İHTAR: Bu haberdeki birtakım anlatılanları rahatsız edici bulabilirsiniz
90’lı yılların sonunda Afganistan’daki Taliban rejimi altında yaşayan Taliban’dan kaçarak Türkiye’ye gelen göçmen bayanlar, şu an Afganistan’da yaşananları telaş içerisinde izliyor. BBC Türkçe’nin Ankara’nın farklı bölgelerinde ulaştığı bayanlar, Taliban ile ortalarında binlerce kilometre bulunmasına karşın güya hâlâ o günleri yaşıyormuşçasına korktuklarını anlatıyor. Taliban’ın şiddetine direkt maruz kalmış bayanların hepsi şunu söylüyor: “Tarih yeniden ediyor. Hiç kimse Taliban’ın bu sefer daha barışçıl olacağına ve bayanlara zulmetmeyeceğine inanmasın.“
Farklı isimlere ve farklı geçmişlere sahip olsalar da konuştuğumuz tüm Afgan göçmen bayanların kıssasında ortak olan bir şey var: Taliban’ın yaşattığı acı.
2014 yılında seçim yönetim ofisinde bayan bir memur olarak çalışırken Taliban’ın sivilleri maksat alan akınında ölümcül bir biçimde yaralandıktan daha sonra tüm ailesiyle bir arada Türkiye’ye kaçan Ferzane ile Altındağ’daki meskeninde buluşuyoruz.
Dokuz kurşunla vurulan Ferzane, hâlâ yüzünde ve bedeninde o hücuma ilişkin kalıcı yaralar taşıyor.
Fakat Ferzane’nın Taliban’la birinci sefer karşı karşıya kalışı fazlaca daha eskiye dayanıyor:
“Taliban geldiğinde 15 yaşındaydım. Bir gece duvarlarla çevrili bahçemizde oturuyorduk. Yan komşumuzun konutundan otomobil sesleri ve akabinde bayan çığlıkları gelmeye başladı. Sonraki gün öğrendik ki Taliban, konutun bir genç kızını alıp götürmüş.“
“Aylar daha sonra kızı gebe bir biçimde geri getirip babasının meskenine bıraktılar. Bir zindana gdolayıldüğünü ve gece gündüz farklı erkekler tarafınca tecavüze uğradığını anlattı. En küçük bir ani hareketten korkar hale gelmişti.“
“Ben ve başka kız kardeşlerim de tıpkı şeyi yaşayabilirdik. O yüzden babam, öbür çocuklarına karışmasınlar diye bir kız kardeşimi Taliban’a vermek zorunda kaldı.“
Taliban’ın gelişiyle bayanlar artık Afganistan’da yanlarında aile üyesi bir erkek olmadan sokağa çıkamıyor, sokakta burka ismi verilen bir giysiyle zirveden tırnağa örtünmek zorunda kalıyordu.
Ferzane, burkasını çıkardığı için bir Taliban üyesi tarafınca kırbaçlanışını şu biçimde anlatıyor:
“Hava epey sıcaktı ve burkadan dolayı nefes alamaz hale gelmiştim. Biraz nefes alabilmek için burkayı fazlaca kısa bir süre ağzımdan aşağı indirdim. Bir talib apansız minibüse girip beni ve yanımdaki öbür bayanları kırbaçladı.“
“Başıma kaç darbe aldığımı hatırlamıyorum, bayıltana kadar vurdular. Başka bayanları da “Niye yanınızdaki bayanın burkasını açmasına müsaade veriyorsunuz” diyerek dövdüler. Dört gün hasta yattım ancak bir tane bile ağrıkesici bulamadım.“
Küçük yaşlarındaki erkek kardeşinin başından geçen bir olayı ise şöyleki anlatıyor:
“Bir gün Taliban mahalledeki tüm erkekleri akşam hayli yeterli bir maç olacağını söyleyerek stadyuma çağırdı. Küçük kardeşim döndüğünde konuşamaz biçimdeydi. Bir bayanı stadyumun ortasında silahla idam etmişler, öbür adamların de izlemesini istemişler.“
‘Tam kendimi insan üzere hissetmeye başlamıştım ki Taliban bir daha geldi’
Taliban’ın Afganistan’daki kararı beş yıl sürdü.
Ferzane, Taliban rejimi bittikten daha sonra lise eğitimine kaldığı yerden devam etti. Üniversitede edebiyat kısmını bitirerek devlet dairelerinde memur olarak çalışmaya başladı:
“Meskenlere gazete girmesin diye bakkallarda ekmekleri gazeteye sarıp vermeyi yasaklamışlardı. kimi vakit çöpleri karıştırıp, üzerinde yazı yazan şeyler bulmaya çalışıyordum. Yarıda lise kitaplarımı her gün tekrar yine okuyordum.“
“Taliban masraf gitmez okula başladık lakin bina, pencere, sıra yoktu. Biz bir daha de o sınıfları doldurduk. Yalnızca ben değil, bütün kızlar okumak için epey hevesliydi. Tüm zorluklara ve yoksulluğa karşın okuduk.“
“Dört çocuğum varken üniversiteye başladım zira okumayı epeyce istiyordum. Tam hayatımı tam düzelttim derken, her şey bir daha mahvoldu.“
‘Hem bayansınız hem çalışıyorsunuz, sizi öldüreceğiz’
Tam ömrünü tertibe sokup “kendisini insan üzere hissetmeye başlarken” bir daha taarruza uğradığını söyleyen Ferzane, Afganistan’dan kaçmasına niye olan olayı şu biçimde anlatıyor:
“2014 yılında Seçim yönetim ofisinde çalışırken, “Hem bayansınız hem çalışıyorsunuz tıpkı vakitte seçim yönetimde çalışıyorsunuz. Sizi öldüreceğiz” diyen telefonlar alıyorduk. Bizi korkutmayı amaçlıyorlardı lakin ben hiç korkmadım.“
“Bir gün ofiste çalışırken patlama oldu, pencereler kırıldı. Çabucak kendimizi odaya kapattık lakin kapıyı kırıp içeri girdiler. Yarım metre aralıktan ateş ettiler. Çok fazla insan öldü.“
“Ben beş saat boyunca kanların ortasında yatıp meyyit numarası yaparak kurtuldum. Yanımda yatan öteki bir yaralı arkadaşıma elimle işaret ederek ses çıkarmamasını söylemiş oldum zira Taliban hala içerideydi. 4 gün daha sonra gözlerimi hastanede açtım. Bedenimden dokuz kurşun çıkarıldı.“
‘Taliban’ın kestiği eller kuruyana kadar ağaçlarda asılı kalırdı’
Bir yıl evvel altı çocuğuyla bir arada Afganistan’dan kaçarak Ankara’ya yerleşen Dr. Sohaila Hamidi ile buluşuyoruz.
Hamidi 90’lı senelerda tıp fakültesi öğrencisiyken bir anda kendisini dört yıllık ‘hapis yaşamında’ bulduğunu söyleyerek, hala o günlere ilişkin şiddet manzaralarını hafızasından silemediğini anlatıyor:
“”
“Bir gün kardeşlerimle bir arada bir sokak içindeki çatışmanın ortasında kaldık. Tanımadığımız meskenlerin kapısını çalarak bizi içeri almaları için yalvardık. Sonunda bir konut kapısını açtı ve geceyi orada geçirdik. Sonraki gün konutumuza dönerken, tüm sokağı kaplayan cesetlerin içinden geçtik.“
Hamidi, Taliban rejimi mühletince yalnızca radyo dinleyerek dünyada olan bitenlerden haberdar olabildiğini söylüyor:
“Kentimize yalnızca haftada iki defa elektrik veriliyordu. Meskenlere girip televizyonları kırdılar, yalnızca radyo dinleyebiliyorduk. Müzik dinlememiz ve cep telefonu kullanmamız yasaktı. Kiralık kitapları ortamızda gizlice paylaşarak kitap okuyabiliyorduk.”
Genç yaşlarındaki adamların ise casusluk yapmaları ya da savaşa katılmaları için meskenden alınıp gdolayıldüklerini söyleyen Hamidi, kaçırılan iki erkek kuzeninden 23 yıldır haber alamadıklarını söylüyor.
‘Kızlarım benim yaşadıklarımı yaşamasın diye Afganistan’ı terk ettim’
Taliban rejimi bitmiş oldukten daha sonra üniversiteye dönen Hamidi, tıp fakültesinde kalan dört yıllık eğitimini de tamamlayarak tabip oldu.
Hamidi, ortadan geçen yirmi yıla karşın Taliban’ın bir daha güçlenmesiyle Afganistan’dan ayrılmaya karar verdiklerini söylüyor:
“Taliban gitmiş olsa bile Afgan erkekler artık Taliban üzere düşünmeye başlamış, Taliban zihniyetine bürünmüştü. Üniversiteye geri döndükten aylar daha sonra burkamızı çıkarabilmeye yürek edebilmiştik. Bayanlar 20 yılda fazlaca savaş vererek özgürlüklerini bir ölçü kazanabilmişti. Ancak artık her şey başa döndü, yirmi yıllık uğraş yok oldu.“
“”
Hamidi’nin Türkiye’de doktorluk mesleğine devam edebilmesi için evvel Türkçe yapılan bir denklik imtihanını geçmesi gerekiyor.
tekrar mesleğini yapamamaktan korktuğunu söyleyen Hamidi, “Şu an haberlerde Taliban adamlarınin sesini duymaya bile dayanamıyorum. Aklıma çabucak eski senelerda yaşadığımız acılar geliyor. Orada yaşanan her şey, bana geçmişi hatırlatıyor” diyor.
‘Taliban, asker ailelerindeki bayan ve çocukların peşine düşüyor’
Dışkapı mahallesinde, ailesinin erkek üyeleri Taliban’la olan savaşta hayatını kaybetmiş iki Afgan bayanla konuşuyoruz.
Bayanlar, asker ailesi olduklarını bilen Taliban’ın senelerca peşlerini bırakmadığını ve sonunda Afganistan’dan kaçmak zorunda kaldıklarını anlatıyor.
Bu bayanlardan biri, iki çocuğuyla bir arada beş ay evvel Türkiye’ye kaçmış olan 48 yaşındaki Şefika.
Taliban’la savaşan kocasını iki yıl evvel kaybettiğini söyleyen Şefika, o günden beri iki çocuğuyla bir arada Taliban’ın tehdidi altında yaşadığını anlatıyor:
“Eşim öldükten daha sonra çocuklarıma bakabilmek için çalışmaya başladım. Daima tehdit telefonları alıyordum. Bana, ‘İşi bırak, meskeninde otur. Yoksa kocan üzere seni de öldürürüz, çocuklarını kaçırırız’ diyorlardı. Telefon numaramı değiştirdim fakat bu defa yeni numaramı bulup tehditlere devam ettiler.“
“Taliban, yaşadığımız kente 10 km aralığa kadar yaklaşmıştı. Artık çocuklarımı alıp kaçmaktan öbür dermanım kalmamıştı. Dağ yollarında ölmeyi göze alarak kaçmam gerekiyordu zira Taliban’a izimizi kaybettirememiştik. Kocamın asker olduklarını bildikleri için peşimizi bırakmadılar.“
Türkiye sonundan otobüslerle direkt Ankara’ya getirildiklerini söyleyen Şefika, artık Afganistan’a dönmelerinin imkânsız hale geldiğini söylüyor.
Ailesinin geçimini şu an 13 yaşındaki oğlu, günlük 15 lira fiyatla kuaförde çalışarak sağlıyor:
“Türkiye’ye gelmek için beş saat boyunca dağlarda yürüdük. Yorgunluktan bayılınca öteki Afganlar yardım etti. Daima otomobil değiştirerek ve yolumuzun üstündeki Afgan meskenlerinde konaklayarak Ankara’ya kadar geldik.“
‘yaşamım ve mesleğim için fazlaca gayret ettim lakin olmadı’
Tanınmış bir albay olan babasını çabucak hemen altı yaşındayken Taliban’a karşı savaşta kaybettiğini söyleyen Zahra da ortadan geçen senelera karşın Taliban’ın ailesini hiç bir vakit rahat bırakmadığını anlatıyor:
“Gözümü açtığımdan beri savaştan diğer bir şey görmedim. Ailemden sekiz erkek şehit oldu. Taliban’ın Afganistan’a birinci girdiği gecede ailemize ilişkin beş meskene baskın yapıldı. Daima tehdit altında kaçarak yaşadık.“
Taliban tarafınca kaçırılmamak için 17 yaşında kuzeniyle evlenmek zorunda kaldığını söyleyen Zahra, her şeye karşın tıp fakültesini bitirip hekim olduğunu anlatıyor:
“Hekim olarak işe başlamam daha riskli oldu. Ailemize yönelik Taliban tehditleri sürüyordu. Nereye gitsek izimizi buluyorlardı, telefonlarımıza ulaşıyorlardı.”
“Kendi özel muayenehanemi açmak için evrak işlerini sürdürürken tehditler daha da artmaya başladı. Herbiçimde her yerde tanıdık şahısları vardı ve haber veriyorlardı, yoksa nereden bulabilirler?“
“Büyük kızım üniversite diş hekimliği kısmını okurken bir gün telefon geldi. ‘Ya kızını bize ver ya da biz onu kaçıracağız’ diyorlardı. Devlete şikâyet ettik, askerler bizi korumak için birkaç gün konutumuzun etrafında bekledi ancak bizi tehdit edenler asla bulunamadı.“
Zahra, beş çocuğunu korumak için bir gece her şeyi geride bırakıp kaçak yollardan Türkiye’ye geldiklerini söylüyor:
“Türkiye’ye gelince izimi kaybettirebilmek için iki sene kimselerle bağlantıya girmedim. Depresyona girdim, kendimi öldürmeye kalktım lakin daha sonra çocuklarıma baktım, onları kim büyütecek?“
“Hem ailemi destekleyecektim birebir vakitte bir bayan olarak kendi ayaklarımın üzerinde duracaktım lakin yapamadım. hayatım, çocuklarım ve mesleğim için hayli çaba ettim lakin olmadı.“
Konuştuğumuz Afgan bayanların hepsi, baskıcı bir Taliban rejiminin akabinde okul ömrüne dönüp meslek sahibi olsalar bile bir daha de Taliban zulmünden kaçamadıklarını anlatıyor.
Türkiye’de göçmen olarak yaşayan bu bayanların hiç biri, Afganistan’da türlü zorluklar içerisinde kazandıkları mesleklerini sürdürme bahtı bulamıyor.
90’lı yılların sonunda Afganistan’daki Taliban rejimi altında yaşayan Taliban’dan kaçarak Türkiye’ye gelen göçmen bayanlar, şu an Afganistan’da yaşananları telaş içerisinde izliyor. BBC Türkçe’nin Ankara’nın farklı bölgelerinde ulaştığı bayanlar, Taliban ile ortalarında binlerce kilometre bulunmasına karşın güya hâlâ o günleri yaşıyormuşçasına korktuklarını anlatıyor. Taliban’ın şiddetine direkt maruz kalmış bayanların hepsi şunu söylüyor: “Tarih yeniden ediyor. Hiç kimse Taliban’ın bu sefer daha barışçıl olacağına ve bayanlara zulmetmeyeceğine inanmasın.“
Farklı isimlere ve farklı geçmişlere sahip olsalar da konuştuğumuz tüm Afgan göçmen bayanların kıssasında ortak olan bir şey var: Taliban’ın yaşattığı acı.
2014 yılında seçim yönetim ofisinde bayan bir memur olarak çalışırken Taliban’ın sivilleri maksat alan akınında ölümcül bir biçimde yaralandıktan daha sonra tüm ailesiyle bir arada Türkiye’ye kaçan Ferzane ile Altındağ’daki meskeninde buluşuyoruz.
Dokuz kurşunla vurulan Ferzane, hâlâ yüzünde ve bedeninde o hücuma ilişkin kalıcı yaralar taşıyor.
Fakat Ferzane’nın Taliban’la birinci sefer karşı karşıya kalışı fazlaca daha eskiye dayanıyor:
“Taliban geldiğinde 15 yaşındaydım. Bir gece duvarlarla çevrili bahçemizde oturuyorduk. Yan komşumuzun konutundan otomobil sesleri ve akabinde bayan çığlıkları gelmeye başladı. Sonraki gün öğrendik ki Taliban, konutun bir genç kızını alıp götürmüş.“
“Aylar daha sonra kızı gebe bir biçimde geri getirip babasının meskenine bıraktılar. Bir zindana gdolayıldüğünü ve gece gündüz farklı erkekler tarafınca tecavüze uğradığını anlattı. En küçük bir ani hareketten korkar hale gelmişti.“
“Ben ve başka kız kardeşlerim de tıpkı şeyi yaşayabilirdik. O yüzden babam, öbür çocuklarına karışmasınlar diye bir kız kardeşimi Taliban’a vermek zorunda kaldı.“
Taliban’ın gelişiyle bayanlar artık Afganistan’da yanlarında aile üyesi bir erkek olmadan sokağa çıkamıyor, sokakta burka ismi verilen bir giysiyle zirveden tırnağa örtünmek zorunda kalıyordu.
Ferzane, burkasını çıkardığı için bir Taliban üyesi tarafınca kırbaçlanışını şu biçimde anlatıyor:
“Hava epey sıcaktı ve burkadan dolayı nefes alamaz hale gelmiştim. Biraz nefes alabilmek için burkayı fazlaca kısa bir süre ağzımdan aşağı indirdim. Bir talib apansız minibüse girip beni ve yanımdaki öbür bayanları kırbaçladı.“
“Başıma kaç darbe aldığımı hatırlamıyorum, bayıltana kadar vurdular. Başka bayanları da “Niye yanınızdaki bayanın burkasını açmasına müsaade veriyorsunuz” diyerek dövdüler. Dört gün hasta yattım ancak bir tane bile ağrıkesici bulamadım.“
Küçük yaşlarındaki erkek kardeşinin başından geçen bir olayı ise şöyleki anlatıyor:
“Bir gün Taliban mahalledeki tüm erkekleri akşam hayli yeterli bir maç olacağını söyleyerek stadyuma çağırdı. Küçük kardeşim döndüğünde konuşamaz biçimdeydi. Bir bayanı stadyumun ortasında silahla idam etmişler, öbür adamların de izlemesini istemişler.“
‘Tam kendimi insan üzere hissetmeye başlamıştım ki Taliban bir daha geldi’
Taliban’ın Afganistan’daki kararı beş yıl sürdü.
Ferzane, Taliban rejimi bittikten daha sonra lise eğitimine kaldığı yerden devam etti. Üniversitede edebiyat kısmını bitirerek devlet dairelerinde memur olarak çalışmaya başladı:
“Meskenlere gazete girmesin diye bakkallarda ekmekleri gazeteye sarıp vermeyi yasaklamışlardı. kimi vakit çöpleri karıştırıp, üzerinde yazı yazan şeyler bulmaya çalışıyordum. Yarıda lise kitaplarımı her gün tekrar yine okuyordum.“
“Taliban masraf gitmez okula başladık lakin bina, pencere, sıra yoktu. Biz bir daha de o sınıfları doldurduk. Yalnızca ben değil, bütün kızlar okumak için epey hevesliydi. Tüm zorluklara ve yoksulluğa karşın okuduk.“
“Dört çocuğum varken üniversiteye başladım zira okumayı epeyce istiyordum. Tam hayatımı tam düzelttim derken, her şey bir daha mahvoldu.“
‘Hem bayansınız hem çalışıyorsunuz, sizi öldüreceğiz’
Tam ömrünü tertibe sokup “kendisini insan üzere hissetmeye başlarken” bir daha taarruza uğradığını söyleyen Ferzane, Afganistan’dan kaçmasına niye olan olayı şu biçimde anlatıyor:
“2014 yılında Seçim yönetim ofisinde çalışırken, “Hem bayansınız hem çalışıyorsunuz tıpkı vakitte seçim yönetimde çalışıyorsunuz. Sizi öldüreceğiz” diyen telefonlar alıyorduk. Bizi korkutmayı amaçlıyorlardı lakin ben hiç korkmadım.“
“Bir gün ofiste çalışırken patlama oldu, pencereler kırıldı. Çabucak kendimizi odaya kapattık lakin kapıyı kırıp içeri girdiler. Yarım metre aralıktan ateş ettiler. Çok fazla insan öldü.“
“Ben beş saat boyunca kanların ortasında yatıp meyyit numarası yaparak kurtuldum. Yanımda yatan öteki bir yaralı arkadaşıma elimle işaret ederek ses çıkarmamasını söylemiş oldum zira Taliban hala içerideydi. 4 gün daha sonra gözlerimi hastanede açtım. Bedenimden dokuz kurşun çıkarıldı.“
‘Taliban’ın kestiği eller kuruyana kadar ağaçlarda asılı kalırdı’
Bir yıl evvel altı çocuğuyla bir arada Afganistan’dan kaçarak Ankara’ya yerleşen Dr. Sohaila Hamidi ile buluşuyoruz.
Hamidi 90’lı senelerda tıp fakültesi öğrencisiyken bir anda kendisini dört yıllık ‘hapis yaşamında’ bulduğunu söyleyerek, hala o günlere ilişkin şiddet manzaralarını hafızasından silemediğini anlatıyor:
“”
“Bir gün kardeşlerimle bir arada bir sokak içindeki çatışmanın ortasında kaldık. Tanımadığımız meskenlerin kapısını çalarak bizi içeri almaları için yalvardık. Sonunda bir konut kapısını açtı ve geceyi orada geçirdik. Sonraki gün konutumuza dönerken, tüm sokağı kaplayan cesetlerin içinden geçtik.“
Hamidi, Taliban rejimi mühletince yalnızca radyo dinleyerek dünyada olan bitenlerden haberdar olabildiğini söylüyor:
“Kentimize yalnızca haftada iki defa elektrik veriliyordu. Meskenlere girip televizyonları kırdılar, yalnızca radyo dinleyebiliyorduk. Müzik dinlememiz ve cep telefonu kullanmamız yasaktı. Kiralık kitapları ortamızda gizlice paylaşarak kitap okuyabiliyorduk.”
Genç yaşlarındaki adamların ise casusluk yapmaları ya da savaşa katılmaları için meskenden alınıp gdolayıldüklerini söyleyen Hamidi, kaçırılan iki erkek kuzeninden 23 yıldır haber alamadıklarını söylüyor.
‘Kızlarım benim yaşadıklarımı yaşamasın diye Afganistan’ı terk ettim’
Taliban rejimi bitmiş oldukten daha sonra üniversiteye dönen Hamidi, tıp fakültesinde kalan dört yıllık eğitimini de tamamlayarak tabip oldu.
Hamidi, ortadan geçen yirmi yıla karşın Taliban’ın bir daha güçlenmesiyle Afganistan’dan ayrılmaya karar verdiklerini söylüyor:
“Taliban gitmiş olsa bile Afgan erkekler artık Taliban üzere düşünmeye başlamış, Taliban zihniyetine bürünmüştü. Üniversiteye geri döndükten aylar daha sonra burkamızı çıkarabilmeye yürek edebilmiştik. Bayanlar 20 yılda fazlaca savaş vererek özgürlüklerini bir ölçü kazanabilmişti. Ancak artık her şey başa döndü, yirmi yıllık uğraş yok oldu.“
“”
Hamidi’nin Türkiye’de doktorluk mesleğine devam edebilmesi için evvel Türkçe yapılan bir denklik imtihanını geçmesi gerekiyor.
tekrar mesleğini yapamamaktan korktuğunu söyleyen Hamidi, “Şu an haberlerde Taliban adamlarınin sesini duymaya bile dayanamıyorum. Aklıma çabucak eski senelerda yaşadığımız acılar geliyor. Orada yaşanan her şey, bana geçmişi hatırlatıyor” diyor.
‘Taliban, asker ailelerindeki bayan ve çocukların peşine düşüyor’
Dışkapı mahallesinde, ailesinin erkek üyeleri Taliban’la olan savaşta hayatını kaybetmiş iki Afgan bayanla konuşuyoruz.
Bayanlar, asker ailesi olduklarını bilen Taliban’ın senelerca peşlerini bırakmadığını ve sonunda Afganistan’dan kaçmak zorunda kaldıklarını anlatıyor.
Bu bayanlardan biri, iki çocuğuyla bir arada beş ay evvel Türkiye’ye kaçmış olan 48 yaşındaki Şefika.
Taliban’la savaşan kocasını iki yıl evvel kaybettiğini söyleyen Şefika, o günden beri iki çocuğuyla bir arada Taliban’ın tehdidi altında yaşadığını anlatıyor:
“Eşim öldükten daha sonra çocuklarıma bakabilmek için çalışmaya başladım. Daima tehdit telefonları alıyordum. Bana, ‘İşi bırak, meskeninde otur. Yoksa kocan üzere seni de öldürürüz, çocuklarını kaçırırız’ diyorlardı. Telefon numaramı değiştirdim fakat bu defa yeni numaramı bulup tehditlere devam ettiler.“
“Taliban, yaşadığımız kente 10 km aralığa kadar yaklaşmıştı. Artık çocuklarımı alıp kaçmaktan öbür dermanım kalmamıştı. Dağ yollarında ölmeyi göze alarak kaçmam gerekiyordu zira Taliban’a izimizi kaybettirememiştik. Kocamın asker olduklarını bildikleri için peşimizi bırakmadılar.“
Türkiye sonundan otobüslerle direkt Ankara’ya getirildiklerini söyleyen Şefika, artık Afganistan’a dönmelerinin imkânsız hale geldiğini söylüyor.
Ailesinin geçimini şu an 13 yaşındaki oğlu, günlük 15 lira fiyatla kuaförde çalışarak sağlıyor:
“Türkiye’ye gelmek için beş saat boyunca dağlarda yürüdük. Yorgunluktan bayılınca öteki Afganlar yardım etti. Daima otomobil değiştirerek ve yolumuzun üstündeki Afgan meskenlerinde konaklayarak Ankara’ya kadar geldik.“
‘yaşamım ve mesleğim için fazlaca gayret ettim lakin olmadı’
Tanınmış bir albay olan babasını çabucak hemen altı yaşındayken Taliban’a karşı savaşta kaybettiğini söyleyen Zahra da ortadan geçen senelera karşın Taliban’ın ailesini hiç bir vakit rahat bırakmadığını anlatıyor:
“Gözümü açtığımdan beri savaştan diğer bir şey görmedim. Ailemden sekiz erkek şehit oldu. Taliban’ın Afganistan’a birinci girdiği gecede ailemize ilişkin beş meskene baskın yapıldı. Daima tehdit altında kaçarak yaşadık.“
Taliban tarafınca kaçırılmamak için 17 yaşında kuzeniyle evlenmek zorunda kaldığını söyleyen Zahra, her şeye karşın tıp fakültesini bitirip hekim olduğunu anlatıyor:
“Hekim olarak işe başlamam daha riskli oldu. Ailemize yönelik Taliban tehditleri sürüyordu. Nereye gitsek izimizi buluyorlardı, telefonlarımıza ulaşıyorlardı.”
“Kendi özel muayenehanemi açmak için evrak işlerini sürdürürken tehditler daha da artmaya başladı. Herbiçimde her yerde tanıdık şahısları vardı ve haber veriyorlardı, yoksa nereden bulabilirler?“
“Büyük kızım üniversite diş hekimliği kısmını okurken bir gün telefon geldi. ‘Ya kızını bize ver ya da biz onu kaçıracağız’ diyorlardı. Devlete şikâyet ettik, askerler bizi korumak için birkaç gün konutumuzun etrafında bekledi ancak bizi tehdit edenler asla bulunamadı.“
Zahra, beş çocuğunu korumak için bir gece her şeyi geride bırakıp kaçak yollardan Türkiye’ye geldiklerini söylüyor:
“Türkiye’ye gelince izimi kaybettirebilmek için iki sene kimselerle bağlantıya girmedim. Depresyona girdim, kendimi öldürmeye kalktım lakin daha sonra çocuklarıma baktım, onları kim büyütecek?“
“Hem ailemi destekleyecektim birebir vakitte bir bayan olarak kendi ayaklarımın üzerinde duracaktım lakin yapamadım. hayatım, çocuklarım ve mesleğim için hayli çaba ettim lakin olmadı.“
Konuştuğumuz Afgan bayanların hepsi, baskıcı bir Taliban rejiminin akabinde okul ömrüne dönüp meslek sahibi olsalar bile bir daha de Taliban zulmünden kaçamadıklarını anlatıyor.
Türkiye’de göçmen olarak yaşayan bu bayanların hiç biri, Afganistan’da türlü zorluklar içerisinde kazandıkları mesleklerini sürdürme bahtı bulamıyor.