İstanbul’un devasa yeni havalimanında kapının niye bu kadar uzak olduğuna hayıflanırken, başımda Nazım’ın satırları var. Asıl konutumuzda hava, baskı rejiminin sisi altında ağırlaşırken, pandemi periyodunda Almanya seçimlerini izlemek için birinci durağımız olan Leipzig’e gidecek uçağa biniyorum. Uçak artık kurucu önderin ismini taşımayan İstanbul’un Avrupa yakasındaki havalimanından havalanıyor. Nazım demiştim, onun satırları yurtharicinde yaşadığım periyotta günler zorlaştığında sırtımı dayadığım kayaydı. Bu günlerden bir kısmı Almanya’da geçse de, benim için Avrupa’nın göbeğindeki bu topraklar hiç ‘ev’ üzere hissetmedi. Lakin Leipzig’e Nazım’ın o hoş satırlarından kimilerini yazdığı kent olması ve ortasında sevdiklerimi barındırmasıyla bu sefer heyecanla gidiyorum.
İstanbul’un eylül sıcağında bindiğim uçaktan inerken, Leipzig beni mont havasıyla karşılıyor. Pasaport memuru aksi davrandıkça, Türk pasaportunu güçsüzleştirenlere bir kere daha kızıyor; yardıma gelen polis memuruna aşılı olduğumu ve vizem olduğumu anlatıyorum. Şehire giden trende kulaklarımı yolcular içindeki sohbete açıyorum; tahminen seçimler konuşuluyordur diye; gözlerim ise dışarıda; bir daha tahminen seçime dair bir bir şeyler görürüm diye. Beyhude. Tek tük posterler haricinde seçime dair pek bir şey yok. Kente indiğimde ve biraz yürüdüğümde Almanya’da görmeye alıştığımız cinste, sokak lambalarının direklerine tutturulmuş seçim posterleri karşılıyor beni.
Leipzig artık Nazım’ın sokaklarında yürüdüğü, vefatın giderek yaklaştığını anladığı ve kendiyle yüzleşmesini kağıda döktüğü kentten epey farklı. Kentin merkezinde görkemli, dış cepheleri yenilenmiş beğenilen binalar var. Nazım’ın sokaklarını gözlediği ‘Laypzig’ bir vakit içinder Sovyetler’in Doğu Almanya’da kurduğu kelamda komünist rejimin lokomotiflerindendi. Artık ise çağdaş bir federal Almanya kenti. Yaklaşık 590 bin nüfuslu, üniversitesiyle ünlü bir kent. Şu an pek çaktırmasa da birkaç gün daha sonra hayli kritik bir seçime gidecek. Angela Merkel’in devri sona erecek.
Yola çıkarken yanıma genelde okumadığım kitapları almayı sevsem de, bu sefer çantamda üniversite senelerında okuduğum bir ‘Hasan abi’ kitabı var; ‘Kimse Kızmasın Kendimi Yazdım’. Bizim haber merkezimizdekilere göre Hasan abi, siz okuyuculara nazaran Hasan Cemal 1998 yılında kendisiyle bir sohbet halinde yazdığı bu kitapta gençlik senelerındaki Marksist duruşunu sert bir biçimde eleştirir. Almanya’nın doğusunda birinci sefer uzun mühlet geçireceğim bu günlerde şu cümleler üzerine düşünüyorum:
‘’Geçmişi unutturmamak lazım. Geçmişi unutmak, unutturmak isteyenler, ya da unutabileceğini, unutturabileceğini zanniçinler, hem kendilerine hem yaşadıkları topluma kötülük yaparlar.’’
Almanya’nın en sevdiğim taraflarından biri de bu, ne kadar korkutucu bir geçmişi olsa da onunla bir biçimde yüzleşiyor. Kentin merkezinde Doğu Almanya günlerini anan kocaman bir müze, birkaç gün daha sonra seçim için sokaklarında olacağım Berlin’in merkezindeki Yahudi Soykırımı anıtı, Reichstag’ın duvarındaki Rusça yazılar… ‘Sanki biz de bir yüzleşebilsek tahminen rahatlayacağız’ diye düşünüyorum. aslına bakarsanız merkezin biraz haricinde yürüdüğümüzde soluk renkli, Doğu Alman blokları karşılıyor bizi.
İkinci el pazarına yanlışsız arkadaşımla yürürken, romantikliği bırakıp buraya halimize ağlamaya değil, gazeteci olarak geldiğimi hatırlıyorum. Pazarda kendi yetiştirdikleri doğal eserleri ve çizimlerini satan ikili, arkadaşımla Leipzig’in hoşluğu hakkında bir muhabbet sürdürürken, kendimi tanıtıp ortaya giriyor, mevzuyu seçimlere çekiyorum;
Baktım beşerler seçim hakkında konuşmaya pek meraklı değil, bu sefer posterleri kurcalıyorum. 18 milyon kişi paylaştığımız İstanbul’da seçim periyotları çatıdan çatıya parti bayrakları çekilir; seçim otomobilleri çabuk yazılmış; milliyetçi sözlerle bezenmiş parti modüllerini bağırtarak mahallelerde dolaşır. Leipzig’de buna pek denk gelmedim. Parti posterleri genelde vaatlerden kelam ediyor. Kimilerinde da bölge milletvekili adaylarının fotoğrafları var. Başbakan adaylarının fotoğrafları olan posterler şaşırtan derecede az.
Şaşırdığım bir diğer nokta ise Merkel’le ilgili şeylerin azlığı. CDU’nun gördüğüm hiç bir posterinde Merkel yok. Televizyonda da Merkel’le ilgili pek bir şey yok. Yazılı basın biraz daha duygusal, mecmualar genelde kapağında ‘Almanya’nın Mutti’sinin fotoğrafıyla çıkmış. Avrupa basını da dediğimiz üzere, haftalardır Merkel periyodu uygun mi makus mü diye tartışıyordu esasen. Yalnızca bir billboardda, kent merkezinin haricinde Merkel’e 16 yıl için teşekkür eden bir poster gördüm. Unutmamak demiştik; Almanlar geçmişin yaraları sebebiyle başkanlarını ikonlaştırmaktan kaçınıyorlar.
Kentte yalnızca birkaç tane büyük seçim posteri gördüm. En aklıma takılanı Yeşiller’e aitti; üzerinde ‘’İklim krizine karşı aşı yok. Fakat siyaset var’’ yazıyordu. Birinci gözlemlerime nazaran en beğendiğim kampanyalar Die Linke ve Yeşiller’inki. Anketlere bakılırsa birinci sırada olan Toplumsal Demokratların da göz alan kırmızılıktaki posterleri dikkat çekiyor.
2017 seçimlerine giden süreçte ve daha sonrasında Freiburg’taydım. Yeşiller’in kalesi olan bu kentte de o periyot siyaset pek konuşulmuyordu. Mevzuyu ısrarla açtığımda da beşerler çoklukla Erdoğan’ı soruyordu; bugün de durum pek farklı değil.
Cumartesi günü Leipzig kent meydanında dev bir protesto ile karşılaştım. ‘Sonunda seçime dair bir şeyler’ diyip süratlice kalabalığa yaklaştım; daha sonra gördüm ki seçimlerle direkt bir ilgisi yokmuş. Yürüyüş birtakım solcu kümelerin birleşiminden oluşan Antifa’nınmış. Faşizm aykırısı kümelerin sağ hareketlere karşı yaptığı yürüyüşte siyah giysili insanlardan oluşan bir kalabalık vardı. Buradaki mahallî basına bakılırsa yürüyüşe 3 bin 500 kadar kişi katıldı.
Antifa yürüyüşünün devamında şiddet olayları yaşandığını lokal basında okudum. Birtakım isimler, hareketleri destekleyen sol siyasetçilere de reaksiyon göstermiş. Akşam kilometrelerce uzak olduğum Türkiye’nin gündemini kaçırmayayım diye haberleri okumaya koyuluyorum. İktidara yakın birtakım gazetecilerin göz bakılırsa göre yanlış yazması bir daha içimi sıkıyor. AİHM’in İnsan Hakları Mahkemesi’nin tekraren yaptığı bir çağrıyı cuma günü Avrupa Bakanlar Konseyi’nin bir dahalediğini görüyorum. Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve daha biroldukça siyasi tutukluyu düşünüyorum bir kere daha; üstüne bir de haksız yere mahpus yatmış meslek büyüklerimi. AİHM’e de kızıyorum, her kezinde epey yavaş kaldığı için. Almanya seçimleri bile pek tartışma gereği duymazken, biz boğuluyoruz.
‘’Acılar insanları derinleştirir! Toplumları da o denli. Olgunlaştırır.’
Umarım öyledir Hasan abi… Kitabın satırları aklıma bu defa de Fikret Kızılok’un Gazi Mustafa Kemal’in yazdıklarını kullanarak onun ağzından yazdığı ‘Devrimci’nin Güncesi’nden bir kısım geliyor:
‘’İnsanlar bilinçlendikçe kişiliklerini ister.
Milletler de öyledir
Kabiliyetlerini keşfetmek,
güçlü olmak isterler’’
Bu kent epeyce değil, 32 sene kadar evvel Stasi terörü altında eziliyordu. Bugün ise halkına apolitik olma lüksü tanıyacak kadar demokratik.
Almanya seçimleri 26 Eylül’de. T24 grubu olarak Alman seçimlerini farklı kentlerden takip etmeye; izlenimlerimizi ve haberlerimizi paylaşmaya devam edeceğiz.
İstanbul’un eylül sıcağında bindiğim uçaktan inerken, Leipzig beni mont havasıyla karşılıyor. Pasaport memuru aksi davrandıkça, Türk pasaportunu güçsüzleştirenlere bir kere daha kızıyor; yardıma gelen polis memuruna aşılı olduğumu ve vizem olduğumu anlatıyorum. Şehire giden trende kulaklarımı yolcular içindeki sohbete açıyorum; tahminen seçimler konuşuluyordur diye; gözlerim ise dışarıda; bir daha tahminen seçime dair bir bir şeyler görürüm diye. Beyhude. Tek tük posterler haricinde seçime dair pek bir şey yok. Kente indiğimde ve biraz yürüdüğümde Almanya’da görmeye alıştığımız cinste, sokak lambalarının direklerine tutturulmuş seçim posterleri karşılıyor beni.
Leipzig artık Nazım’ın sokaklarında yürüdüğü, vefatın giderek yaklaştığını anladığı ve kendiyle yüzleşmesini kağıda döktüğü kentten epey farklı. Kentin merkezinde görkemli, dış cepheleri yenilenmiş beğenilen binalar var. Nazım’ın sokaklarını gözlediği ‘Laypzig’ bir vakit içinder Sovyetler’in Doğu Almanya’da kurduğu kelamda komünist rejimin lokomotiflerindendi. Artık ise çağdaş bir federal Almanya kenti. Yaklaşık 590 bin nüfuslu, üniversitesiyle ünlü bir kent. Şu an pek çaktırmasa da birkaç gün daha sonra hayli kritik bir seçime gidecek. Angela Merkel’in devri sona erecek.
Yola çıkarken yanıma genelde okumadığım kitapları almayı sevsem de, bu sefer çantamda üniversite senelerında okuduğum bir ‘Hasan abi’ kitabı var; ‘Kimse Kızmasın Kendimi Yazdım’. Bizim haber merkezimizdekilere göre Hasan abi, siz okuyuculara nazaran Hasan Cemal 1998 yılında kendisiyle bir sohbet halinde yazdığı bu kitapta gençlik senelerındaki Marksist duruşunu sert bir biçimde eleştirir. Almanya’nın doğusunda birinci sefer uzun mühlet geçireceğim bu günlerde şu cümleler üzerine düşünüyorum:
‘’Geçmişi unutturmamak lazım. Geçmişi unutmak, unutturmak isteyenler, ya da unutabileceğini, unutturabileceğini zanniçinler, hem kendilerine hem yaşadıkları topluma kötülük yaparlar.’’
Almanya’nın en sevdiğim taraflarından biri de bu, ne kadar korkutucu bir geçmişi olsa da onunla bir biçimde yüzleşiyor. Kentin merkezinde Doğu Almanya günlerini anan kocaman bir müze, birkaç gün daha sonra seçim için sokaklarında olacağım Berlin’in merkezindeki Yahudi Soykırımı anıtı, Reichstag’ın duvarındaki Rusça yazılar… ‘Sanki biz de bir yüzleşebilsek tahminen rahatlayacağız’ diye düşünüyorum. aslına bakarsanız merkezin biraz haricinde yürüdüğümüzde soluk renkli, Doğu Alman blokları karşılıyor bizi.
İkinci el pazarına yanlışsız arkadaşımla yürürken, romantikliği bırakıp buraya halimize ağlamaya değil, gazeteci olarak geldiğimi hatırlıyorum. Pazarda kendi yetiştirdikleri doğal eserleri ve çizimlerini satan ikili, arkadaşımla Leipzig’in hoşluğu hakkında bir muhabbet sürdürürken, kendimi tanıtıp ortaya giriyor, mevzuyu seçimlere çekiyorum;
- – Kritik bir seçime gidiyorsunuz, kentte hava nasıl?
- – İlgilisinin dikkatini çekiyor. Medyada bile pek yer bulmuyor.
- – Adaylar birbiriyle arbede etmekle meşgul. Yeni bir şey üretmiyorlar. Birbiriyle hengame ederek kazanmaya çalışıyorlar.
- – Pekala ya Merkel daha sonrası devir?
- – Merkel bir halef yetiştirmedi. Ülkenin başına geçmesi için biri yetiştirilmedi.
Baktım beşerler seçim hakkında konuşmaya pek meraklı değil, bu sefer posterleri kurcalıyorum. 18 milyon kişi paylaştığımız İstanbul’da seçim periyotları çatıdan çatıya parti bayrakları çekilir; seçim otomobilleri çabuk yazılmış; milliyetçi sözlerle bezenmiş parti modüllerini bağırtarak mahallelerde dolaşır. Leipzig’de buna pek denk gelmedim. Parti posterleri genelde vaatlerden kelam ediyor. Kimilerinde da bölge milletvekili adaylarının fotoğrafları var. Başbakan adaylarının fotoğrafları olan posterler şaşırtan derecede az.
Şaşırdığım bir diğer nokta ise Merkel’le ilgili şeylerin azlığı. CDU’nun gördüğüm hiç bir posterinde Merkel yok. Televizyonda da Merkel’le ilgili pek bir şey yok. Yazılı basın biraz daha duygusal, mecmualar genelde kapağında ‘Almanya’nın Mutti’sinin fotoğrafıyla çıkmış. Avrupa basını da dediğimiz üzere, haftalardır Merkel periyodu uygun mi makus mü diye tartışıyordu esasen. Yalnızca bir billboardda, kent merkezinin haricinde Merkel’e 16 yıl için teşekkür eden bir poster gördüm. Unutmamak demiştik; Almanlar geçmişin yaraları sebebiyle başkanlarını ikonlaştırmaktan kaçınıyorlar.
Kentte yalnızca birkaç tane büyük seçim posteri gördüm. En aklıma takılanı Yeşiller’e aitti; üzerinde ‘’İklim krizine karşı aşı yok. Fakat siyaset var’’ yazıyordu. Birinci gözlemlerime nazaran en beğendiğim kampanyalar Die Linke ve Yeşiller’inki. Anketlere bakılırsa birinci sırada olan Toplumsal Demokratların da göz alan kırmızılıktaki posterleri dikkat çekiyor.
2017 seçimlerine giden süreçte ve daha sonrasında Freiburg’taydım. Yeşiller’in kalesi olan bu kentte de o periyot siyaset pek konuşulmuyordu. Mevzuyu ısrarla açtığımda da beşerler çoklukla Erdoğan’ı soruyordu; bugün de durum pek farklı değil.
Cumartesi günü Leipzig kent meydanında dev bir protesto ile karşılaştım. ‘Sonunda seçime dair bir şeyler’ diyip süratlice kalabalığa yaklaştım; daha sonra gördüm ki seçimlerle direkt bir ilgisi yokmuş. Yürüyüş birtakım solcu kümelerin birleşiminden oluşan Antifa’nınmış. Faşizm aykırısı kümelerin sağ hareketlere karşı yaptığı yürüyüşte siyah giysili insanlardan oluşan bir kalabalık vardı. Buradaki mahallî basına bakılırsa yürüyüşe 3 bin 500 kadar kişi katıldı.
Antifa yürüyüşünün devamında şiddet olayları yaşandığını lokal basında okudum. Birtakım isimler, hareketleri destekleyen sol siyasetçilere de reaksiyon göstermiş. Akşam kilometrelerce uzak olduğum Türkiye’nin gündemini kaçırmayayım diye haberleri okumaya koyuluyorum. İktidara yakın birtakım gazetecilerin göz bakılırsa göre yanlış yazması bir daha içimi sıkıyor. AİHM’in İnsan Hakları Mahkemesi’nin tekraren yaptığı bir çağrıyı cuma günü Avrupa Bakanlar Konseyi’nin bir dahalediğini görüyorum. Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve daha biroldukça siyasi tutukluyu düşünüyorum bir kere daha; üstüne bir de haksız yere mahpus yatmış meslek büyüklerimi. AİHM’e de kızıyorum, her kezinde epey yavaş kaldığı için. Almanya seçimleri bile pek tartışma gereği duymazken, biz boğuluyoruz.
‘’Acılar insanları derinleştirir! Toplumları da o denli. Olgunlaştırır.’
Umarım öyledir Hasan abi… Kitabın satırları aklıma bu defa de Fikret Kızılok’un Gazi Mustafa Kemal’in yazdıklarını kullanarak onun ağzından yazdığı ‘Devrimci’nin Güncesi’nden bir kısım geliyor:
‘’İnsanlar bilinçlendikçe kişiliklerini ister.
Milletler de öyledir
Kabiliyetlerini keşfetmek,
güçlü olmak isterler’’
Bu kent epeyce değil, 32 sene kadar evvel Stasi terörü altında eziliyordu. Bugün ise halkına apolitik olma lüksü tanıyacak kadar demokratik.
Almanya seçimleri 26 Eylül’de. T24 grubu olarak Alman seçimlerini farklı kentlerden takip etmeye; izlenimlerimizi ve haberlerimizi paylaşmaya devam edeceğiz.