Tuncay Yıldırım
Almanya’da Ocak ayında birtakım Türk kuyumcularına düzenlenen baskınlar kararında yüklü ölçüde altının yasal olmayan biçimde Türkiye’ye kaçırıldığı ortaya çıkarıldı.
Köln Savcısı René Seppi, 53 sanık hakkında soruşturma açıldığı, üç şüphelinin de tutuklandığını deklare etti.
Sanıkların, kurdukları bir çete aracılığıyla Türkiye’ye yaklaşık 1 milyar 600 milyon euro bedelindeki 75 ton altını kaçırdıkları sav ediliyor.
Savcılık, örgütün ele başı olarak İstanbul’da yaşayan kuyumcu toptancısı Turan S.’den şüphelenildiğini belirtti. Yapılan açıklamada, S.’nin Türkiye’de arandığı kaydedildi.
Kara para aklama, dolandırıcılık, vergi kaçakçılığı, Ödeme Hizmetleri Kontrol Maddesi’nin (ZAG) ihlâli ve çete kurmakla suçlanan zanlılar Hollanda’dan getirilen uyuşturucu paraları ile kaçak nargile tütünlerinden elde edilen gelirin aklanarak Türkiye’ye aktarılmasına aracılık etmekle itham ediliyor.
Çetenin para transferi için başvurduğu yol ise yaklaşık 100 yıllık bir geçmişe sahip olan “Hawala sistemi”. Sistem Ortadoğu kaynaklı olduğu için havalenin Arapça söylenişi ile biliniyor.
Hawala nedir?
Düsseldorf ve Köln’de mali müşavirlik yapan memleketler arası vergi hukuku uzmanı Cevdet Koçaş DW Türkçe’ye Hawala sistemini şu biçimde anlattı:
“Hawala sistemi kişi ya da şirketlerin, bulundukları ülkelerin haricindeki kişi ve kuruluşlara mevcut uygulama ve kuralların haricinde, dolasıyla kayıt altına alınmadan para transfer edilmesini sağlayan sistemin ismidir.”
Başlangıçta ticaretin oluşabilmesi için bir kadro takas biçimlerinin uygulandığını belirten Koçaş, günümüzde ise milletlerarası seviyede geçerli olan kanun ve kurallara nazaran ticari nizamın para ile işlediğini söylemiş oldu.
Bilhassa kara para ile gayret, vergilendirmede adaleti sağlama ve milletlerarası ticarette şeffaf olabilmek hedefiyle milletlerarası para transferlerinin muhakkak bir yasal çerçevede gerçekleşmesi gerektiğini söz eden Koçaş, “Bu sistemin haricinde kalan bütün tahliller kanunlara karşıttır. Var olan kanunlara göre milletlerarası alanda para transferi yapmak mümkün iken bu maddelerin haricinde kayıt dışı olarak para transferi yapan kişi kabahat işlemiş olur. Çünkü burada bu prosedürle para transfer edilmek istenmesindeki tek niye paranın kayıt dışı olmasıdır” dedi.
Hawala sistemi günümüzde yaygın olarak kullanılan Pay-Pal isimli ödeme metodunun ilkel bir versiyonu olarak da görülebilir. Sistem şöyleki işliyor: Örneğin A isimli müşteri Almanya’daki bir finansal hizmet sağlayıcısına yahut kuyumcuya nakit ödeme yapıyor. Türkiye’de bulunan B isimli alıcı ise bulunduğu kentteki mutabakatlı kuyumcudan, kurul düşüldükten daha sonra Almanya’da ödenen ölçünün karşılığını teslim alıyor. İki arabulucu ondan sonrasında komitesi ortalarında hisse ediyorlar. bu türlü, para akışı kayıtlara geçmiyor ve transferin takibi mümkün olmuyor.
Kuyumcunun Almanya’da tahsil ettiği havale bedeli ise altına dönüştürülüyor. Bu paralar karşılığında Almanya’da satın alınan eski altınlar külçe haline getirildikten daha sonra paravan şirketler aracılığıyla Türkiye’ye ihraç ediliyor. Türkiye’de rastgele bir vergiye tabi olmadan alıcısına ulaştırılıyor.
Almanya’da bu cins ticari para süreçleri için, şirketlerin Bankacılık Denetleme Kurumu’ndan (BaFin) müsaade alması gerekiyor. Lisans olmadan yapılan bu tıp havale süreçleri yasa dışı olarak kabul ediliyor.
10 yıla kadar mahpus
Hata çeteleri ve İslamcı terörist kümelerin uzun vakittir yasa dışı para transferlerini gerçekleştirmek için Hawala sistemine başvurduğu ise biliniyor.
Köln Barosuna kayıtlı Memleketler arası Ticaret Hukuku Uzmanı Avukat Dr. Abdullah Emili, Alman maddelerine göre bu metotla para transferi yapılmasının kara para aklama kabahati kapsamında değerlendirildiğini belirtti.
DW Türkçe’ye konuşan Dr. Emili, “Alman maddelerine bakılırsa kara para aklayan ya da aklanmasına katkıda bulunanlar 3 ay ila 5 yıl mahpus cezasına çarptırılabilir. Lakin cürüm örgütlü bir biçimde işlenmişse bu ceza 6 aydan 10 yıla kadar mahpus olabilir. Şu anda Almanya’daki soruşturma da çete üzerine işliyor” dedi.
Üç şüphelinin hala cezaevinde olduğunu aktaran Emili, “Başta 7 kişi gözaltına alınmıştı. Kısa müddet evvel dördü hür bırakıldı. Üç kişi ise tutuklu. Çete önderi olduğu belirtilen kişi ise Türkiye’de” diye konuştu.
2019’dan bu yana yapılan telefon dinlemeleri ve polis muhbirlerinin verdiği bilgiler doğrultusunda Köln Savcılığı tarafınca yaklaşık 30 bin sayfalık evrak hazırlandığını kaydeden Emili, çete önderi olmakla suçlanan kişinin Türkiye’de arandığını belirterek, “Uluslararası hukuka bakılırsa, hatanın işlendiği yer olan Almanya’nın o kişiyi Türkiye’den talep etme hakkı var. Lakin Türkiye’de yakalanır mı? Türkiye iade eder mi? Onu bilemiyorum” diye konuştu.
Hawala sistemi aracılığıyla Almanya’daki kimi Türk kuyumcularının büyük bir hatanın içine çekildiğini anlatan Emili, “Kolay para kazanılacak bir usul. Üstelik doküman yok, fatura yok. Al gülüm ver gülüm. Olağan meblağ da o denli 3 bin 5 bin değil, 100 bin 500 bin, bir milyon euro. bu biçimde olunca kimi kuyumcu esnafı kolay para kazanma hayaliyle bu işlere bulaşabiliyor. halbuki bunlar yasal değil ve dediğim üzere büyük cezaları var” dedi.
“Varlık Barışı suça teşvik ediyor”
hem de Köln merkezli Türk Alman İş İnsanları (TDU) Derneği Lideri olan Dr. Emili, Türkiye’de yurt haricinde bulunan para, altın, döviz, menkul değer ve başka sermaye piyasası araçlarını vergi incelemesine tabi olmadan Türkiye’de kıymetlendirmek üzere başlatılan Varlık Barışı uygulamasının da bu formülü bir biçimde teşvik ettiğini söylemiş oldu. Emili, “Hükümet kelam konusu uygulamayı 6 ay daha uzattı. Maksat Türkiye’ye kaynak sağlamak. Fakat ne yazık ki bu biçimde makûs emellere de alet edilebiliyor. Uygulama bu bağlamda yanlış. Zira Türkiye, ‘Benim maksadım paraları çekmekti, kara para aklamak değil’ diyebilir. Lakin bu biçimde şöyleki sorarlar, ‘Sen kaynağını denetlemeyerek kara paranın da gelmesini teşvik ettin’. Bu durum Türkiye’nin milletlerarası prestijine ziyan veriyor” biçiminde konuştu.
“Kolay para cazip oluyor”
Köln yakınlarında uzun müddettir kuyumculuk ve toptan altın satışı yapan S.C. ise DW Türkçe’ye sistemin nasıl işlediğini anlattı.
S.C. şunları kaydetti:
“Almanya’da kuyumcular ağır bir vergi yükü ile karşı karşıya bulunuyor. Rekabet de artınca, kimi meslektaşlarımız ne yazık ki bu çeşit yasal olmayan prosedürlere başvurabiliyor. Kolay bir para zira. olağan olarak burada bir kara para aklama niyeti var. Yoksa niçin beşerler bize başvursunlar bankadan havale etmek yerine. Lakin işte kolay para cazip geliyor.”
Kendisine de bu istikamette teklifler geldiğini anlatan S.C, “Kısa müddet evvel iki kişi geldi dükkâna. Türkiye’de sıkıntı durumda olan bir esnaf akrabalarına para yollamak istediklerini, bu bahiste yardımcı olup olamayacağımı sordular. Sistemi bildiğim için bunun olamayacağını söylemiş oldum. Bankaya gitmelerini tavsiye ettim. daha sonra duydum ki bu iki kişi, Türkiye’de bir tarihi yapıtı satın almak için bu parayı yollamak istiyormuş. Yani illa bir çete ya da organize olmadan her meslektaşımızın kapısını bu tıp beşerler çalabiliyor” dedi.
S.C. bu tıp sistemlere başvuran kuyumcular niçiniyle bütün dalın prestij kaybettiğini belirterek, Almanya genelinde 2 bin 700 civarında Türk kuyumcu dükkânı var. Bu işi yapanlar ise fazlaca az. Fakat artık bunlar yüzünden hepimiz dert çekiyoruz. Polisin baskın yapıp temizlemesi güzel. Lakin baskının yapılış biçimini tasvip etmiyorum. 100 polisle bir sokakta kuyumcuları basarsanız beşerler ne düşünür? Yapan önlemlerle dalı temizlesinler. Biz de işimizi yapalım” diye konuştu.
Almanya’da Ocak ayında birtakım Türk kuyumcularına düzenlenen baskınlar kararında yüklü ölçüde altının yasal olmayan biçimde Türkiye’ye kaçırıldığı ortaya çıkarıldı.
Köln Savcısı René Seppi, 53 sanık hakkında soruşturma açıldığı, üç şüphelinin de tutuklandığını deklare etti.
Sanıkların, kurdukları bir çete aracılığıyla Türkiye’ye yaklaşık 1 milyar 600 milyon euro bedelindeki 75 ton altını kaçırdıkları sav ediliyor.
Savcılık, örgütün ele başı olarak İstanbul’da yaşayan kuyumcu toptancısı Turan S.’den şüphelenildiğini belirtti. Yapılan açıklamada, S.’nin Türkiye’de arandığı kaydedildi.
Kara para aklama, dolandırıcılık, vergi kaçakçılığı, Ödeme Hizmetleri Kontrol Maddesi’nin (ZAG) ihlâli ve çete kurmakla suçlanan zanlılar Hollanda’dan getirilen uyuşturucu paraları ile kaçak nargile tütünlerinden elde edilen gelirin aklanarak Türkiye’ye aktarılmasına aracılık etmekle itham ediliyor.
Çetenin para transferi için başvurduğu yol ise yaklaşık 100 yıllık bir geçmişe sahip olan “Hawala sistemi”. Sistem Ortadoğu kaynaklı olduğu için havalenin Arapça söylenişi ile biliniyor.
Hawala nedir?
Düsseldorf ve Köln’de mali müşavirlik yapan memleketler arası vergi hukuku uzmanı Cevdet Koçaş DW Türkçe’ye Hawala sistemini şu biçimde anlattı:
“Hawala sistemi kişi ya da şirketlerin, bulundukları ülkelerin haricindeki kişi ve kuruluşlara mevcut uygulama ve kuralların haricinde, dolasıyla kayıt altına alınmadan para transfer edilmesini sağlayan sistemin ismidir.”
Başlangıçta ticaretin oluşabilmesi için bir kadro takas biçimlerinin uygulandığını belirten Koçaş, günümüzde ise milletlerarası seviyede geçerli olan kanun ve kurallara nazaran ticari nizamın para ile işlediğini söylemiş oldu.
Bilhassa kara para ile gayret, vergilendirmede adaleti sağlama ve milletlerarası ticarette şeffaf olabilmek hedefiyle milletlerarası para transferlerinin muhakkak bir yasal çerçevede gerçekleşmesi gerektiğini söz eden Koçaş, “Bu sistemin haricinde kalan bütün tahliller kanunlara karşıttır. Var olan kanunlara göre milletlerarası alanda para transferi yapmak mümkün iken bu maddelerin haricinde kayıt dışı olarak para transferi yapan kişi kabahat işlemiş olur. Çünkü burada bu prosedürle para transfer edilmek istenmesindeki tek niye paranın kayıt dışı olmasıdır” dedi.
Hawala sistemi günümüzde yaygın olarak kullanılan Pay-Pal isimli ödeme metodunun ilkel bir versiyonu olarak da görülebilir. Sistem şöyleki işliyor: Örneğin A isimli müşteri Almanya’daki bir finansal hizmet sağlayıcısına yahut kuyumcuya nakit ödeme yapıyor. Türkiye’de bulunan B isimli alıcı ise bulunduğu kentteki mutabakatlı kuyumcudan, kurul düşüldükten daha sonra Almanya’da ödenen ölçünün karşılığını teslim alıyor. İki arabulucu ondan sonrasında komitesi ortalarında hisse ediyorlar. bu türlü, para akışı kayıtlara geçmiyor ve transferin takibi mümkün olmuyor.
Kuyumcunun Almanya’da tahsil ettiği havale bedeli ise altına dönüştürülüyor. Bu paralar karşılığında Almanya’da satın alınan eski altınlar külçe haline getirildikten daha sonra paravan şirketler aracılığıyla Türkiye’ye ihraç ediliyor. Türkiye’de rastgele bir vergiye tabi olmadan alıcısına ulaştırılıyor.
Almanya’da bu cins ticari para süreçleri için, şirketlerin Bankacılık Denetleme Kurumu’ndan (BaFin) müsaade alması gerekiyor. Lisans olmadan yapılan bu tıp havale süreçleri yasa dışı olarak kabul ediliyor.
10 yıla kadar mahpus
Hata çeteleri ve İslamcı terörist kümelerin uzun vakittir yasa dışı para transferlerini gerçekleştirmek için Hawala sistemine başvurduğu ise biliniyor.
Köln Barosuna kayıtlı Memleketler arası Ticaret Hukuku Uzmanı Avukat Dr. Abdullah Emili, Alman maddelerine göre bu metotla para transferi yapılmasının kara para aklama kabahati kapsamında değerlendirildiğini belirtti.
DW Türkçe’ye konuşan Dr. Emili, “Alman maddelerine bakılırsa kara para aklayan ya da aklanmasına katkıda bulunanlar 3 ay ila 5 yıl mahpus cezasına çarptırılabilir. Lakin cürüm örgütlü bir biçimde işlenmişse bu ceza 6 aydan 10 yıla kadar mahpus olabilir. Şu anda Almanya’daki soruşturma da çete üzerine işliyor” dedi.
Üç şüphelinin hala cezaevinde olduğunu aktaran Emili, “Başta 7 kişi gözaltına alınmıştı. Kısa müddet evvel dördü hür bırakıldı. Üç kişi ise tutuklu. Çete önderi olduğu belirtilen kişi ise Türkiye’de” diye konuştu.
2019’dan bu yana yapılan telefon dinlemeleri ve polis muhbirlerinin verdiği bilgiler doğrultusunda Köln Savcılığı tarafınca yaklaşık 30 bin sayfalık evrak hazırlandığını kaydeden Emili, çete önderi olmakla suçlanan kişinin Türkiye’de arandığını belirterek, “Uluslararası hukuka bakılırsa, hatanın işlendiği yer olan Almanya’nın o kişiyi Türkiye’den talep etme hakkı var. Lakin Türkiye’de yakalanır mı? Türkiye iade eder mi? Onu bilemiyorum” diye konuştu.
Hawala sistemi aracılığıyla Almanya’daki kimi Türk kuyumcularının büyük bir hatanın içine çekildiğini anlatan Emili, “Kolay para kazanılacak bir usul. Üstelik doküman yok, fatura yok. Al gülüm ver gülüm. Olağan meblağ da o denli 3 bin 5 bin değil, 100 bin 500 bin, bir milyon euro. bu biçimde olunca kimi kuyumcu esnafı kolay para kazanma hayaliyle bu işlere bulaşabiliyor. halbuki bunlar yasal değil ve dediğim üzere büyük cezaları var” dedi.
“Varlık Barışı suça teşvik ediyor”
hem de Köln merkezli Türk Alman İş İnsanları (TDU) Derneği Lideri olan Dr. Emili, Türkiye’de yurt haricinde bulunan para, altın, döviz, menkul değer ve başka sermaye piyasası araçlarını vergi incelemesine tabi olmadan Türkiye’de kıymetlendirmek üzere başlatılan Varlık Barışı uygulamasının da bu formülü bir biçimde teşvik ettiğini söylemiş oldu. Emili, “Hükümet kelam konusu uygulamayı 6 ay daha uzattı. Maksat Türkiye’ye kaynak sağlamak. Fakat ne yazık ki bu biçimde makûs emellere de alet edilebiliyor. Uygulama bu bağlamda yanlış. Zira Türkiye, ‘Benim maksadım paraları çekmekti, kara para aklamak değil’ diyebilir. Lakin bu biçimde şöyleki sorarlar, ‘Sen kaynağını denetlemeyerek kara paranın da gelmesini teşvik ettin’. Bu durum Türkiye’nin milletlerarası prestijine ziyan veriyor” biçiminde konuştu.
“Kolay para cazip oluyor”
Köln yakınlarında uzun müddettir kuyumculuk ve toptan altın satışı yapan S.C. ise DW Türkçe’ye sistemin nasıl işlediğini anlattı.
S.C. şunları kaydetti:
“Almanya’da kuyumcular ağır bir vergi yükü ile karşı karşıya bulunuyor. Rekabet de artınca, kimi meslektaşlarımız ne yazık ki bu çeşit yasal olmayan prosedürlere başvurabiliyor. Kolay bir para zira. olağan olarak burada bir kara para aklama niyeti var. Yoksa niçin beşerler bize başvursunlar bankadan havale etmek yerine. Lakin işte kolay para cazip geliyor.”
Kendisine de bu istikamette teklifler geldiğini anlatan S.C, “Kısa müddet evvel iki kişi geldi dükkâna. Türkiye’de sıkıntı durumda olan bir esnaf akrabalarına para yollamak istediklerini, bu bahiste yardımcı olup olamayacağımı sordular. Sistemi bildiğim için bunun olamayacağını söylemiş oldum. Bankaya gitmelerini tavsiye ettim. daha sonra duydum ki bu iki kişi, Türkiye’de bir tarihi yapıtı satın almak için bu parayı yollamak istiyormuş. Yani illa bir çete ya da organize olmadan her meslektaşımızın kapısını bu tıp beşerler çalabiliyor” dedi.
S.C. bu tıp sistemlere başvuran kuyumcular niçiniyle bütün dalın prestij kaybettiğini belirterek, Almanya genelinde 2 bin 700 civarında Türk kuyumcu dükkânı var. Bu işi yapanlar ise fazlaca az. Fakat artık bunlar yüzünden hepimiz dert çekiyoruz. Polisin baskın yapıp temizlemesi güzel. Lakin baskının yapılış biçimini tasvip etmiyorum. 100 polisle bir sokakta kuyumcuları basarsanız beşerler ne düşünür? Yapan önlemlerle dalı temizlesinler. Biz de işimizi yapalım” diye konuştu.