Polikistik over sendromu

sagliksal

Aktif Üye
Polikistik Over Polikistik Yumurtalıklar…Polikistik Over Sendromu

Polikistik Over Sendromu-PCOS
Genç kızlarımızda ve ilerleyen yaşlarda toplumda sık rastlanan kıymetli sorunlarından biridir.
İsminden da anlaşılacağı üzere yumurtalık ortasında epeyce sayıda milimetrik ufak kistler görülür, her ay gelişerek çatlaması gereken yumurta hormonal iç istikrar bozukluğu niçiniyle tam gelişemez, yumurtalık ortasında ufak kistler halinde yerini alır. Yalnızca ultrasonla bu imajları bakılırsarek teşhis konması ise yanılgılı gelişme ve sonuçlara yol açacaktır ;

Bu görünümü her vakit bir hastalık bulgusu olarak değerlendirmemek gerekir. Her bir bireyde farklı klinik belirti, bulgular ve ötürüsı ile farklı bir yaklaşım ve gerekiyorsa farklı bir tedavi düzenlemesi gerekeceğinden detaylı bir uzman değerlendirmesi, tetkikler ve incelemeden daha sonra tanıyı koymak gerekir...Aksi biçimde, uzun vadeli gereksiz tedaviler uygulanması durumu kelam konusu olabilir.

Hastalık genelde adet düzensizliği, sivilce, yağlı cilt, tüylenmede artış, kimi vakit saçlarda dökülme, infertilite (kısırlık), ve kilo artışı üzere belirtiler de verebilir.
Son senelerda şeker hastalığı ve öncüsü olan insülin direncinin polikistik over sendromu ile münasebeti konusunda çok kıymetli bilgiler edinilmiştir.
Genetik kökenleri de olan bu durumda teşhis çoklukla ultrasonografi ,hormon analizleri ve klinik bulguların daima bir arada kıymetlendirilmesi ile konur.
Kanda hormon ölçümleri yapıldığında çeşitli dengesizlikler saptanır; bilhassa LH ve erkeklik hormonları (testosteron, DHEAS…) yükselmiştir.
Tedavisinde adet düzensizliği ve tüylenme şikayeti besbelli olan bayanlarda kimi uzun periyodik ilaçlar -sabredenler için- çok tesirlidir.
Şayet çocuk istemi var ise kullanılacak tedavi yumurtlama sağlayıcı ilaçlardır.
İlaçla tedavi ile muvaffakiyet sağlanamadığında laparoskopik olarak yumurtalıklara cerrahi teşebbüs (ovarian drilling) seçilmiş özelliği olan birtakım hastalarda uygulanabilir.

Polikistik over sendromu (PKOS) nedir?

Polikistik over sendromu, bayanların adet döngülerini, hamile kalma ihtimallerini, hormon istikrarlarını, kalp ve damarsal yapılarını etkileyen bir sıhhat sıkıntısıdır. PKOS’li hastalarda tipik olarak yüksek androjen ölçüsüne, sistemsiz adet döngülerine ve yumurtalıklarda bir epey ufak kiste rastanır. tıpkı vakitte farklı bireylerde farklı klinik bulgular da bir ortada olabilir.

PKOS sıklığı nedir?
Doğurganlık çağında olan her 10 bayandan birinde PKOS rastlanabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde PKOS teşhisli 5 milyon hasta var olup, hastalık en erken 11 yaşında bile görülebilir.

PKOS sebebi nedir?

PKOS’in sebebi bilinmemekle bir arada uzmanlar genetik yatkınlık dahil bir hayli faktörün bu hastalığı niye olabileceğini belirtmektedir. PKOS’li hastaların pek birçoklarının annesinde yada kız kardeşlerinde de PKOS’e rastlanmaktadır.
PKOS’in altında yatan ana etmen hormonlardaki dengesizliktir. PKOS’e sahip bayanların yumurtalıklarında olağandan daha fazla androjen üretilir. Androjen, erkeklik hormonu olarak bilinmekle birlikte, bayanlar da androjen üretirler. Yüksek androjen, bayanlarda yumurta gelişmenini ve yumurtlamayı etkileyebilir.
Yapılan araştırmalara göre PKOS’de insülin hormonunun da kıymetli bir yeri vardır. İnsülin, bedende şeker istikrarını düzenler. PKOS’li bayanların pek birçoklarında metabolizmada insülin kullanması ile ilgili sorunlar yaşanmakta ve buna karşılık olarak insülin ölçüsünün olağanda fazla üretildiği saptanmaktadır. Fazla insülin andojen imalini da arttırmaktadır. Yüksek andojen de…
– Aknelere,
– Kıllanmada artışa,
– Kilo alımına,
– Yumurtlama problemlerine niye olabilmektedir.

PKOS semptomları nelerdir?

PKOS’in semptomları her bayanda farklılık gösterebilir. Bu semptomlardan kimileri
– İnfertilite (yumurtlamanın gerçekleşememesi bayan kaynaklı kısırlığın bilinen en yaygın sebebidir, tıpkı vakitte günümüz teknolojisi ve ilaçları ile çoğunlukla ve rahatlıkla düzeltilebilir),
– Sistemsiz adetler,
– Hirsutizm (yüzde, göğüste, karında ve parmaklardaki tüylenmede artış),
– Yumurtalıklarda kistler,
– Akne, yağlı cilt, saçlarda kepek,
– Bilhassa bel etrafında yağlanma, kiloda artış, obezite,
– Erkek tipi kellik ve saçlarda incelme,
– Pelvik bölgede ağrı,
– Anksiyete ve depresyon,
– Uyku apnesidir.

PKOS olan hastalarda niye adet sorunları ve kısırlık görülür?
Bayanların yumurtalıklarında içi sıvı dolu bir epeyce folikül yada kist ismi verilen kesecikler vardır. İçlerindeki yumurtanın büyümesiyle, bu foliküllerin ortasındaki sıvının ölçüsü artar. Yumurta olgunlaşınca follikül yırtılır ve hür kalan yumurta döllenmek üzere evvel fallop tüplerine oradan da rahime hakikat ilerler. Bu süreç yumurtlama (ovülasyon) olarak isimlendirilir.
PKOS’li bayanların yumurtalıklarında, yumurtanın olgunlaşmasını sağlayan hormonlar düzgün olarak salgılanamaz. Folikül ortasındaki sıvı ölçüsü artıp hacim büyüyebilir lakin çatlayıp yumurtlama gerçekleşmez. Bunun yerine foliküller küçük küçük kistler olarak kalırlar. Yumurtalama gerçekleşmedikçe progesteron hormonu da üretilemez ve progesteron hormonunun eksikliği adet düzensizliklerine yol açar. hem de yumurtalıklarda üretilen androjen de yumurtlamayı pürüzler.

PKOS menopozla birlikte geçer mi?
Hem evet birebir vakitte hayır. PKOS bedendeki bir epey sistemi etkilediği için, yumurtlama bitmiş bulunmasına karşın menopoz daha sonrası da bu tesirlerin bir kısmı devam eder. İstenmeyen kıllanma ve erkek tipi kellik menopoz daha sonrası da devam eden semptomlardan bazılarıdır. Bunlara ek olarak PKOS’da kalp hastalığı, felç ve diyabet üzere komplikasyonları da yaş ilerledikçe daha önemli hale gelir.

PKOS sahip olup olmadığımı nereden bilebilirim?
PKOS teşhisini koymaya yarayan tek bir test yoktur. Adet düzensizliği, kilo alımı, istenmeyen tüylenme üzere şikayetlerinize ek olarak yapılan fizik muayenenize, pelvik muayenenize, kan analizinize ve genital ultrasonunuza bakarak hekiminiz teşhis koyabilir.

PKOS Tedavisi Nasıl yapılıyor?

PKOS’in bir kezlik tedavi ile her şeyi düzelten kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi şikayete yöneliktir ve komplikasyonları engellemek maksatlıdır. Bu yüzden uzun vadeli, denetimleri olan tedavilerdir. Bu tedavi formlarından kimileri:
Sağlıklı Beslenme ve Antrenman: Kilo denetimi, işlenmiş ve şekerli besinlerden uzak durmak, bol lifli eserler ve tam tahıllı besinler tüketmek bilhassa insülin ölçüsünü düşürmeye yardımcı olur. Yüzde 10luk bir kilo kaybı bile adet devirlerinin daha tertipli olmasını sağlar.
Doğum Denetim Hapları: Hamile kalmak istemeyen hastalarda adetlerin düzenlenmesi, androjenin azaltılması ve akne tedavisinde doğum denetim haplarının rolü büyüktür. Yalnızca progesteron içeren ilaçlar adetleri düzenlese de istenmeyen kıllar ve aknenin tedavisinde etkisiz kalmaktadır.
Diyabete Yönelik Tedavi: Tip 2 diyabetin tedavisinde metformin etken hususu içeren ilaçlar PKOS’in semptomlarının tedavisi için de kullanılabilir. Metformin, hem insülin üretimini tıpkı vakitte androjen salgılanmasını azaltır. Bir kaç aylık kullanım sonunda istenmeyen kıllarda azalma, yumurtalamanın olağana dönmesi ve kiloda azalma beklenir. Metfromin diyabeti olmayan bir hastada diyabete niye olmaz
Kısırlık Tedavisi: Tedavisinde pek hayli alternatifler vardır ve çoklukla yüz güldürücü sonuçlar alınır. Klomifen sitrat, yumurtlamayı uyaran birinci tercih edilen ilaçladandır. Gerekli olgularda metformin de eklenebilir. Bunun da işe yaramaması durumunda gonadotropin kullanılabilir. Bir öteki opsiyon olarak tüp bebek tedavisi PKOS’li hastalarda gebeliğe en yardımcı sistem olup başka hallerin bilakis çoğul gebelik riski azaltılabilir.
Cerrahi: Öteki tedavilere karşılık vermeyen hastalarda son seçenek olarak cerrahi denenebilir.
İstenmeyen Kıllara Yönelik Tedavi: Lazer epilasyon kıl köklerine yönelik olarak kalıcı ve yüzgüldürücü sonuçlar aldırır. Antiandrojen tesirlere sahip olup asıl olarak yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan spironolakton etken unsuru, istenemeyen tüyleri azaltmak ve erkek tipi kelliğin tedavisi hedefli kullanılabilir.
Başka Tedaviler: Yapılan birtakım araştırmalara bakılırsa epey kilolu ve BMI çok yüksek ise obezite cerrahisi PKOS’in tedavisinde kullanılabilir.

PKOS’in Gebe Bayanlarda Tesiri Nasıl Olur?

PKOS’li hastalarda, düşük, gestasyonel diyabet, preeklampsi (gebelikte yüksek tansiyon), prematür doğum riski daha yüksektir. PKOS’li hamilelerin bebeklerinin yenidoğan ağır bakımında geçirdiği müddet, doğum esnasında ve daha sonrasındaki mevt oranları daha fazla olup bu ihtimaller bilhassa çoğul gebeliklerle daha da artar. Şu an yapılmakta olan bir fazlaca çalışmada metformin etken hususunun gebelik sırasında ve daha sonrasında yaşanan komplikasyonların azaltılmasındaki tesiri araştırılmaktadır. Metforminin niye olduğu bilinen bir doğumsal anomaliye de rastlanmamıştır. Bu mevzuda bilgi almak için hekiminize danışabilirsiniz.

PKOS öteki sıhhat sorunlarına yol açar mu?

PKOS, kimileri ömrü da tehdit eden, bir fazlaca sıhhat sorununun oluşumuyla etkilir. Yapılan en son çalışmalarda PKOS’li bayanların;
– Yüze 50’sinden çoksında, 40 yaş öncesi diyabet yada insülin direnci saptanmıştır,
– Kalp krizi riskleri birebir yaşta olup PKOS’i olmayan bayanlara nazaran 4-7 kat yüksektir,
– Yüksek tansiyona sahip olma ihtimali daha fazladır,
– Birçoklarının kolesterol bedellerinde LDL yüksek, HDL düşüktür,
– Uyku apnesine sahip olma ihtimalleri daha fazladır.
PKOS’li hastalarda anksiyete ve depresyon da daha sık görülmektedir. Ayrıyeten sistemsiz adet ve yumurtlamanın gerçekleşmemesi bayanlarda östrojen hormonun artmasına karşın progesteronun üretilmemesine sebep olur. Progesteronun olmaması durumunda endometriyal doku adet ile atılamaz ve kalınlaşmaya devam eder, bu da ağır ve sistemsiz kanamalarla kendini gösterir. Kalınlaşan endometriyumda vakit içinde kanser gelişme riski de artar.

PKOS’im var. Komplikasyonları önlemek için neler yapmalıyım?
Şayet PKOS’e sahipseniz, diyabet ve kalp hastalığı üzere komplikasyonların oluşmasını engellemek için yapabileceğiniz en değerli şey tedaviye erken yaşta başlamaktır. PKOS’in yalnızca kısırlık üzere sonlu bir tarafının tedavisine odaklanmak yerine, hekiminizle tüm semptomlarınız hakkında konuşmalı, diyabet için sistemli olarak denetime gitmelisiniz. Ayrıyeten sağlıklı beslenerek, antrenman yaparak ve sigara tüketmeyerek PKOS’in mümkün komplikasyonlarından kendinizi koruyabilirsiniz.

PKOS’in niye olduğu duygusal sorunlarımla nasıl başa çıkabilirim?
PKOS sahip olması kolay bir hastalık değildir. Görünüşünüzden utanmanıza, hamile kalamama ile ilgili endişeler yaşamanıza ve depresyonda hissetmenize niye olabilir. PKOS tedavisi semptomlarınızı tedavi ederken tasalarınızı de gidermeye yardımcı olabilir.
 
Üst