Adnan Ağaç
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çarşamba günü Beştepe’de değerli bir ismi ağırladı. Birleşik Arap Emirlikleri için kıymetli bir isim olan Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun Bin Zayed Al Nahyan’ı Ankara’da kabul etti. Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran, toplantıda iki ülke içindeki alakalar ile bölgesel bahisler değerlendirildi, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Türkiye’ye yönelik yatırımları da ele alındı.
Son vakit içinderda BAE’nin bölgedeki öbür aktörlerle de olumlu gündemli görüşmeleri ve atılan adımlar Türkiye ile yapılan görüşmeyi de kıymetli kıldı. Bunun yanında açıklamalarıyla son aylarda Türkiye gündemini sarsan organize kabahat örgütü önderi Sedat Peker’in de BAE’de ikamet ettiğinin bilinmesi görüşmenin değerini artırdı.
Pekala uzun müddettir gergin olan Türkiye-BAE bağlantılarında yeni bir periyoda mi giriliyor? DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, normalleşmede iktisat ögesinin ön plana çıktığını söylüyor.
Arap Baharı’ndan olağanlaşmaya
Ortadoğu’da biroldukça ülkenin istikrarsızlaşmasına niye olan Arap Baharı, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri bağlarında de büyük ayrışmaya niye oldu. Bu süreçte karşı karşıya gelmeye başlayan iki ülke içindeki siyasi bağlar vakit içinde Suriye, Libya, Azerbaycan ve Katar’da da kendini gösterdi. BAE ayrıyeten, hükümet çevrelerince 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünün finansörü olmakla da suçlanıyordu.
Katıldığı bir televizyon programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “BAE’den gerçekleşen bu ziyaret, iki ülke içindeki buzların eridiği manasına mı geliyor?” sorusu üzerine; “Devletleriçinde bu tıp gidiş gelişler, iniş çıkışlar olabilir. Burada da misal kimi durumlar oldu. Şu an prestijiyle yaklaşık birkaç aydır bizim istihbarat örgütümüz başta olmak üzere Abu Dabi idaresiyle birtakım görüşmeler yaparak bu görüşmelerle muhakkak bir yere gelmiş bulunuyoruz” dedi.
Mevzuyla ilgili DW Türkçe’ye kıymetlendirme yapan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Körfez çalışmaları uzmanı Doç. Dr. Mustafa Yetim, BAE ile Türkiye’nin “direkt karşılıklı bir sorunu olmadığına” dikkat çekiyor.
BAE ve öteki aktörlerin “Türkiye’ye yönelik siyasetlerinde değişikliğe gittiğine dair sinyaller verildiğine” dikkat çeken Yetim, Türkiye’nin de kendi siyasetlerinde “bir daha ayarlamaya gittiğini” söylemiş oldu. Türkiye’nin, Suudi Arabistan ve Mısır’a kıyasla “BAE ile Türkiye bağlarının daha süratli ilerleyebileceğini düşünenlerden” olduğunu belirtti; “Suudi Arabistan’la bir sorun alanımız var, Cemal Kaşıkçı üzere bir sorun yaşadık. Mısır’la Doğu Akdeniz’de farklı düşünüyoruz. BAE ile sıkıntılar aşılamayacak sıkıntılar değil” sözlerini kullandı.
“İki tarafın da dış siyaset evvelari değişti”
BAE, 2020 yılından bu yana Suudi Arabistan, İsrail ve Katar’la bağlantılarında de yumuşamaya gitti. Türkiye’de de emsal bir müddetç yaşandı ve uzun müddettir sıkıntıların yaşandığı Mısır ve İsrail ile birtakım temaslar kuruldu.
Emekli Büyükelçi Oğuz Çelikkol da BAE ile temasın Türkiye’nin “Ortadoğu, Arap ülkeleri siyasetinde yeni bir açılım” söz ettiğini söylüyor.
Türkiye ve BAE’nin “Arap Baharı’na bakışında farklılıklar” olduğunu belirten Çelikkol, Arap Baharı’nın “Ortadoğu’daki tesirlerinin azaldığına” dikkat çekti; “Her ülkenin dış siyasetlerindeki evvelar 2019-2020 senelerında değişmeye başladı. Bu farklılaşmalar iki ülkenin diyalogunu da kolaylaştırıcı bir yer hazırladı. Diyalogun daha faydalı olacağını düşünüyorlar” dedi.
BAE ile olağanlaşmanın ABD’deki başkanlık seçimlerinden çıkan sonuçtan bağımsız düşünülemeyeceğini belirten Siyaset Bilimci Özgün Emre Koç ise “Türkiye, Biden idaresinden daha sonra kendini bir daha pozisyonlandırma gayretine girdi” dedi.
Türkiye’nin “Biden ve Batı ile bağlantılarını uygunlaştırma rotasına girmeye başlayınca BAE ile olan bağlantılarda de yakınlaşma” olduğunu söyleyen Koç, ayrıyeten “ilişkilerin jeopolitikten fazla ekonomik alaka olarak gelişeceğini” düşündüğünü söylemiş oldu.
BAE ile görüşmelerde “ekonomi” tesiri
Türkiye ile BAE içindeki siyasi bağlar, bilhassa Arap Baharı’nın akabinde giderek kötüleşirken, bu gerginliğin iktisada tesiri nispeten daha hudutlu oldu.
Ticaret Bakanlığı datalarına bakılırsa, iki ülke içindeki ticaret hacmi 2000’li yılların başında yaklaşık 500 milyon dolar iken vakit içinde krizlere karşın bu sayı 2017 yılında 15 milyar dolar düzeyine ulaştı. Lakin daha sonraki senelerda hacimde bir düşüş yaşansa da bir daha bir yükselme gözleniyor. Geçtiğimiz yıl ithalat-ihracat istikrarındaki fark açıldı lakin toplam hacim 8 milyar dolar düzeylerinde kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Nahyan ile yatırımlar konusunda yol haritası konusunun ele alındığını söylemiş, “İnanıyorum ki epey kısa vakitte Birleşik Arap Emirlikleri ülkemizde önemli yatırımlara girecek” demişti.
Türkiye’nin “ekonomik manada önemli bir buhran içerisinde, bu buhrandan çıkabilmek için ve iktidarın ömrünü uzatabilmesi için de önemli bir dış kaynağa ihtiyaç” olduğunu belirten Özgün Emre Koç, “BAE’den Türkiye’ye yatırım ve sermaye akışı sağlanmak isteniyor” dedi. BAE ile alakaların “jeopolitikten çok ekonomik alaka olarak gelişeceğini” belirten Koç, “Türkiye’ye bir ölçü yatırım ve sermaye çekilmeye çalışılacak” değerlendirmesini yaptı.
Olağanlaşma sürecinin “sorunsuz bir yol olmadığını” belirten Doç. Dr. Mustafa Yetim de Türkiye ile BAE içindeki “ekonomik potansiyelin hayli kuvvetli” olduğunu söylemiş oldu. Yetim ayrıyeten, “Katar’la ittifakımız var lakin 2 milyar dolar dış ticarette hacmimiz yok neredeyse. ötürüsıyla BAE ile münasebetlerimizin normalleşmesinin süratli olabilme ihtimali daha fazla” dedi.
BAE ile alakalarda “Sedat Peker ve İhvan” faktörü
BAE ile münasebetlerdeki problemli alanlardan biri de Türkiye’nin Müslüman Kardeşler’e yönelik tavrı oldu. Mısır’da Müslüman Kardeşlerin de desteklediği Muhammed Mursi’ye Türkiye’nin verdiği takviye daha sonrası Türkiye’nin ikili bağlarında sıkıntılar yaşanmasına niye oldu. Fakat Mısır’la olağanlaşma sürecinin başlamasıyla bir arada Müslüman Kardeşler’in Türkiye’deki faaliyetlerine sınırlama getirildiği basına yandı.
Pekala BAE ile ilgilerindeki olağanlaşma süreci Türkiye’nin Müslüman Kardeşler ile ortasına aralık koymasına yol açar mu?
“Mısır’la, BAE ile, Suudi Arabistan’la ikili ilgileri riske atacak telaffuzların yumuşatılması gerçek bir tercih” diyen Mustafa Yetim, “Şu anda yapılan sorun oluşturacak telaffuzlardan vazgeçildiği şeklinde” tabirini kullandı.
Son aylarda gündeme taşıdığı tezler ve açıklamalarıyla BAE’de bulunduğu bilinen Sedat Peker konusunun da ikili bağlantıların kıymetli bir başlığı olması bekleniyor. Peker, bulunduğu ülkenin “yetkililerinin uyarısı” niçiniyle yeni görüntü çekemediğini açıklamıştı. Akabinde yapılan değerlendirmelerde ise Peker’in Türkiye’ye iade edilebileceği konuşulmuştu.
Sedat Peker’in hala BAE’de olması halinde durumunun ikili görüşmelerde gündeme gelmiş olma ihtimalinin yüksek olduğu belirten Siyaset Bilimci Özgün Emre Koç, “Son haftalarda attığı tweetlere bakacak olursak, birincisi Gülen cemaati ile Erdoğan iktidarı içinde zımnî görüşmelere yürütüldüğünü, pazarlıklar, yakınlaşma gayreti olduğunu sav etti Peker… Gülen cemaatiyle bu biçimde bir diyalog uğraşı içerisine girildiyse şayet bunu da Batı ile, ABD ile münasebetleri restore etme gayretinin bir modülü olarak yorumlayabiliriz” dedi.
Organize hata örgütü başkanı Sedat Peker, 17 Ağustos’ta Twitter’dan paylaştığı iletilerde AK Parti ve Fethullah Gülen yapılanması içinde bâtın görüşmelerin yürütüldüğünü sav etmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çarşamba günü Beştepe’de değerli bir ismi ağırladı. Birleşik Arap Emirlikleri için kıymetli bir isim olan Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun Bin Zayed Al Nahyan’ı Ankara’da kabul etti. Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran, toplantıda iki ülke içindeki alakalar ile bölgesel bahisler değerlendirildi, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Türkiye’ye yönelik yatırımları da ele alındı.
Son vakit içinderda BAE’nin bölgedeki öbür aktörlerle de olumlu gündemli görüşmeleri ve atılan adımlar Türkiye ile yapılan görüşmeyi de kıymetli kıldı. Bunun yanında açıklamalarıyla son aylarda Türkiye gündemini sarsan organize kabahat örgütü önderi Sedat Peker’in de BAE’de ikamet ettiğinin bilinmesi görüşmenin değerini artırdı.
Pekala uzun müddettir gergin olan Türkiye-BAE bağlantılarında yeni bir periyoda mi giriliyor? DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, normalleşmede iktisat ögesinin ön plana çıktığını söylüyor.
Arap Baharı’ndan olağanlaşmaya
Ortadoğu’da biroldukça ülkenin istikrarsızlaşmasına niye olan Arap Baharı, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri bağlarında de büyük ayrışmaya niye oldu. Bu süreçte karşı karşıya gelmeye başlayan iki ülke içindeki siyasi bağlar vakit içinde Suriye, Libya, Azerbaycan ve Katar’da da kendini gösterdi. BAE ayrıyeten, hükümet çevrelerince 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünün finansörü olmakla da suçlanıyordu.
Katıldığı bir televizyon programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “BAE’den gerçekleşen bu ziyaret, iki ülke içindeki buzların eridiği manasına mı geliyor?” sorusu üzerine; “Devletleriçinde bu tıp gidiş gelişler, iniş çıkışlar olabilir. Burada da misal kimi durumlar oldu. Şu an prestijiyle yaklaşık birkaç aydır bizim istihbarat örgütümüz başta olmak üzere Abu Dabi idaresiyle birtakım görüşmeler yaparak bu görüşmelerle muhakkak bir yere gelmiş bulunuyoruz” dedi.
Mevzuyla ilgili DW Türkçe’ye kıymetlendirme yapan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Körfez çalışmaları uzmanı Doç. Dr. Mustafa Yetim, BAE ile Türkiye’nin “direkt karşılıklı bir sorunu olmadığına” dikkat çekiyor.
BAE ve öteki aktörlerin “Türkiye’ye yönelik siyasetlerinde değişikliğe gittiğine dair sinyaller verildiğine” dikkat çeken Yetim, Türkiye’nin de kendi siyasetlerinde “bir daha ayarlamaya gittiğini” söylemiş oldu. Türkiye’nin, Suudi Arabistan ve Mısır’a kıyasla “BAE ile Türkiye bağlarının daha süratli ilerleyebileceğini düşünenlerden” olduğunu belirtti; “Suudi Arabistan’la bir sorun alanımız var, Cemal Kaşıkçı üzere bir sorun yaşadık. Mısır’la Doğu Akdeniz’de farklı düşünüyoruz. BAE ile sıkıntılar aşılamayacak sıkıntılar değil” sözlerini kullandı.
“İki tarafın da dış siyaset evvelari değişti”
BAE, 2020 yılından bu yana Suudi Arabistan, İsrail ve Katar’la bağlantılarında de yumuşamaya gitti. Türkiye’de de emsal bir müddetç yaşandı ve uzun müddettir sıkıntıların yaşandığı Mısır ve İsrail ile birtakım temaslar kuruldu.
Emekli Büyükelçi Oğuz Çelikkol da BAE ile temasın Türkiye’nin “Ortadoğu, Arap ülkeleri siyasetinde yeni bir açılım” söz ettiğini söylüyor.
Türkiye ve BAE’nin “Arap Baharı’na bakışında farklılıklar” olduğunu belirten Çelikkol, Arap Baharı’nın “Ortadoğu’daki tesirlerinin azaldığına” dikkat çekti; “Her ülkenin dış siyasetlerindeki evvelar 2019-2020 senelerında değişmeye başladı. Bu farklılaşmalar iki ülkenin diyalogunu da kolaylaştırıcı bir yer hazırladı. Diyalogun daha faydalı olacağını düşünüyorlar” dedi.
BAE ile olağanlaşmanın ABD’deki başkanlık seçimlerinden çıkan sonuçtan bağımsız düşünülemeyeceğini belirten Siyaset Bilimci Özgün Emre Koç ise “Türkiye, Biden idaresinden daha sonra kendini bir daha pozisyonlandırma gayretine girdi” dedi.
Türkiye’nin “Biden ve Batı ile bağlantılarını uygunlaştırma rotasına girmeye başlayınca BAE ile olan bağlantılarda de yakınlaşma” olduğunu söyleyen Koç, ayrıyeten “ilişkilerin jeopolitikten fazla ekonomik alaka olarak gelişeceğini” düşündüğünü söylemiş oldu.
BAE ile görüşmelerde “ekonomi” tesiri
Türkiye ile BAE içindeki siyasi bağlar, bilhassa Arap Baharı’nın akabinde giderek kötüleşirken, bu gerginliğin iktisada tesiri nispeten daha hudutlu oldu.
Ticaret Bakanlığı datalarına bakılırsa, iki ülke içindeki ticaret hacmi 2000’li yılların başında yaklaşık 500 milyon dolar iken vakit içinde krizlere karşın bu sayı 2017 yılında 15 milyar dolar düzeyine ulaştı. Lakin daha sonraki senelerda hacimde bir düşüş yaşansa da bir daha bir yükselme gözleniyor. Geçtiğimiz yıl ithalat-ihracat istikrarındaki fark açıldı lakin toplam hacim 8 milyar dolar düzeylerinde kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Nahyan ile yatırımlar konusunda yol haritası konusunun ele alındığını söylemiş, “İnanıyorum ki epey kısa vakitte Birleşik Arap Emirlikleri ülkemizde önemli yatırımlara girecek” demişti.
Türkiye’nin “ekonomik manada önemli bir buhran içerisinde, bu buhrandan çıkabilmek için ve iktidarın ömrünü uzatabilmesi için de önemli bir dış kaynağa ihtiyaç” olduğunu belirten Özgün Emre Koç, “BAE’den Türkiye’ye yatırım ve sermaye akışı sağlanmak isteniyor” dedi. BAE ile alakaların “jeopolitikten çok ekonomik alaka olarak gelişeceğini” belirten Koç, “Türkiye’ye bir ölçü yatırım ve sermaye çekilmeye çalışılacak” değerlendirmesini yaptı.
Olağanlaşma sürecinin “sorunsuz bir yol olmadığını” belirten Doç. Dr. Mustafa Yetim de Türkiye ile BAE içindeki “ekonomik potansiyelin hayli kuvvetli” olduğunu söylemiş oldu. Yetim ayrıyeten, “Katar’la ittifakımız var lakin 2 milyar dolar dış ticarette hacmimiz yok neredeyse. ötürüsıyla BAE ile münasebetlerimizin normalleşmesinin süratli olabilme ihtimali daha fazla” dedi.
BAE ile alakalarda “Sedat Peker ve İhvan” faktörü
BAE ile münasebetlerdeki problemli alanlardan biri de Türkiye’nin Müslüman Kardeşler’e yönelik tavrı oldu. Mısır’da Müslüman Kardeşlerin de desteklediği Muhammed Mursi’ye Türkiye’nin verdiği takviye daha sonrası Türkiye’nin ikili bağlarında sıkıntılar yaşanmasına niye oldu. Fakat Mısır’la olağanlaşma sürecinin başlamasıyla bir arada Müslüman Kardeşler’in Türkiye’deki faaliyetlerine sınırlama getirildiği basına yandı.
Pekala BAE ile ilgilerindeki olağanlaşma süreci Türkiye’nin Müslüman Kardeşler ile ortasına aralık koymasına yol açar mu?
“Mısır’la, BAE ile, Suudi Arabistan’la ikili ilgileri riske atacak telaffuzların yumuşatılması gerçek bir tercih” diyen Mustafa Yetim, “Şu anda yapılan sorun oluşturacak telaffuzlardan vazgeçildiği şeklinde” tabirini kullandı.
Son aylarda gündeme taşıdığı tezler ve açıklamalarıyla BAE’de bulunduğu bilinen Sedat Peker konusunun da ikili bağlantıların kıymetli bir başlığı olması bekleniyor. Peker, bulunduğu ülkenin “yetkililerinin uyarısı” niçiniyle yeni görüntü çekemediğini açıklamıştı. Akabinde yapılan değerlendirmelerde ise Peker’in Türkiye’ye iade edilebileceği konuşulmuştu.
Sedat Peker’in hala BAE’de olması halinde durumunun ikili görüşmelerde gündeme gelmiş olma ihtimalinin yüksek olduğu belirten Siyaset Bilimci Özgün Emre Koç, “Son haftalarda attığı tweetlere bakacak olursak, birincisi Gülen cemaati ile Erdoğan iktidarı içinde zımnî görüşmelere yürütüldüğünü, pazarlıklar, yakınlaşma gayreti olduğunu sav etti Peker… Gülen cemaatiyle bu biçimde bir diyalog uğraşı içerisine girildiyse şayet bunu da Batı ile, ABD ile münasebetleri restore etme gayretinin bir modülü olarak yorumlayabiliriz” dedi.
Organize hata örgütü başkanı Sedat Peker, 17 Ağustos’ta Twitter’dan paylaştığı iletilerde AK Parti ve Fethullah Gülen yapılanması içinde bâtın görüşmelerin yürütüldüğünü sav etmişti.