Koronavirüsün Omicron (Türkçesiyle Omikron) varyantı Güney Afrika’da birinci fark edildiğinden bu yana fazlaca sayıda ülkenin seyahat kısıtlaması tedbirine geri dönmesine yol açtı.
İngiltere’nin eski başbakanlarından Gordon Brown, yeni varyantın bir sürpriz olmadığını, varlıklı ülkelerin fakir ülkelere aşı vermemesinin sonuçlarının bu türlü görülmeye devam edeceğini söylüyor.
Pekala Afrika kıtasının güneyindeki ülkelerde gereğince aşı var mı? Bu aşılar, insanlara ulaştırılabiliyor mu?
Aşılama oranları nasıl?
Dünya genelinde kişi başına yapılan aşı dozu ortalaması 1 civarında.
Güçlü ülkelerde bu ölçü artarken fakir ülkeler ortalamayı aşağı çekiyor.
Güney Afrika’da ise her 100 şahsa sırf 42 aşı yapılmış durumda.
Bölgedeki birtakım ülkelerde bu oran daha da düşük. Lesotho’da her yüz bireye 30, Namibya’da 25 doz aşı yapılmış.
Kâfi aşı var mı?
Afrika ülkeleri kâfi aşı edinebilmek için ikili mutabakatlara, bağışlara ve Covax programına bel bağlamak zorunda kaldı.
Bu yılın başlarında Covax üzerinden aşı almakta zorlanan bu ülkelere gönderilen aşı sayısı yaz aylarından itibaren artmaya başladı.
Afrika ülkelerine gönderilen aşıların sayısı artıyor olsa da Global Aşı İttifakı (Gavi) bu aşıların sistemsiz bir biçimde ulaştırıldığını ve beklenmedik vakit içinderda epey sayıda son kullanma tarihi yaklaşmış aşı teslim edildiğini duyuruyor.
Bu da ülkelerin aşılama kampanyalarını planlamasını oldukça zorlaştırıyor.
Geçen hafta Güney Afrika, stoklarında epey fazla aşı olduğu için gelen yeni aşıları kabul edememişti.
Reuters’a konuşan Sıhhat Bakanlığı yetkilileri Güney Afrika stoklarında 16,8 milyon doz aşı olduğunu açıklamıştı.
Kimi Afrika ülkeleri de ellerindeki aşıları, son kullanma tarihleri geçtiği için çöpe atmak zorunda kaldı.
Airfinity araştırma projesinin bilgilerine göre 1,2 milyardan fazla nüfusa sahip Afrika’ya bugüne kadar 384 milyon doz aşı teslim edildi.
40 milyon nüfusu bulunan Güney Afrika’ya teslim edilen aşı ölçüsü ise 32,5 milyon doz oldu.
2,3 milyon nüfuslu Botsvana’ya 2,4 milyon, 2,5 milyon nüfuslu Namibya’ya ise bir milyon doz aşı gönderildi.
niye az aşı yapıldı?
Aşıların sistemsiz bir biçimde gönderilmesi muhakkak bir sorun.
Lakin Güney Afrika’nın gönderilen aşıları almaması diğer bir meseleye da işaret ediyor.
Güney Afrika Sıhhat Bakanı Joe Phaahla, düzmece haberlerin bilhassa gençler içinde aşılara olan itimadı sarstığını söylüyor.
Dezenformasyon yahut bilgi yetersizliği niçiniyle aşıların güvenliğinden kaygı duyulabiliyor.
halbuki aşı olduktan daha sonra önemli bir sıhhat sorunu yaşama ihtimali son derece düşük. Covid-19’a yakalanmanın getirdiği risklerin yanında devede kulak kalıyor.
Güney Afrika Sıhhat Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırma, aşılanan insanların da Covid-19 olabilmesi niçiniyle kimi insanların “aşılar işe yaramıyor” fikrine kapıldığını ortaya koymuştu.
Aşılanan bireylerin de Covid-19 olma ihtimali var ancak bu şahıslar hastalığı aşısız bireylere bakılırsa fazlaca daha yavaşça semptomlarla atlatıyor.
Getty Images
Kırsal bölgelere erişim sorunu
İnsanların aşı olmama münasebetleri içinde birinci iki sırada yan tesirler ve aşıların inançlı olduğunu düşünmeme geliyor.
Ama Afrika’daki aşılamanın yavaş gitmesinin bir öteki sebebi de kırsal bölgelere aşı götürebilmenin zorluğu.
Sıhhat Bakanlığı için hazırlanan bir rapora bakılırsa Güney Afrika’nın kuzeybatı kısmındaki kırsal bölgelerin aşılama merkezlerine erişimi yok.
Kimi ücra bölgelere ise talebi karşılayacak kadar aşı gönderilemiyor.
Johannesburg’daki Wits Üniversitesi’nde aşı ve bulaşıcı hastalıklar üzerine çalışan Sarah Downs, ülke genelinde aşı zıtlığından epeyce aşı tereddüdü olduğunu aktarıyor.
Downs’a göre aşılama merkezlerinin aşıyı insanların ayağına kadar götürememesi, aşı merkezlerine rahatça ulaşımı sağlayacak toplu taşıma imkanlarının olmaması ve kimi şahısların aşıların parayla yapıldığını sanması aşılanmanın düşük kalmasına yol açtı.
Bütün bu faktörler alışılmadık durumlara yol açabiliyor: Örneğin ülkedeki beyazlar içinde aşı tereddüdü daha yaygın lakin beyazların aşıya erişiminin daha âlâ olması niçiniyle beyazlar içinde aşılanma oranı siyahlardan daha fazla.
İngiltere’nin eski başbakanlarından Gordon Brown, yeni varyantın bir sürpriz olmadığını, varlıklı ülkelerin fakir ülkelere aşı vermemesinin sonuçlarının bu türlü görülmeye devam edeceğini söylüyor.
Pekala Afrika kıtasının güneyindeki ülkelerde gereğince aşı var mı? Bu aşılar, insanlara ulaştırılabiliyor mu?
Aşılama oranları nasıl?
Dünya genelinde kişi başına yapılan aşı dozu ortalaması 1 civarında.
Güçlü ülkelerde bu ölçü artarken fakir ülkeler ortalamayı aşağı çekiyor.
Güney Afrika’da ise her 100 şahsa sırf 42 aşı yapılmış durumda.
Bölgedeki birtakım ülkelerde bu oran daha da düşük. Lesotho’da her yüz bireye 30, Namibya’da 25 doz aşı yapılmış.
Kâfi aşı var mı?
Afrika ülkeleri kâfi aşı edinebilmek için ikili mutabakatlara, bağışlara ve Covax programına bel bağlamak zorunda kaldı.
Bu yılın başlarında Covax üzerinden aşı almakta zorlanan bu ülkelere gönderilen aşı sayısı yaz aylarından itibaren artmaya başladı.
Afrika ülkelerine gönderilen aşıların sayısı artıyor olsa da Global Aşı İttifakı (Gavi) bu aşıların sistemsiz bir biçimde ulaştırıldığını ve beklenmedik vakit içinderda epey sayıda son kullanma tarihi yaklaşmış aşı teslim edildiğini duyuruyor.
Bu da ülkelerin aşılama kampanyalarını planlamasını oldukça zorlaştırıyor.
Geçen hafta Güney Afrika, stoklarında epey fazla aşı olduğu için gelen yeni aşıları kabul edememişti.
Reuters’a konuşan Sıhhat Bakanlığı yetkilileri Güney Afrika stoklarında 16,8 milyon doz aşı olduğunu açıklamıştı.
Kimi Afrika ülkeleri de ellerindeki aşıları, son kullanma tarihleri geçtiği için çöpe atmak zorunda kaldı.
Airfinity araştırma projesinin bilgilerine göre 1,2 milyardan fazla nüfusa sahip Afrika’ya bugüne kadar 384 milyon doz aşı teslim edildi.
40 milyon nüfusu bulunan Güney Afrika’ya teslim edilen aşı ölçüsü ise 32,5 milyon doz oldu.
2,3 milyon nüfuslu Botsvana’ya 2,4 milyon, 2,5 milyon nüfuslu Namibya’ya ise bir milyon doz aşı gönderildi.
niye az aşı yapıldı?
Aşıların sistemsiz bir biçimde gönderilmesi muhakkak bir sorun.
Lakin Güney Afrika’nın gönderilen aşıları almaması diğer bir meseleye da işaret ediyor.
Güney Afrika Sıhhat Bakanı Joe Phaahla, düzmece haberlerin bilhassa gençler içinde aşılara olan itimadı sarstığını söylüyor.
Dezenformasyon yahut bilgi yetersizliği niçiniyle aşıların güvenliğinden kaygı duyulabiliyor.
halbuki aşı olduktan daha sonra önemli bir sıhhat sorunu yaşama ihtimali son derece düşük. Covid-19’a yakalanmanın getirdiği risklerin yanında devede kulak kalıyor.
Güney Afrika Sıhhat Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırma, aşılanan insanların da Covid-19 olabilmesi niçiniyle kimi insanların “aşılar işe yaramıyor” fikrine kapıldığını ortaya koymuştu.
Aşılanan bireylerin de Covid-19 olma ihtimali var ancak bu şahıslar hastalığı aşısız bireylere bakılırsa fazlaca daha yavaşça semptomlarla atlatıyor.
Getty Images
Kırsal bölgelere erişim sorunu
İnsanların aşı olmama münasebetleri içinde birinci iki sırada yan tesirler ve aşıların inançlı olduğunu düşünmeme geliyor.
Ama Afrika’daki aşılamanın yavaş gitmesinin bir öteki sebebi de kırsal bölgelere aşı götürebilmenin zorluğu.
Sıhhat Bakanlığı için hazırlanan bir rapora bakılırsa Güney Afrika’nın kuzeybatı kısmındaki kırsal bölgelerin aşılama merkezlerine erişimi yok.
Kimi ücra bölgelere ise talebi karşılayacak kadar aşı gönderilemiyor.
Johannesburg’daki Wits Üniversitesi’nde aşı ve bulaşıcı hastalıklar üzerine çalışan Sarah Downs, ülke genelinde aşı zıtlığından epeyce aşı tereddüdü olduğunu aktarıyor.
Downs’a göre aşılama merkezlerinin aşıyı insanların ayağına kadar götürememesi, aşı merkezlerine rahatça ulaşımı sağlayacak toplu taşıma imkanlarının olmaması ve kimi şahısların aşıların parayla yapıldığını sanması aşılanmanın düşük kalmasına yol açtı.
Bütün bu faktörler alışılmadık durumlara yol açabiliyor: Örneğin ülkedeki beyazlar içinde aşı tereddüdü daha yaygın lakin beyazların aşıya erişiminin daha âlâ olması niçiniyle beyazlar içinde aşılanma oranı siyahlardan daha fazla.