sagliksal
Aktif Üye
Göğüs hastalıkları uzmanı ve İstanbul Veremle Savaş Derneği Lideri Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan, “Covid salgını hastaneye müracaatları azalttı. Hem hasta müracaatının azalması hem tanı-tedavi hizmetlerindeki sorunlar niçiniyle kayıtlı hasta sayısı azalmaya başladı. Yani Covid salgını niçiniyle veremle çaba dünyada yaklaşık 8-10 yıl geriye gitti” dedi.
Zeki Kılıçaslan, 2-8 Ocak Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası’nda, Covid devrinde veremin durumu, dünyada ve Türkiye’de şimdiki verem hastalığı, veremle gayrette yapılması gerekenler üzere mevzular hakkında ANKA Haber Ajansı’na açıklamalar yaptı. Kılıçaslan şunları söylemiş oldu:
“Verem, bulaşıcı hastalıklardan erişkin yaşlarındaki vefatın birinci sırasında”
“Verem hastalığı, hala tüm dünyada halk sıhhatini tehdit eden çok değerli bir bulaşıcı hastalık olarak devam etmektedir. Dünyada tüm ölümlerin 9. ya da 10. sırasında gelmektedir. Bulaşıcı hastalıklardan erişkin yaşlarındaki mevtin ise birinci sırasındadır. Aslında veremin etkeni belirli, fazlaca evvelden beri bilinen bir hastalık, tesirli ilaçları var. Buna karşın veremin devam etmesi insanlık ismine utanç verici bir olaydır. Her yıl dünyada 1,5 milyon insan veremden dolayı ölmektedir.
“Covid salgını niçiniyle veremle uğraş dünyada yaklaşık 8-10 yıl geriye gitti”
Dünyada 100 binde 125-130 civarında hasta görülürken bu oran Türkiye’de geçen sene 100 binde 11’di. 2020’de 100 binde 10,3’e düşmüştü. Beklenenden biraz daha fazla düşmüştü. Aslında Türkiye’de tüberküloz azalmaya devam ediyor ancak 2020 yılında beklenenden daha fazla azaldı. İşte burada Covid salgınının tesirini gorebiliriz. Tüm dünyada bu biçimde. Covid salgını hastaneye müracaatları azalttı, biroldukca insan yavaşça şikayetler için hastaneye gitmeyebiliyor. Hastalıklar birbirine karışmaya başladı. Çekilen sinemalarda ‘Covid mi, tüberküloz mu’, bu biçimde karışıklıklar oldu. Dünya ve kısmen Türkiye için söylüyorum, bu uğraşa ayrılan insan kaynakları Covid salgınında çalışmaya başladı. ötürüsıyla hem hasta müracaatının azalması hem teşhis tedavi hizmetlerindeki sorunlar niçiniyle kayıtlı hasta sayısı azalmaya başladı. Yani Covid salgını niçiniyle veremle gayret dünyada yaklaşık 8-10 yıl geriye gitti.
“Türkiye’de işimiz berbat değil. Sıkıntılarımız var lakin makus değil”
İnsanlığın oldukçatan halletmesi gereken bir sorun, sosyoekonomik niçinlerle eşitsizlik, toplumsal adaletsizlik niçiniyle devam etmektedir. Bu bizim için yüz karası bir şey. Covid hastalığı çıktıktan altı ay daha sonra epeyce tesirli biroldukça aşı bulundu. Verem hastalığı için 100 yıl evvel bir tane aşı bulunmuş, fazlaca az tesirli. Pekala niçin yeni aşı yok, neden kaynak ayırmıyorsunuz? Tüm dünyada yılda gereken para 8-9 milyar dolar, bu bile insanlık tarafınca karşılanmıyor. Türkiye’de işlerimiz berbat değil. Sıkıntılarımız var fakat makûs değil. Zira programımız devam ediyor.
“2005’te hastalarımızın yüzde 0,5’i göçmenken şu anda yüzde 20’ye yaklaştı”
Göç, en büyük sorunlarımızdan bir tanesi. Türkiye epeyce sayıda göçmen barındırıyor. 2005 yılında hastalarımızın yüzde 0,5’i göçmenken şu anda Türkiye’de bu oran yüzde 20’ye yaklaşmış durumda. İstanbul’da ise yüzde 25. Veremliler içerisinde Suriyeli göçmenlerin sayısı giderek azalıyor. Bundan 3-4 sene öncesine kadar yarısı Suriyeli idi. Şu anda yüzde 30’u Suriyeli, yüzde 70’i öteki ülkelerden. Bilhassa Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Afrika ülkelerinden sayı artmış durumda. Bu bir bulaşıcı enfeksiyon hastalığı. Bu kadar global alakaların olduğu bir dünyada bir ülkede var ise öbür bir ülkeye de yayılır. O yüzden göç, verem hastalığının denetimi için bir sorun değildir, bir fırsat olarak kullanılmalıdır. Tahminen kendi ülkesinde tanı-tedaviye ulaşamayacak bir insan burada ise biz ona kendi vatandaşlarımızla birebir eşit biçimde teşhis koymalıyız, tedavi etmeliyiz. Biz de bunu elimizden geldiği kadar yapıyoruz.
“Bakanlık tedavi boyunca 1.800 liraya yakın para veriyor”
Bir ailenin kişi başına geliri taban fiyatın yarısından az ise -dört kişilik bir memur ailesi bile bu kümede fakir sayılabilir- size tedaviniz boyunca ve tedavinizden altı ay daha sonrasına kadar bin 800 liraya yakın bir para veriliyor, kâfi ki ilaçlarınızı tertipli için. Bunu şu an Bakanlık veriyor ve bu hayli değerli bir yardım. Biz de dernekler olarak bilhassa İstanbul’da göçmen hastalara bu yardımı yapıyoruz. Şu anda biz İstanbul Veremle Savaş Derneği olarak, göçmen hastaları, konutu yoksa otelde barındırıyoruz, üç öğün yemeğini veriyoruz, öbür gereksinimlerini karşılıyoruz, hastaların konutu kiraysa kiralarına yardım yapıyoruz.
“Daha tesirli ilaçlara ve daha tesirli aşıya muhtaçlığımız var”
Tüberküloz, insanlığın bugünkü teknoloji düzeyiyle oldukcatan aşması gereken bir sorun. Ancak toplumsal eşitsizlikler niçiniyle bilhassa fakir ülkelerin fazlaca önemli hastalığı ve bilhassa çocukları, gençleri öldürmeye devam ediyor. Sistemsiz tedavilerle ilaçlara dirençli yeni çeşitler ortaya çıkıyor. bu biçimde öbür ilaçlar kullanmak zorunda kalıyoruz, o ilaçlar da epeyce kıymetli. 50-60 yıldır hiç bir yeni ilaç yoktu, kaynak ayrılmamıştı. Son 5-6 yıldır yeni ilaçlar ortaya çıktı lakin fakir ülkeler buna ulaşamıyorlar. Bizde o denli dirençli hasta sayısı az lakin dünyada hayli. ötürüsıyla daha süratli, daha tesirli teşhis metotlarına, daha tesirli ilaçlara ve daha tesirli aşıya gereksinim var. Bu mevzuda daha fazla kaynak ayrılmalıdır.”
Zeki Kılıçaslan, 2-8 Ocak Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası’nda, Covid devrinde veremin durumu, dünyada ve Türkiye’de şimdiki verem hastalığı, veremle gayrette yapılması gerekenler üzere mevzular hakkında ANKA Haber Ajansı’na açıklamalar yaptı. Kılıçaslan şunları söylemiş oldu:
“Verem, bulaşıcı hastalıklardan erişkin yaşlarındaki vefatın birinci sırasında”
“Verem hastalığı, hala tüm dünyada halk sıhhatini tehdit eden çok değerli bir bulaşıcı hastalık olarak devam etmektedir. Dünyada tüm ölümlerin 9. ya da 10. sırasında gelmektedir. Bulaşıcı hastalıklardan erişkin yaşlarındaki mevtin ise birinci sırasındadır. Aslında veremin etkeni belirli, fazlaca evvelden beri bilinen bir hastalık, tesirli ilaçları var. Buna karşın veremin devam etmesi insanlık ismine utanç verici bir olaydır. Her yıl dünyada 1,5 milyon insan veremden dolayı ölmektedir.
“Covid salgını niçiniyle veremle uğraş dünyada yaklaşık 8-10 yıl geriye gitti”
Dünyada 100 binde 125-130 civarında hasta görülürken bu oran Türkiye’de geçen sene 100 binde 11’di. 2020’de 100 binde 10,3’e düşmüştü. Beklenenden biraz daha fazla düşmüştü. Aslında Türkiye’de tüberküloz azalmaya devam ediyor ancak 2020 yılında beklenenden daha fazla azaldı. İşte burada Covid salgınının tesirini gorebiliriz. Tüm dünyada bu biçimde. Covid salgını hastaneye müracaatları azalttı, biroldukca insan yavaşça şikayetler için hastaneye gitmeyebiliyor. Hastalıklar birbirine karışmaya başladı. Çekilen sinemalarda ‘Covid mi, tüberküloz mu’, bu biçimde karışıklıklar oldu. Dünya ve kısmen Türkiye için söylüyorum, bu uğraşa ayrılan insan kaynakları Covid salgınında çalışmaya başladı. ötürüsıyla hem hasta müracaatının azalması hem teşhis tedavi hizmetlerindeki sorunlar niçiniyle kayıtlı hasta sayısı azalmaya başladı. Yani Covid salgını niçiniyle veremle gayret dünyada yaklaşık 8-10 yıl geriye gitti.
“Türkiye’de işimiz berbat değil. Sıkıntılarımız var lakin makus değil”
İnsanlığın oldukçatan halletmesi gereken bir sorun, sosyoekonomik niçinlerle eşitsizlik, toplumsal adaletsizlik niçiniyle devam etmektedir. Bu bizim için yüz karası bir şey. Covid hastalığı çıktıktan altı ay daha sonra epeyce tesirli biroldukça aşı bulundu. Verem hastalığı için 100 yıl evvel bir tane aşı bulunmuş, fazlaca az tesirli. Pekala niçin yeni aşı yok, neden kaynak ayırmıyorsunuz? Tüm dünyada yılda gereken para 8-9 milyar dolar, bu bile insanlık tarafınca karşılanmıyor. Türkiye’de işlerimiz berbat değil. Sıkıntılarımız var fakat makûs değil. Zira programımız devam ediyor.
“2005’te hastalarımızın yüzde 0,5’i göçmenken şu anda yüzde 20’ye yaklaştı”
Göç, en büyük sorunlarımızdan bir tanesi. Türkiye epeyce sayıda göçmen barındırıyor. 2005 yılında hastalarımızın yüzde 0,5’i göçmenken şu anda Türkiye’de bu oran yüzde 20’ye yaklaşmış durumda. İstanbul’da ise yüzde 25. Veremliler içerisinde Suriyeli göçmenlerin sayısı giderek azalıyor. Bundan 3-4 sene öncesine kadar yarısı Suriyeli idi. Şu anda yüzde 30’u Suriyeli, yüzde 70’i öteki ülkelerden. Bilhassa Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Afrika ülkelerinden sayı artmış durumda. Bu bir bulaşıcı enfeksiyon hastalığı. Bu kadar global alakaların olduğu bir dünyada bir ülkede var ise öbür bir ülkeye de yayılır. O yüzden göç, verem hastalığının denetimi için bir sorun değildir, bir fırsat olarak kullanılmalıdır. Tahminen kendi ülkesinde tanı-tedaviye ulaşamayacak bir insan burada ise biz ona kendi vatandaşlarımızla birebir eşit biçimde teşhis koymalıyız, tedavi etmeliyiz. Biz de bunu elimizden geldiği kadar yapıyoruz.
“Bakanlık tedavi boyunca 1.800 liraya yakın para veriyor”
Bir ailenin kişi başına geliri taban fiyatın yarısından az ise -dört kişilik bir memur ailesi bile bu kümede fakir sayılabilir- size tedaviniz boyunca ve tedavinizden altı ay daha sonrasına kadar bin 800 liraya yakın bir para veriliyor, kâfi ki ilaçlarınızı tertipli için. Bunu şu an Bakanlık veriyor ve bu hayli değerli bir yardım. Biz de dernekler olarak bilhassa İstanbul’da göçmen hastalara bu yardımı yapıyoruz. Şu anda biz İstanbul Veremle Savaş Derneği olarak, göçmen hastaları, konutu yoksa otelde barındırıyoruz, üç öğün yemeğini veriyoruz, öbür gereksinimlerini karşılıyoruz, hastaların konutu kiraysa kiralarına yardım yapıyoruz.
“Daha tesirli ilaçlara ve daha tesirli aşıya muhtaçlığımız var”
Tüberküloz, insanlığın bugünkü teknoloji düzeyiyle oldukcatan aşması gereken bir sorun. Ancak toplumsal eşitsizlikler niçiniyle bilhassa fakir ülkelerin fazlaca önemli hastalığı ve bilhassa çocukları, gençleri öldürmeye devam ediyor. Sistemsiz tedavilerle ilaçlara dirençli yeni çeşitler ortaya çıkıyor. bu biçimde öbür ilaçlar kullanmak zorunda kalıyoruz, o ilaçlar da epeyce kıymetli. 50-60 yıldır hiç bir yeni ilaç yoktu, kaynak ayrılmamıştı. Son 5-6 yıldır yeni ilaçlar ortaya çıktı lakin fakir ülkeler buna ulaşamıyorlar. Bizde o denli dirençli hasta sayısı az lakin dünyada hayli. ötürüsıyla daha süratli, daha tesirli teşhis metotlarına, daha tesirli ilaçlara ve daha tesirli aşıya gereksinim var. Bu mevzuda daha fazla kaynak ayrılmalıdır.”