Geçen ay Fransa’dan şişme bota binerek İngiltere’ye ulaşmaya çalışan 31 göçmenin 29’unun Manş Denizi’nde boğulması, iki ülke içindeki denizde meydana gelen en yüksek sayıdaki can kaybı olmuştu. BBC, hayatta kalan iki göçmenin tabirlerini, cep telefonlarından gönderilen bildirileri, denizde izlenen rotayı ve acil servis vazifelilerinin kayıtlarını inceleyerek o gece şişme bottaki 31 kişinin neler yaşadığını ortaya koydu.
Bu, 46 yaşındaki Kazhal Rızgar’ın üç çocuğuyla bir arada bota binmedilk evvelki son fotoğrafı. Irak Kürdistanı, İran, Afganistan, Mısır ve Somalili 31 yolcusuyla şişme bot Fransa ile İngiltere içindeki Manş Denizi’ne açıldı. Birkaç saat daha sonra yalnızca iki kişi hayatta kalmıştı. Pekala o gece neler yaşandı?
23 Kasım, Salı
Gün batarken 22 yaşındaki Hadiya Rzgar Hüseyin, 7 yaşındaki kız kardeşi Hasti ve 16 yaşındaki Mubin, 46 yaşındaki anneleri Kazhal ile eşyalarını toplamışlardı. Haftalardır Grande-Synthe’deki derme çatma kampta kalıyorlardı.
Abdul Saboor (The Times) Kazhal Rızgar
Yorgunlardı, korkuyorlardı. Fransız polisi, kamptaki çadırlarını ellerinden almış, onları yerlerinden etmişti. İngiltere’deki akrabalarının yanına ulaşmaya çalışıyorlardı.
Bunun için Manş Denizi’ndeki tehlikeli seyahati göze almaları, ucuz şişme botlarla onları karşı kıyıya geçirecek insan kaçakçılarına para ödemeleri gerekmişti.
Burası gemi trafiğinin ağır olduğu, yüksek akıntılı ve buz üzere suyu olan bir denizdi.
Abdul Saboor (The Times) Hasti ve ağabeyi Mubin
İkram ve ailesi daha evvel üç defa bu denizi geçmeyi denemiş, birinde polis onları geri çevirmiş, birinde yakıtları bitmiş, sonuncu denemede ise botun motoru bozulmuştu.
Armağan’ın tabip olma hayali onları bu seyahate itmişti. Irak Kürdistan’ında yaşayan babası Rizgar Hüseyin Muhammed, “Kim güzel bir ömür istemez ki?” diye soruyor.
BBC
Fransa, saat 18.00
İnsan kaçakçıları aileyi bota binecekleri yere götürdü ve Dunkirk ile Calais içindeki Loon-Plage kıyısında bekleyen en az 27 yolcuya katıldılar.
BBC bu yolcuların 20’sinin Irak Kürdistanı’ndan olduğunu belirledi.
BBC Armağan, Hasti, Mubin ve Kazhal
19 yaşındaki Rezhwan Yasin Hasan, 20 yaşındaki Zanyar Mustafa Mina ve 21 yaşındaki Muhammed Kadir Aulla da ortak kullandıkları telefondan Whatsapp iletisi göndermiş, Rezhwan, “Sevgili babacığım, hududa gideceğim. Bana talih lisana, beş-on saat daha sonra İngiltere’de olurum, seni arayacağım” diye yazmıştı.
Birebir biçimde öteki yolcular da ailelerine sesli ya da yazılı iletiler gönderiyordu.
BBC Rezhwan, Muhammed Kadir, Zanyar
Saat 20.00
İkram de bu seyahat için gereken 42 bin doları elde etmek için konutlarını satan ve borçlanan babasına şu iletisi gönderdi: “Baba, beş dakika ortasında yola çıkıyoruz. Herkes bota biniyor. Biz de biniyoruz artık.”
İngiltere’deki nişanlısının yanına gitmeye çalışan 24 yaşındaki Iraklı Kürt “Baran” Meryem Nuri Muhammed ile 32 yaşındaki arkadaşı Mabad Ahmed Ali de bota binenler içindeydı.
Saat 22.00
Botun harekete geçmesi için havanın açık, denizin dalgasız olması ve polis devriyelerinin etrafta görülmemesi gerekir. Lakin denizdeki asıl tehlike rüzgardan fazla buz üzere hava ve dondurucu sudur.
Kıyıda gömülü şişme botlar çıkarılır. O gece en az altı bot yola çıkacaktır. Armağan ve öbürleri 10 metre uzunluğundaki motorlu şişme bota binecektir. en çok 20 kişi taşıma kapasitesi olan ve ikinci el 531 dolara alınabilecek bu bota en az 31 yetişkin ve çocuk bindirilmiştir.
Saat 22.50
Bot denize açıldıktan daha sonra Paştiwan Whatsapp üzerinden son sesli iletisini gönderir: “Nasılsın kardeş? Kardeşin ve başkalarıyla beraberyiz. Denize açıldık ve yeterliyiz. Yakında sağ salim ulaşacağız inşallah.”
Kapasitesinden çok yolcusuyla bot yavaş ilerlemektedir. Dalgalar çoğaldıkça yolcular birbirine ve botun kenarlarına tutunur.
Bir saat daha sonra öbür bir botla tıpkı seyahati yapacak olanlar “denizin dalgalı, havanın fırtınalı” olduğunu söylüyordu. Sırılsıklam olmuşlar, soğuktan donmuşlardı. Kimilerini deniz tutmuştu. Fransa kıyısına geri dönmüşlerdi.
24 Kasım Çarşamba
Saat 01.30
Armağan’ın bulunduğu bot tam Manş Denizi’nin ortasına ulaştığında hava kaçırmaya ve su almaya başlamıştı.
Bottan kurtulan iki bireyden biri olan 21 yaşındaki Iraklı Kürt Muhammed Şekha Ahmed, hadiseden daha sonra Kürt televizyonuna o anları şöyleki anlatıyordu.
“Bazıları bota hava pompalamaya, kimileri da bottaki suyu boşaltmaya çalışıyordu.”
Meryem de İngiltere’deki nişanlısı Karzan’a Snapchat’ten bildiri gönderiyor, bir yandan durumu anlatırken bir yandan şakalaşıyor, nişanlısını korkutmamaya çalışıyor, yetkililerin onları kurtaracaklarını yazıyordu.
Yolcular uzakta gördükleri bir gemiye işaret gönderip yardım isteme konusunu ortalarında tartışmış lakin İngiltere’ye yanlışsız yola devam etme sonucu almışlardı.
Botun motoru susmuş, yolcular Manş Denizi’nin akıntısına terk edilmişti. Dalgalar botu dövüyordu.
hadiseden kurtulan ikinci kişi 28 yaşındaki Muhammed İsa Ömer, o anları BBC’ye anlatırken “30 dakika ortasında botun tamamı suya battı” diyordu.
Yolcular buz üzere suya gömülmemeye ve havası inmiş bota ve birbirine tutunarak kümeden ayrılmamaya çalışıyordu.
Fransa kıyılarından en az 30 km uzaklaşmışlar, ki ülkenin deniz sonuna yaklaşmışlardı.
Armağan’ın 16 yaşındaki erkek kardeşi Mubin bu sırada İngiliz ve Fransız yetkililerine telefonla ulaşmaya çalışıyordu.
Meryem’in Snapchat’taki yazışması da tam o anda kesilmişti.
Saat 03.42
Kümeden en az iki kişi İngiliz yetkililere ulaşmayı başardı. Onlara yerleri soruldu ve telefonlarının ışığını açık tutmaları istendi. Lakin olaydan sağ kurtulan iki şahit, bunları yapamadan telefonların suya gömüldüğünü anlatıyor.
Bu sıralar Şakir Ali Pirot da ailesine sesli bir bildiri göndermişti:
“Hala İngiltere ile Fransa içindeki denizdeyiz. Biz kim kurtarmaya gelecek bilmiyoruz. Benden haber almazsanız İngiltere’deyimdir. Bu telefonu atmış olacağım. Fransa sularında isek size yanıt veririm.”
İnsan kaçakçıları, kendi kimliklerini bilinmeyen tutmak ve sığınma müracaatlarında mahzur çıkmasını önlemek için, göçmenlerden telefonlarını atmalarını istiyordu.
Şakir’in sesli bildirisi bottan gelen son bildiri olmuştu. BBC araştırması, telefonun 04.14’e kadar açık olduğunu gösteriyordu. Ancak öbür ileti göndermemişti Shakar.
Botun tamamı suya battığı için yolcular buz üzere suda titriyordu. Beden ısıları süratle düştüğü için hipotermi baş göstermişti.
Muhammed İsa Ömer, “İnsanlar gözlerimin önünde öldü” diye anlatıyor. Kendisi ise yakındaki bir deniz aracına kadar yüzmeyi başarmıştı.
Saat 09.00
İkinci göçmen teknesi Armağan ve ailesi ile başkalarını taşıyan teknenin bulunduğu noktaya ulaşmış, suda yüzen cesetleri görmüşlerdi. O teknenin yolcuları, yardım için Fransız yetkilileri aradılar.
Bir yolcu şu biçimde anlatıyordu: “Bazı cesetler can yelekli, kimileri yeleksizdi. Kalitesiz can yelekleriydi bunlar da. Şoka girdiğim için yüzlerini bakılırsamedim, ancak belirli bir süre suda kaldıktan daha sonra ölmüşe benziyorlardı. Botları battıktan iki saat daha sonra üzere.”
Bu teknenin yolcuları İngiltere’ye ulaşmayı başarmıştı.
Saat 13.58 Yardım daveti
Armağan’ın kümesi suya düşeli yaklaşık 12 saat olmuştu.
Saint Jacques II teknesindeki 37 yaşındaki Fransız balıkçı Karl Maquinghen ve grubu 15 ceset görmüştü.
“Midemiz bulandı. 20 yıldır balıkçılık yapıyorum… birinci defa bu biçimde bir şey gördüm. Daha evvel boş şişme botlar görmüştük fakat ceset hiç görmedik” diye anlatıyor BBC’ye.
Karl, can yeleği olanların bunları yanlışsız giymemiş olduklarını bu yüzden de başlarını suda tutmalarının güç olduğunu söylüyor.
Karl ve grubunun yardım davetine 5 km uzaktaki Fransız donanma gemisi FS Flamant karşılık veriyor.
BBC
Kurtarma çalışması
Saat 14.27
Yarım saat daha sonra FS Flamant’a İngiliz kıyı müdafaa helikopteri de katılıyor. Helikopter, 15 cesedin olduğu noktadan birkaç km uzakta öbür karaltılar görüyor.
Saat 15.45
İki Fransız kıyı müdafaa gemisi bu noktaya gidiyor. Havası sönmüş bot, öbür cesetler ve hayatta kalan iki kişi bulunuyor. Bunlar, 15 cesedin olduğu yerden 6 km uzakta, Fransız sularının son kilometresi ortasında, İngiliz sularına epeyce az kalmış bir noktadalar.
Toplam 27 ceset bulunuyor. Bunlar içinde 7 bayan, iki genç çocuk ve bir kız çocuğu da var.
Manş Denizi’nde bir şişme bot
Birleşmiş Milletler Deniz Kanunu’na bakılırsa, “Denizde kaybolma tehlikesi olan herkese yardım etmek gerekir”.
Fransız yetkililer, balıkçı teknesinden davet alıncaya kadar bu botun tehlikede olduğunun farkında olmadıklarını söylüyor. O gece farklı kurtarma operasyonlarında 106 kişiyi kurtardıklarını belirtiyorlar.
Lakin Fransız Le Monde gazetesine konuşan ve resmi polis soruşturmasında yer alan bir kaynak, hadiseden sağ kurtulan iki kişinin telefon kayıtlarının, Fransız yetkililerden yardım istediklerini doğruladığını belirtiyor.
BBC tahlilleri de, botun İngiliz sularına epey yaklaşmış olmakla birlikte bu sulara girmediğini gösteriyor.
BBC Pshtiwan, Twana, Muhammed Hüseyin, Bryar, Afrasia, Harem, Şakir, Hasan
Kurbanlar
BBC araştırmaları, o gece en az 29 kişinin öldüğünü gösteriyor. Bu, Manş Denizi’nde meydana gelen en büyük vefat sayısı. Irak Kürdistan’ındaki ailelerin sayesinde bottaki 20 kişinin kimliklerini tespit edebildik.
Armağan Rızgar Hüseyin, 22
Mubin Rızgar Hüseyin, 16
Hasti Rızgar Hüseyin, 7
‘Baran’ Meryem Nuri Muhamed Amin, 24
Mhabad Ahmed Ali, 32
Rezhwan Yasin Hasan, 19
Muhammed Kadir Aulla, 21
‘Hybar’ Bryar Hamad Abdulrahman, 23
Şakir Ali Pirot, 30
‘Harem’ Serkaut Perot Muhammed, 28
‘Deniz’ Afrasia Ahmed Muhammed, 27
Muhammed Hüseyin Muhammed, 19
Hasan Muhammed Ali, 37
Bilind Şukir Bekir, 20
Müslim Ismail Hamad, 19
Sirwan Alipour, 23
20 yaşındaki Zanyar Mustafa Mina, 18 yaşındaki Pshtiwan Rasul Farka ve Twana Mamand Muhammed’in cesetleri hala kayıp.
BBC Rızgar Hüseyin Muhammed karısını ve üç çocuğunu kaybetti
Bunların hepsi ekonomik niçinlerle göç etmeye çalışan ve daha evvel yasal yollardan İngiltere’ye ulaşmayı biroldukça defa denemiş ancak başaramamış insanlardı. Ayrıyeten kimi en az üç sefer kimi ise altı kere Manş Denizi’ni küçük şişme botlarda geçmeye çalışmışlardı.
Fransız yetkililer, ölen başka dokuz kişinin Etiyopya, Somali, Afganistan ve Mısır vatandaşı olduklarını deklare etti. Bir cesedin ise kimliği belirlenemediği çin “X” işaretli olarak gömüleceği belirtiliyor.
Irak Kürdistanı’ndaki Rızgar Hüseyin Muhammed, karısını ve üç çocuğunu kaybetmenin acısını yaşıyor. “hiç bir şey yapamıyorum. Yiyip içemiyorum. Aklımı yitireceğim. Kimse ailesiz yaşayamaz” diye anlatıyor hislerini.
Bu olayın üzerinden bir ay geçtiği biçimde, her hafta yüzlerce göçmen Manş Denizi’ni geçmeye devam ediyor.
Katkıda bulunanlar
Haber: Claire Press, Buyruk Nader, Lucy Rodgers
Haber takviyesi: Camille Toulmé, Dina Demrdash, Hanan Razek, Lina Issa, Marewan Zangana, Mohamed Madi, Soran Qurbani, Yörük Işık
Yapım: Lucy Rodgers, Claire Press, Buyruk Nader, Dominic Bailey, Nassos Stylianou, Ana Lucia Gonzalez, Sarah Buckley
Tasarım: Prina Shah, Zoe Bartholomew
Development: Marcos Gurgel, Scott Jarvis
Fotoğraflar: Gabriel Chaim, Marek Polaszewski
Harita bilgileri: Marine Traffic, FightRadar24, Big Ocean Veri, VesselsValue
Uydu manzaraları: Nasa Landsat, Copernicus Sentinel 2
www.lutka.org’a katkılarından dolayı teşekkürler
Bu, 46 yaşındaki Kazhal Rızgar’ın üç çocuğuyla bir arada bota binmedilk evvelki son fotoğrafı. Irak Kürdistanı, İran, Afganistan, Mısır ve Somalili 31 yolcusuyla şişme bot Fransa ile İngiltere içindeki Manş Denizi’ne açıldı. Birkaç saat daha sonra yalnızca iki kişi hayatta kalmıştı. Pekala o gece neler yaşandı?
23 Kasım, Salı
Gün batarken 22 yaşındaki Hadiya Rzgar Hüseyin, 7 yaşındaki kız kardeşi Hasti ve 16 yaşındaki Mubin, 46 yaşındaki anneleri Kazhal ile eşyalarını toplamışlardı. Haftalardır Grande-Synthe’deki derme çatma kampta kalıyorlardı.
Abdul Saboor (The Times) Kazhal Rızgar
Yorgunlardı, korkuyorlardı. Fransız polisi, kamptaki çadırlarını ellerinden almış, onları yerlerinden etmişti. İngiltere’deki akrabalarının yanına ulaşmaya çalışıyorlardı.
Bunun için Manş Denizi’ndeki tehlikeli seyahati göze almaları, ucuz şişme botlarla onları karşı kıyıya geçirecek insan kaçakçılarına para ödemeleri gerekmişti.
Burası gemi trafiğinin ağır olduğu, yüksek akıntılı ve buz üzere suyu olan bir denizdi.
Abdul Saboor (The Times) Hasti ve ağabeyi Mubin
İkram ve ailesi daha evvel üç defa bu denizi geçmeyi denemiş, birinde polis onları geri çevirmiş, birinde yakıtları bitmiş, sonuncu denemede ise botun motoru bozulmuştu.
Armağan’ın tabip olma hayali onları bu seyahate itmişti. Irak Kürdistan’ında yaşayan babası Rizgar Hüseyin Muhammed, “Kim güzel bir ömür istemez ki?” diye soruyor.
BBC
Fransa, saat 18.00
İnsan kaçakçıları aileyi bota binecekleri yere götürdü ve Dunkirk ile Calais içindeki Loon-Plage kıyısında bekleyen en az 27 yolcuya katıldılar.
BBC bu yolcuların 20’sinin Irak Kürdistanı’ndan olduğunu belirledi.
BBC Armağan, Hasti, Mubin ve Kazhal
19 yaşındaki Rezhwan Yasin Hasan, 20 yaşındaki Zanyar Mustafa Mina ve 21 yaşındaki Muhammed Kadir Aulla da ortak kullandıkları telefondan Whatsapp iletisi göndermiş, Rezhwan, “Sevgili babacığım, hududa gideceğim. Bana talih lisana, beş-on saat daha sonra İngiltere’de olurum, seni arayacağım” diye yazmıştı.
Birebir biçimde öteki yolcular da ailelerine sesli ya da yazılı iletiler gönderiyordu.
BBC Rezhwan, Muhammed Kadir, Zanyar
Saat 20.00
İkram de bu seyahat için gereken 42 bin doları elde etmek için konutlarını satan ve borçlanan babasına şu iletisi gönderdi: “Baba, beş dakika ortasında yola çıkıyoruz. Herkes bota biniyor. Biz de biniyoruz artık.”
İngiltere’deki nişanlısının yanına gitmeye çalışan 24 yaşındaki Iraklı Kürt “Baran” Meryem Nuri Muhammed ile 32 yaşındaki arkadaşı Mabad Ahmed Ali de bota binenler içindeydı.
- Manş Denizi’nde hayatını kaybeden göçmenlerden birincisinin kimliği aşikâr oldu: 24 yaşındaki Iraklı Kürt Meryem
Saat 22.00
Botun harekete geçmesi için havanın açık, denizin dalgasız olması ve polis devriyelerinin etrafta görülmemesi gerekir. Lakin denizdeki asıl tehlike rüzgardan fazla buz üzere hava ve dondurucu sudur.
Kıyıda gömülü şişme botlar çıkarılır. O gece en az altı bot yola çıkacaktır. Armağan ve öbürleri 10 metre uzunluğundaki motorlu şişme bota binecektir. en çok 20 kişi taşıma kapasitesi olan ve ikinci el 531 dolara alınabilecek bu bota en az 31 yetişkin ve çocuk bindirilmiştir.
- İngiltere’ye gitmeye çalışan göçmen botu Manş Denizi’nde battı, 27 kişi boğuldu
- Manş Denizi’nde batan botta ömrünü kaybedenler içinde gebe bir bayan ve üç çocuk da var
Saat 22.50
Bot denize açıldıktan daha sonra Paştiwan Whatsapp üzerinden son sesli iletisini gönderir: “Nasılsın kardeş? Kardeşin ve başkalarıyla beraberyiz. Denize açıldık ve yeterliyiz. Yakında sağ salim ulaşacağız inşallah.”
Kapasitesinden çok yolcusuyla bot yavaş ilerlemektedir. Dalgalar çoğaldıkça yolcular birbirine ve botun kenarlarına tutunur.
Bir saat daha sonra öbür bir botla tıpkı seyahati yapacak olanlar “denizin dalgalı, havanın fırtınalı” olduğunu söylüyordu. Sırılsıklam olmuşlar, soğuktan donmuşlardı. Kimilerini deniz tutmuştu. Fransa kıyısına geri dönmüşlerdi.
- Manş Denizi’ndeki kazadan kurtulan göçmen yaşadıklarını BBC’ye anlattı: ‘Gözümün önünde öldüler’
- İngiltere ile Fransa içinde Manş Denizi’ndeki göçmen tekneleri tartışması tırmanıyor
24 Kasım Çarşamba
Saat 01.30
Armağan’ın bulunduğu bot tam Manş Denizi’nin ortasına ulaştığında hava kaçırmaya ve su almaya başlamıştı.
Bottan kurtulan iki bireyden biri olan 21 yaşındaki Iraklı Kürt Muhammed Şekha Ahmed, hadiseden daha sonra Kürt televizyonuna o anları şöyleki anlatıyordu.
“Bazıları bota hava pompalamaya, kimileri da bottaki suyu boşaltmaya çalışıyordu.”
Meryem de İngiltere’deki nişanlısı Karzan’a Snapchat’ten bildiri gönderiyor, bir yandan durumu anlatırken bir yandan şakalaşıyor, nişanlısını korkutmamaya çalışıyor, yetkililerin onları kurtaracaklarını yazıyordu.
Yolcular uzakta gördükleri bir gemiye işaret gönderip yardım isteme konusunu ortalarında tartışmış lakin İngiltere’ye yanlışsız yola devam etme sonucu almışlardı.
- İngiltere’ye ulaşmak isteyen göçmenler niye Manş Denizi rotasını daha epey kullanmaya başladı?
Botun motoru susmuş, yolcular Manş Denizi’nin akıntısına terk edilmişti. Dalgalar botu dövüyordu.
hadiseden kurtulan ikinci kişi 28 yaşındaki Muhammed İsa Ömer, o anları BBC’ye anlatırken “30 dakika ortasında botun tamamı suya battı” diyordu.
Yolcular buz üzere suya gömülmemeye ve havası inmiş bota ve birbirine tutunarak kümeden ayrılmamaya çalışıyordu.
Fransa kıyılarından en az 30 km uzaklaşmışlar, ki ülkenin deniz sonuna yaklaşmışlardı.
Armağan’ın 16 yaşındaki erkek kardeşi Mubin bu sırada İngiliz ve Fransız yetkililerine telefonla ulaşmaya çalışıyordu.
Meryem’in Snapchat’taki yazışması da tam o anda kesilmişti.
Saat 03.42
Kümeden en az iki kişi İngiliz yetkililere ulaşmayı başardı. Onlara yerleri soruldu ve telefonlarının ışığını açık tutmaları istendi. Lakin olaydan sağ kurtulan iki şahit, bunları yapamadan telefonların suya gömüldüğünü anlatıyor.
Bu sıralar Şakir Ali Pirot da ailesine sesli bir bildiri göndermişti:
“Hala İngiltere ile Fransa içindeki denizdeyiz. Biz kim kurtarmaya gelecek bilmiyoruz. Benden haber almazsanız İngiltere’deyimdir. Bu telefonu atmış olacağım. Fransa sularında isek size yanıt veririm.”
İnsan kaçakçıları, kendi kimliklerini bilinmeyen tutmak ve sığınma müracaatlarında mahzur çıkmasını önlemek için, göçmenlerden telefonlarını atmalarını istiyordu.
Şakir’in sesli bildirisi bottan gelen son bildiri olmuştu. BBC araştırması, telefonun 04.14’e kadar açık olduğunu gösteriyordu. Ancak öbür ileti göndermemişti Shakar.
Botun tamamı suya battığı için yolcular buz üzere suda titriyordu. Beden ısıları süratle düştüğü için hipotermi baş göstermişti.
Muhammed İsa Ömer, “İnsanlar gözlerimin önünde öldü” diye anlatıyor. Kendisi ise yakındaki bir deniz aracına kadar yüzmeyi başarmıştı.
Saat 09.00
İkinci göçmen teknesi Armağan ve ailesi ile başkalarını taşıyan teknenin bulunduğu noktaya ulaşmış, suda yüzen cesetleri görmüşlerdi. O teknenin yolcuları, yardım için Fransız yetkilileri aradılar.
Bir yolcu şu biçimde anlatıyordu: “Bazı cesetler can yelekli, kimileri yeleksizdi. Kalitesiz can yelekleriydi bunlar da. Şoka girdiğim için yüzlerini bakılırsamedim, ancak belirli bir süre suda kaldıktan daha sonra ölmüşe benziyorlardı. Botları battıktan iki saat daha sonra üzere.”
Bu teknenin yolcuları İngiltere’ye ulaşmayı başarmıştı.
Saat 13.58 Yardım daveti
Armağan’ın kümesi suya düşeli yaklaşık 12 saat olmuştu.
Saint Jacques II teknesindeki 37 yaşındaki Fransız balıkçı Karl Maquinghen ve grubu 15 ceset görmüştü.
“Midemiz bulandı. 20 yıldır balıkçılık yapıyorum… birinci defa bu biçimde bir şey gördüm. Daha evvel boş şişme botlar görmüştük fakat ceset hiç görmedik” diye anlatıyor BBC’ye.
Karl, can yeleği olanların bunları yanlışsız giymemiş olduklarını bu yüzden de başlarını suda tutmalarının güç olduğunu söylüyor.
Karl ve grubunun yardım davetine 5 km uzaktaki Fransız donanma gemisi FS Flamant karşılık veriyor.
BBC
Kurtarma çalışması
Saat 14.27
Yarım saat daha sonra FS Flamant’a İngiliz kıyı müdafaa helikopteri de katılıyor. Helikopter, 15 cesedin olduğu noktadan birkaç km uzakta öbür karaltılar görüyor.
Saat 15.45
İki Fransız kıyı müdafaa gemisi bu noktaya gidiyor. Havası sönmüş bot, öbür cesetler ve hayatta kalan iki kişi bulunuyor. Bunlar, 15 cesedin olduğu yerden 6 km uzakta, Fransız sularının son kilometresi ortasında, İngiliz sularına epeyce az kalmış bir noktadalar.
Toplam 27 ceset bulunuyor. Bunlar içinde 7 bayan, iki genç çocuk ve bir kız çocuğu da var.
Manş Denizi’nde bir şişme bot
Birleşmiş Milletler Deniz Kanunu’na bakılırsa, “Denizde kaybolma tehlikesi olan herkese yardım etmek gerekir”.
Fransız yetkililer, balıkçı teknesinden davet alıncaya kadar bu botun tehlikede olduğunun farkında olmadıklarını söylüyor. O gece farklı kurtarma operasyonlarında 106 kişiyi kurtardıklarını belirtiyorlar.
Lakin Fransız Le Monde gazetesine konuşan ve resmi polis soruşturmasında yer alan bir kaynak, hadiseden sağ kurtulan iki kişinin telefon kayıtlarının, Fransız yetkililerden yardım istediklerini doğruladığını belirtiyor.
BBC tahlilleri de, botun İngiliz sularına epey yaklaşmış olmakla birlikte bu sulara girmediğini gösteriyor.
BBC Pshtiwan, Twana, Muhammed Hüseyin, Bryar, Afrasia, Harem, Şakir, Hasan
Kurbanlar
BBC araştırmaları, o gece en az 29 kişinin öldüğünü gösteriyor. Bu, Manş Denizi’nde meydana gelen en büyük vefat sayısı. Irak Kürdistan’ındaki ailelerin sayesinde bottaki 20 kişinin kimliklerini tespit edebildik.
Armağan Rızgar Hüseyin, 22
Mubin Rızgar Hüseyin, 16
Hasti Rızgar Hüseyin, 7
‘Baran’ Meryem Nuri Muhamed Amin, 24
Mhabad Ahmed Ali, 32
Rezhwan Yasin Hasan, 19
Muhammed Kadir Aulla, 21
‘Hybar’ Bryar Hamad Abdulrahman, 23
Şakir Ali Pirot, 30
‘Harem’ Serkaut Perot Muhammed, 28
‘Deniz’ Afrasia Ahmed Muhammed, 27
Muhammed Hüseyin Muhammed, 19
Hasan Muhammed Ali, 37
Bilind Şukir Bekir, 20
Müslim Ismail Hamad, 19
Sirwan Alipour, 23
20 yaşındaki Zanyar Mustafa Mina, 18 yaşındaki Pshtiwan Rasul Farka ve Twana Mamand Muhammed’in cesetleri hala kayıp.
BBC Rızgar Hüseyin Muhammed karısını ve üç çocuğunu kaybetti
Bunların hepsi ekonomik niçinlerle göç etmeye çalışan ve daha evvel yasal yollardan İngiltere’ye ulaşmayı biroldukça defa denemiş ancak başaramamış insanlardı. Ayrıyeten kimi en az üç sefer kimi ise altı kere Manş Denizi’ni küçük şişme botlarda geçmeye çalışmışlardı.
Fransız yetkililer, ölen başka dokuz kişinin Etiyopya, Somali, Afganistan ve Mısır vatandaşı olduklarını deklare etti. Bir cesedin ise kimliği belirlenemediği çin “X” işaretli olarak gömüleceği belirtiliyor.
Irak Kürdistanı’ndaki Rızgar Hüseyin Muhammed, karısını ve üç çocuğunu kaybetmenin acısını yaşıyor. “hiç bir şey yapamıyorum. Yiyip içemiyorum. Aklımı yitireceğim. Kimse ailesiz yaşayamaz” diye anlatıyor hislerini.
Bu olayın üzerinden bir ay geçtiği biçimde, her hafta yüzlerce göçmen Manş Denizi’ni geçmeye devam ediyor.
Katkıda bulunanlar
Haber: Claire Press, Buyruk Nader, Lucy Rodgers
Haber takviyesi: Camille Toulmé, Dina Demrdash, Hanan Razek, Lina Issa, Marewan Zangana, Mohamed Madi, Soran Qurbani, Yörük Işık
Yapım: Lucy Rodgers, Claire Press, Buyruk Nader, Dominic Bailey, Nassos Stylianou, Ana Lucia Gonzalez, Sarah Buckley
Tasarım: Prina Shah, Zoe Bartholomew
Development: Marcos Gurgel, Scott Jarvis
Fotoğraflar: Gabriel Chaim, Marek Polaszewski
Harita bilgileri: Marine Traffic, FightRadar24, Big Ocean Veri, VesselsValue
Uydu manzaraları: Nasa Landsat, Copernicus Sentinel 2
www.lutka.org’a katkılarından dolayı teşekkürler