İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (Human Rights Watch) yeni deklare ettiğı rapora göre İran sonundan gelen Afgan sığınmacılar Türkiye tarafınca memleketler arası hukuka alışılmamış bir formda İran’a geri itiliyor. Raporda sığınmacıların Türk askerleri tarafınca “vahşi bir halde dövüldüğü” tez edildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün 6 Afgan sığınmacının sözlerine dayandırarak hazırladığı raporda “Türk askerlerinin sığınmacılara makus muamelede” bulunduğu öne sürüldü. Kendilerinin ve yanlarındakilerin dövüldüğünü söyleyen sığınmacılar kimilerinin dayaktan kemiklerinin kırıldığını belirtti. Afgan sığınmacıların 50 ila 300 kişilik kümeler halinde hudut dışı edildikleri raporda yer aldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün tecrübeli kriz ve çatışma araştırmacılarından Belkıs Wille “Türk yetkililer inançlı bölgelere kaçan Afganların iltica müracaatında bulunma hakkı olduğunu reddediyor” dedi. Wille “Türk askerleri Afganlara vahşice muamelede bulunuyor ve onları yasadışı olarak geri itiyor” tabirini kullandı.
Afgan göçmenler yaşadıklarını anlattı
Rapor 25 Eylül ile 11 Ekim tarihleri içinde 6 Afgan vatandaşı ile yapılan mülakatlara dayanarak hazırlandı. Bunlardan beşinin İran’a iade edilmemek için Türkiye’de kayıtsız olarak ikamet ettiği belirtiliyor. Tümünün Taliban’ın başşehir Kabil’i ele geçirmesinin hemilk öncesinde ya da daha sonrasında ülkeden kaçtığı kaydediliyor. Pakistan ile İran üzerinden gelen sığınmacılar, İranlı kaçakçıların kendilerini gece yarısı Türkiye ile dağlık hudut bölgesine getirdiğini ve karşı tarafa koşmalarını söylemiş olduklerini anlatıyor. “Türk askerlerinin ateş açtığını” söyleyen sığınmacılardan ikisi askerlerin kendilerini “vahşice dövdüğünü” belirtti.
Altı Afgandan yalnızca biri birinci denemesinde Türkiye’de kalmayı başarırken biri bir defa dördü ise tam üç kere Türk askerleri tarafınca İran’a geri gönderildiğini aktardı.
Afgan sığınmacılar “üzerlerindeki eşyaların da askerlerce yok edildiğini” söylemiş oldu. Bir Afgan bayan “Bizi yakaladıklarında telefonlarımıza, paramıza, yiyeceğimize ve neyimiz var ise el kondu ve eşyalarımızı ateşte yaktılar” dedi. Bayan sığınmacı “Sanıyorum bunu hududu bir defa daha geçmememiz gerektiği istikametinde bir bildiri vermek için yaptılar” dedi.
Bir öbür Afgan sığınmacı da “İkinci defa Türkiye’ye geçtiğimde Türk askerlerinin benimle birlikte geçenleri kan revan ortasında kalıncaya ve başlarında büyük yaralar oluşuncaya dek dövdüğünü gördüm. Beni tüfek dipçikleri ve sopalarla 20 dakika dövdüler, kan revan ortasında bıraktılar” dedi.
Geri itme hukuka muhalif
Şahısların iltica başvurusu değerlendirilmeden hudut dışı edilmesi yani geri itme, milletlerarası hukuka göre yasadışı sayılıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa Birliği’nden Türkiye’yi Afgan sığınmacılar için inançlı ülke statüsünden çıkarmasını ve Afgan vatandaşlarının Türkiye’ye hudut dışı edilmemesini talep etti. Kuruluş ayrıyeten Cumartesi günü İstanbul’a bir ziyaret düzenleyecek olan Almanya Başbakanı Angela Merkel’den temaslarında geri itmeler konusunu gündeme getirmesini istedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün 6 Afgan sığınmacının sözlerine dayandırarak hazırladığı raporda “Türk askerlerinin sığınmacılara makus muamelede” bulunduğu öne sürüldü. Kendilerinin ve yanlarındakilerin dövüldüğünü söyleyen sığınmacılar kimilerinin dayaktan kemiklerinin kırıldığını belirtti. Afgan sığınmacıların 50 ila 300 kişilik kümeler halinde hudut dışı edildikleri raporda yer aldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün tecrübeli kriz ve çatışma araştırmacılarından Belkıs Wille “Türk yetkililer inançlı bölgelere kaçan Afganların iltica müracaatında bulunma hakkı olduğunu reddediyor” dedi. Wille “Türk askerleri Afganlara vahşice muamelede bulunuyor ve onları yasadışı olarak geri itiyor” tabirini kullandı.
Afgan göçmenler yaşadıklarını anlattı
Rapor 25 Eylül ile 11 Ekim tarihleri içinde 6 Afgan vatandaşı ile yapılan mülakatlara dayanarak hazırlandı. Bunlardan beşinin İran’a iade edilmemek için Türkiye’de kayıtsız olarak ikamet ettiği belirtiliyor. Tümünün Taliban’ın başşehir Kabil’i ele geçirmesinin hemilk öncesinde ya da daha sonrasında ülkeden kaçtığı kaydediliyor. Pakistan ile İran üzerinden gelen sığınmacılar, İranlı kaçakçıların kendilerini gece yarısı Türkiye ile dağlık hudut bölgesine getirdiğini ve karşı tarafa koşmalarını söylemiş olduklerini anlatıyor. “Türk askerlerinin ateş açtığını” söyleyen sığınmacılardan ikisi askerlerin kendilerini “vahşice dövdüğünü” belirtti.
Altı Afgandan yalnızca biri birinci denemesinde Türkiye’de kalmayı başarırken biri bir defa dördü ise tam üç kere Türk askerleri tarafınca İran’a geri gönderildiğini aktardı.
Afgan sığınmacılar “üzerlerindeki eşyaların da askerlerce yok edildiğini” söylemiş oldu. Bir Afgan bayan “Bizi yakaladıklarında telefonlarımıza, paramıza, yiyeceğimize ve neyimiz var ise el kondu ve eşyalarımızı ateşte yaktılar” dedi. Bayan sığınmacı “Sanıyorum bunu hududu bir defa daha geçmememiz gerektiği istikametinde bir bildiri vermek için yaptılar” dedi.
Bir öbür Afgan sığınmacı da “İkinci defa Türkiye’ye geçtiğimde Türk askerlerinin benimle birlikte geçenleri kan revan ortasında kalıncaya ve başlarında büyük yaralar oluşuncaya dek dövdüğünü gördüm. Beni tüfek dipçikleri ve sopalarla 20 dakika dövdüler, kan revan ortasında bıraktılar” dedi.
Geri itme hukuka muhalif
Şahısların iltica başvurusu değerlendirilmeden hudut dışı edilmesi yani geri itme, milletlerarası hukuka göre yasadışı sayılıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa Birliği’nden Türkiye’yi Afgan sığınmacılar için inançlı ülke statüsünden çıkarmasını ve Afgan vatandaşlarının Türkiye’ye hudut dışı edilmemesini talep etti. Kuruluş ayrıyeten Cumartesi günü İstanbul’a bir ziyaret düzenleyecek olan Almanya Başbakanı Angela Merkel’den temaslarında geri itmeler konusunu gündeme getirmesini istedi.