T24 Dış Haberler
ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinin akabinde Taliban’ın epeyce süratli bir biçimde toprak ele geçirmeye başlaması ve günler ortasında Kabil’in düşmesi, Afganistan’ın ABD ordusu tarafınca eğitilen ordusu hakkında soru işaretleri yarattı. ABD Lideri Joe Biden, 300 bin Afgan askerine gerekli ekipmanların sağlandığını belirtti.
Ulusal güvenlik üzerine çalışmalar yapan fikir kuruluş Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi’nin Lider Yardımcısı Seth G. Jones, Afgan kuvvetlerinin süratli çöküşü hakkında Twitter üzerinden şu değerlendirmelerde bulundu:
“- birinci vakit içinderda, Afgan ordusu savaş alanında yenilmedi. Bölge, vilayet ve ulusal yetkideki Afgan Ulusal Ordusu kumandanları teslim olma mutabakatları yaptı. Bu morallerinin çöktüğünü gösteriyor. Büyük savaşlar açısından baktığımızda, Taliban ülkeyi neredeyse kan dökmeden aldı.
– İkincisi: Mevcut ve eski Afgan hükümet yetkilileriyle yaptığım görüşmelere göre Afgan siyasi ve güvenlik yetkilileri ABD’nin çekilmesi, ABD’nin Taliban ilerlerken dayanak göndermemesi ve etraf hükümetlerin Taliban’ı desteklemesi niçiniyle demoralize oldu.
– Yabancı ülkelerden gelen takviyeleri değerlendirirken şunu da göz önünde bulundurmak gerekiyor: Taliban; etraftaki Pakistan, Rusya, İran ve hatta Çin üzere ülkelerden ordu, istihbarat ve/veya diplomatik takviye alıyordu. Çin, açıkça Taliban’a dayanak verdiğini belirtti.
– Afgan güvenlik güçleri, komşularından dayanak alan bir Taliban’la savaşmak yerine teslim olmayı seçti. Savaşmak intihar olurdu. Bu Afganistan’da “kazanan kim, kaybeden kim” tartışmaları hakkında biroldukca soru işareti doğuruyor.
– Açık konuşmak gerekirse ABD fazlaca utanç verici bir hezimet aldı. Pekin, Moskova, Tahran ve İslamabad’a yarar sağladı. Kimi ABD yetkilileri ABD’nin Çin ve Rusya’yla uğraş için Afganistan’dan çıkması gerektiğini savunuyordu. Bu iki bahis birbiryle kontaklı değil.
– Pekala şimdilik kazanan kim? Otoriterlik, dini radikallik, temel insan haklarının ve bayanların bastırılması, ABD’nin en büyük rakiplerinden kimileri. ABD’nin en âlâ günü değil.
– ABD bunun sonuçlarını gelecek senelerda yaşayacak.”
ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinin akabinde Taliban’ın epeyce süratli bir biçimde toprak ele geçirmeye başlaması ve günler ortasında Kabil’in düşmesi, Afganistan’ın ABD ordusu tarafınca eğitilen ordusu hakkında soru işaretleri yarattı. ABD Lideri Joe Biden, 300 bin Afgan askerine gerekli ekipmanların sağlandığını belirtti.
Ulusal güvenlik üzerine çalışmalar yapan fikir kuruluş Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi’nin Lider Yardımcısı Seth G. Jones, Afgan kuvvetlerinin süratli çöküşü hakkında Twitter üzerinden şu değerlendirmelerde bulundu:
“- birinci vakit içinderda, Afgan ordusu savaş alanında yenilmedi. Bölge, vilayet ve ulusal yetkideki Afgan Ulusal Ordusu kumandanları teslim olma mutabakatları yaptı. Bu morallerinin çöktüğünü gösteriyor. Büyük savaşlar açısından baktığımızda, Taliban ülkeyi neredeyse kan dökmeden aldı.
– İkincisi: Mevcut ve eski Afgan hükümet yetkilileriyle yaptığım görüşmelere göre Afgan siyasi ve güvenlik yetkilileri ABD’nin çekilmesi, ABD’nin Taliban ilerlerken dayanak göndermemesi ve etraf hükümetlerin Taliban’ı desteklemesi niçiniyle demoralize oldu.
– Yabancı ülkelerden gelen takviyeleri değerlendirirken şunu da göz önünde bulundurmak gerekiyor: Taliban; etraftaki Pakistan, Rusya, İran ve hatta Çin üzere ülkelerden ordu, istihbarat ve/veya diplomatik takviye alıyordu. Çin, açıkça Taliban’a dayanak verdiğini belirtti.
– Afgan güvenlik güçleri, komşularından dayanak alan bir Taliban’la savaşmak yerine teslim olmayı seçti. Savaşmak intihar olurdu. Bu Afganistan’da “kazanan kim, kaybeden kim” tartışmaları hakkında biroldukca soru işareti doğuruyor.
– Açık konuşmak gerekirse ABD fazlaca utanç verici bir hezimet aldı. Pekin, Moskova, Tahran ve İslamabad’a yarar sağladı. Kimi ABD yetkilileri ABD’nin Çin ve Rusya’yla uğraş için Afganistan’dan çıkması gerektiğini savunuyordu. Bu iki bahis birbiryle kontaklı değil.
– Pekala şimdilik kazanan kim? Otoriterlik, dini radikallik, temel insan haklarının ve bayanların bastırılması, ABD’nin en büyük rakiplerinden kimileri. ABD’nin en âlâ günü değil.
– ABD bunun sonuçlarını gelecek senelerda yaşayacak.”