlar hami genlerdir. Bedenin güzel ustalarıdır, hasarlanan yeri çabucak tamir ederler. Bu genler olağanda hücre bölünme suratını sonlar, hasarlı DNA’yı tamir eder ve hücre mevtini denetim eder. Bu genler mutasyona uğradığında hücreler büyümeye devam eder ve sonunda tümör oluşur. BRCA1, BRCA2(meme kanseri), ve p53’ü genlerini içeren 30’a yakın tümör baskılayıcı gen tanımlanmıştır. Tüm kanser olaylarının yaklaşık % 50’sinde p53 geni ya yoktur ya da hasarlıdır. Bu kıymetli genin kesinlikle baktırılması gerekir.

Onkogenler: Sağlıklı hücreyi, kanseröz hücreye dönüştüren genlerdir. Bunlar da bedenimizin makûs ustalarıdır. HER2/neu (meme kanseri) ve ras, en yaygın iki onkogendir.

DNA Tamir Genleri: DNA’nın çoğalması esnasında oluşan kusurları tamir eder. Tamir edilmeyen yanılgılar, mutasyona niye olur ve sonunda kanser gelişir.

Çeşitli genlerdeki mutasyonlar kararına kanser gelişir, fakat kanserlerin pek birden fazla makul bir tip genle bağlı değildir.

Günümüzde; göğüs, over, kolon ve uterus kanserlerinin %10 unun bilinen genetik mutasyonlardan kaynaklandığı saptanmıştır. Makul genler, başka genler yahut çevresel faktörlerle Göğüs, yumurtalık (over), kalın barsak (kolon) ve öteki ender kanserlerde uygulanabilir 900′ den çok genetik test vardır.

Kanserde genetik testler: Genetik testlerin birçok, hayatın rastgele bir devrinde kanser gelişme mümkünlüğünün kestirim edilmesine yardımcıdır. Şahısta % 100 kanser gelişeceğini belirten hiç bir genetik test bilinmemektedir, fakat bu testler toplumun geri kalanına oranla kanser gelişme riski daha yüksek olan bireyleri işaret edebilir. Kanserle alakalı olan genlerin hepsi kansere yol açacaktır diyemeyiz; mesela göğüs kanseri gelişme riski genine sahip bayanların % 75′ i sağlıklı kalırken; yalnızca % 25′ inde göğüs kanseri ortaya çıkmaktadır.

Aile üyelerinde genç yaşta kanser teşhis edilen birey olanlarda, üç yahut daha fazla jenerasyonda birebir tip kanser hikayesi bulunanlarda, anne yahut baba tarafınca üçten çok kanser olgusu bulunan şahıslarda ve aile bireylerinden birinde iki yahut daha fazla farklı tip kanser bulunan bireylerde kanser gelişme riski yüksektir.

ASCO (Amerikan Klinik Onkoloji Derneği); aile hikayesinde yahut şahsi hikayesinde genetik kanser kuşkusu bulunanlarda, genetik durumu gereğince yorumlanarak, genetik testlerin teşhis ve tedaviye yardımcı olacağı olaylarda genetik testlerin yapılmasını önermektedir.

Genetik Testler:

Kolon kanseri (APC Geni-Dizi Analizi)

Göğüs kanseri (BRCA1 ve BRCA2 MLPA)

Göğüs kanseri (BRCA1, BRCA2, p53 Tüm Gen-Dizi )

Malign Melanoma (P16 Tüm Gen-Dizi Analizi)

Tüm Kanserler (P53 Geni-Dizi Analizi)

Kolorektal Kanser, PapillarTiroid Kanseri (BRAF)

Kolorektal , Akciğer, Pankreas Kanseri (KRAS) Kronik MyeloidLökemia (ABL1)

Kolorektal, Akciğer NSCLC, Göğüs Kanseri (EGFR)

Familyal Medüller Troid Kanseri (FMTC) RET (Ekzon 10-11-13-14-15 ve 16)

Multiple Endok NeoplaziTip2 (MEN2A ve MEN2B),

Aile Non-Polipo Kol Kan (MLH1,MSH2,MSH6,PMS2)

Mesane ve serviks Kanseri –( FGFR3 Geni-Dizi)

Gastrointestinal Kanser (C-KIT :9,11,13,17 Ekz)

JAK2 Geni (V617F mutasyonu)

Genetik danışmanlık: Genetik testler, kanser sebebini, gelecekte kanser gelişme riskinin olup olmadığını ve/veya kanserin çocuğunuza geçip geçmeyeceğini anlamaya yardımcı olacaktır.Bu testleri yaptırmak, aile bireyleri ve hekiminizle yapacağınız işbirliğiyle alınmış şahsi karara bağlıdır.

Bu testleri yaptırmakla, kanser gelişme riski yüksekse daha sık tarama testlerinden geçmek, aşikâr risk faktörlerinden kaçınmak, ömür biçiminizi değiştirmek yoluyla kanser gelişim riskini azaltmak, gözetici medikal tedavi alma talihini artıracaktır.

Ailede birden çok bireyde genetik mutasyonla geçen kanser hikayesi var ve genetik tarama testi negatif ise; bu durum kişiyi rahatlatacaktır.

Esirgeyici hekimlik açısından kanser genetik testleri ve genetik danışmanlık pek değerlidir. Toplumsal Güvenlik Kurumunun test bedellerini karşılaması gerekir. Birey kanser olduğunda ailenin harcamalarını bir kenara bırakırsak, hastanın medikal tedavisi, cerrahi ve ışın tedavilerine Toplumsal Güvenlik Kurumu epeyce para ödemektedir.

Gözetici hekimliğe harcanan para tedavi edici hekimliğe harcanan para yüz ünitedir. Örneğin kanser de bir kanser genetik testi bir ünite ise, kanserin tedavisine ödenen para yüz ünitedir. Kişinin yaşadığı travmayı, manevi çöküntüyü, ailesinin çektiklerini, iş gücü kayıplarını para ile ölçmek mümkün değildir.

Kaynak: .
 
Üst