Banu İtimat
Muğla’da büyükşehir belediyesinin verdiği sayılara göre 65 bin 375 hektar, Antalya’da da hem ormanlık tıpkı vakitte tarım yerini kapsayan on binlerce hektar alan yandı. Durumu yakından takip edenler, Antalya’daki yangının bugüne kadar Türkiye’nin tek seferde gördüğü en büyük yangın olduğunu söylüyor. Bu yazıyı yazdığım saatlerde hâlâ daha resmi bir açıklama gelmemişti, lakin hem dağlık alanlarda, tıpkı vakitte yerleşim yerleri ve tarım alanlarında dehşetli bir tahribat kelam konusu. Bunun ekosisteme ve bölgedeki yaban hayatına nasıl yansıdığını da ileride öğreneceğiz. İnsanı sıkıntıdan çıkaran, daha 10 gün evvel bize yeşilin her tonuyla bakan ormanlar kül olup, onlarla bir arada koca bir ekosistem yok olurken, elimiz kolumuz bağlı oturup seyretmek zorunda kalmak oldu. Anladık ki, iktidar 2019’da İzmir’de çıkan yangından hiç ders almamıştı.
Türk Hava Kurumu’nun (THK) her biri 5’er ton su taşıyabilen CL-215 uçakları tıpkı 2019’da olduğu üzere bu sefer de inatla kullanılmadı. Bundan iki yıl evvel beşi uçmaya hazır olan altı uçağın, ortadan geçen mühlet ortasında kayyumun elinde çürümeye terkedildiğini, bugün uçmak için 4 milyon dolarlık bakım istediğini öğrendik. Ben açıkçası kayyumun uçaklarla ilgilenmemesine de yangında düğün-dernekte bulunmasına da pek şaşırmadım. Adam aslına bakarsan oraya THK’nın malını mülkünü satmak haricinde bir şey yapmamak üzere atanmış bir tanesiydi. Ne bekleyecektik ki? bir daha de durumun ortaya çıkması hayli düzgün oldu. Herbiçimde herkes bunu bir kenara yazmıştır.
Uçaklar geldi, lakin niye daha sonra… Marmaris’te beşerler daha epey havadan müdahale beklerken, Cumhurbaşkanı konvoyuyla yolları kapattı, itfaiye araçları Beyefendi’nin geçmesini beklemek zorunda kaldı. Sorun çözmek yerine otobüsten halkın üzerine çay atan Erdoğan’ın, itfaiyeye su taşırken can veren Şahin Akdemir’in ailesini taziye için ayağına çağırması da unutulacak üzere değildi. Yangına karşı hazırlıksız olan Cumhurbaşkanı, durmak bilmedi. Bu büyük felaketle ortaya çıkan acizliği örtbas etmek hedefiyle tedbirlerini sıralarken ölen hayvanları kırmızı et, beyaz et kategorilerinde değerlendirmesi de kayıtlara geçti.
Erdoğan bu yangına fazlaca daha aktif müdahale edilmesini sağlayabilirdi. Nasıl mı? örneğin Beştepe’nin bütçesinden azıcık kısıp, Orman Genel Müdürlüğü’ne birkaç uçak alsaydı ya da her şeyi pek yeterli bildiğini sanan bakan Bekir Pakdemirli’ye “Ne yaptın, elimizde hazır filo var mı” diye sorsaydı. Kendisini Rusya’da havacılık fuarına götüren Putin’in gösterdiği BE-200 uçaklarından bir iki tane alsaydı. Kurban derileri sıkıntısından diş bilediğini düşündüğüm THK’daki uçakların akıbetini bir sorsaydı
Erdoğan’ın danışmanları ne işe yarıyor?
Erdoğan’ın kaç danışmanı var biliyor musunuz? Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun sorusuna verdiği yanıta bakılırsa 21, yazıyla “yirmi bir” kişi Beştepe’den danışman maaşı alıyor. Hangi konularda danışmanlar, bilmiyoruz, ancak bir tanesi bile, “Efendim, bakın iklim değişikliğiyle birlikte orman yangınları artacak. Gelin şu THK uçaklarının tamiri ve yenilenmesi için harekete geçelim. Şu Rus uçaklarından da alalım” dememiş. Ya da biri çıkıp da 2021’de savunma sanayiine ayrılan 99 milyar TL’lik bütçeye bakıp, “Ormanları, tarım yerlerini ve yerleşim yerlerini yangından korumak için alınacak tedbirlere de yanlışsız düzgün bütçe ayırsak” dememiş. “Efendim, damadınızdan rica etsek, insansız muharip uçakların yanında, marifeti ve bilgisini Türkiye şartlarına uygun yangın söndürme uçağı üretmek için de kullanabilir mi” diye soran da olmamış.
CHP Ankara Milletvekili Murat Buyruk, Orman Genel Müdürlüğü’nün OGM 2021 Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nu incelemiş ve şu tespitlerde bulunmuştu:
Bunlar kabul edilir şeyler değil. Yangınla uğraşta yerde ve havada canı kıymetine emek veren Orman Genel Müdürlüğü çalışanlarına, pilotlara ve gönüllülere sonsuz teşekkür etmek gerek. En temel bakılırsavini yerine getirmeyip, bu felaket karşısında memleketi hazırlıksız ve aciz bırakanlara söylenecek kelamlar ise artık tükendi. Antalya ve Muğla’daki yangınlar Türkiye’de bir seferde en çok alanı tahrip eden, en büyük yangınlar olarak tarihe geçecek. İktidarın performansı da o denli.
Muğla’da büyükşehir belediyesinin verdiği sayılara göre 65 bin 375 hektar, Antalya’da da hem ormanlık tıpkı vakitte tarım yerini kapsayan on binlerce hektar alan yandı. Durumu yakından takip edenler, Antalya’daki yangının bugüne kadar Türkiye’nin tek seferde gördüğü en büyük yangın olduğunu söylüyor. Bu yazıyı yazdığım saatlerde hâlâ daha resmi bir açıklama gelmemişti, lakin hem dağlık alanlarda, tıpkı vakitte yerleşim yerleri ve tarım alanlarında dehşetli bir tahribat kelam konusu. Bunun ekosisteme ve bölgedeki yaban hayatına nasıl yansıdığını da ileride öğreneceğiz. İnsanı sıkıntıdan çıkaran, daha 10 gün evvel bize yeşilin her tonuyla bakan ormanlar kül olup, onlarla bir arada koca bir ekosistem yok olurken, elimiz kolumuz bağlı oturup seyretmek zorunda kalmak oldu. Anladık ki, iktidar 2019’da İzmir’de çıkan yangından hiç ders almamıştı.
Türk Hava Kurumu’nun (THK) her biri 5’er ton su taşıyabilen CL-215 uçakları tıpkı 2019’da olduğu üzere bu sefer de inatla kullanılmadı. Bundan iki yıl evvel beşi uçmaya hazır olan altı uçağın, ortadan geçen mühlet ortasında kayyumun elinde çürümeye terkedildiğini, bugün uçmak için 4 milyon dolarlık bakım istediğini öğrendik. Ben açıkçası kayyumun uçaklarla ilgilenmemesine de yangında düğün-dernekte bulunmasına da pek şaşırmadım. Adam aslına bakarsan oraya THK’nın malını mülkünü satmak haricinde bir şey yapmamak üzere atanmış bir tanesiydi. Ne bekleyecektik ki? bir daha de durumun ortaya çıkması hayli düzgün oldu. Herbiçimde herkes bunu bir kenara yazmıştır.
Uçaklar geldi, lakin niye daha sonra… Marmaris’te beşerler daha epey havadan müdahale beklerken, Cumhurbaşkanı konvoyuyla yolları kapattı, itfaiye araçları Beyefendi’nin geçmesini beklemek zorunda kaldı. Sorun çözmek yerine otobüsten halkın üzerine çay atan Erdoğan’ın, itfaiyeye su taşırken can veren Şahin Akdemir’in ailesini taziye için ayağına çağırması da unutulacak üzere değildi. Yangına karşı hazırlıksız olan Cumhurbaşkanı, durmak bilmedi. Bu büyük felaketle ortaya çıkan acizliği örtbas etmek hedefiyle tedbirlerini sıralarken ölen hayvanları kırmızı et, beyaz et kategorilerinde değerlendirmesi de kayıtlara geçti.
Erdoğan bu yangına fazlaca daha aktif müdahale edilmesini sağlayabilirdi. Nasıl mı? örneğin Beştepe’nin bütçesinden azıcık kısıp, Orman Genel Müdürlüğü’ne birkaç uçak alsaydı ya da her şeyi pek yeterli bildiğini sanan bakan Bekir Pakdemirli’ye “Ne yaptın, elimizde hazır filo var mı” diye sorsaydı. Kendisini Rusya’da havacılık fuarına götüren Putin’in gösterdiği BE-200 uçaklarından bir iki tane alsaydı. Kurban derileri sıkıntısından diş bilediğini düşündüğüm THK’daki uçakların akıbetini bir sorsaydı
Erdoğan’ın danışmanları ne işe yarıyor?
Erdoğan’ın kaç danışmanı var biliyor musunuz? Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun sorusuna verdiği yanıta bakılırsa 21, yazıyla “yirmi bir” kişi Beştepe’den danışman maaşı alıyor. Hangi konularda danışmanlar, bilmiyoruz, ancak bir tanesi bile, “Efendim, bakın iklim değişikliğiyle birlikte orman yangınları artacak. Gelin şu THK uçaklarının tamiri ve yenilenmesi için harekete geçelim. Şu Rus uçaklarından da alalım” dememiş. Ya da biri çıkıp da 2021’de savunma sanayiine ayrılan 99 milyar TL’lik bütçeye bakıp, “Ormanları, tarım yerlerini ve yerleşim yerlerini yangından korumak için alınacak tedbirlere de yanlışsız düzgün bütçe ayırsak” dememiş. “Efendim, damadınızdan rica etsek, insansız muharip uçakların yanında, marifeti ve bilgisini Türkiye şartlarına uygun yangın söndürme uçağı üretmek için de kullanabilir mi” diye soran da olmamış.
CHP Ankara Milletvekili Murat Buyruk, Orman Genel Müdürlüğü’nün OGM 2021 Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nu incelemiş ve şu tespitlerde bulunmuştu:
- 26 helikopter için yalnızca bin lira ödenek ayırmış.
- Uçak ve helikopter hangarı için 40 milyon, yangında irtibat hedefli kullanılan telsizler için 10 milyon lira bütçe oluşturulmuş, fakat kullanılmamış.
- OGM’nin 2021 bütçesi 4,2 milyar TL olarak belirlenmiş, fakat orman yangınlarıyla uğraş için yalnızca 193 milyon 496 bin TL ayrılmış. Bu bütçeden bugüne kadar yalnızca 3 milyon 395 bin TL harcanmış.
Bunlar kabul edilir şeyler değil. Yangınla uğraşta yerde ve havada canı kıymetine emek veren Orman Genel Müdürlüğü çalışanlarına, pilotlara ve gönüllülere sonsuz teşekkür etmek gerek. En temel bakılırsavini yerine getirmeyip, bu felaket karşısında memleketi hazırlıksız ve aciz bırakanlara söylenecek kelamlar ise artık tükendi. Antalya ve Muğla’daki yangınlar Türkiye’de bir seferde en çok alanı tahrip eden, en büyük yangınlar olarak tarihe geçecek. İktidarın performansı da o denli.